Czesław Zbierzyński
ZBIERZYŃSKI Czesław, właśc. Cz. Muszkat (działał od 1912 - zm. ok. 1943 Oświęcim), aktor, reżyser. Był mężem -> Haliny Zbierzyńskiej. Od 1912 uczył się w warsz. Szkole Aplikacyjnej, którą ukończył w 1914. W 1915-17 występował w T. Wielkim w Lublinie, w styczniu 1918 w zespole kabaretowym Czarny Kot pod kier. M. Winklera w Radomiu i Piotrkowie. W lecie 1919 objeżdżał Kalisz, Włocławek i miasta Wielkopolski z zespołem warsz. T. Miejskich, od lutego do kwietnia 1920 Warmię i Mazury z T. Plebiscytowym pod kier. T. Działosza, w lecie t.r. Kresy Wschodnie z Ruchomym T. dla Naszego Żołnierza Tow. Ochrony Kresów Wschodnich pod kier. M. Objezierskiego. W sez. 1922/23 występował w T. Miejskim w Grudziądzu. W sez. 1923/24 był w T. Miejskim Zjednoczonych Miast z siedzibą w Lesznie, gdzie także reżyserował (w październiku i listopadzie 1923 grali w Kaliszu); od lutego do lata 1924 w objazdowym zespole Operetki Warsz. pod kier. Z. Górzyńskiego, m.in. w Kaliszu, Radomiu, Siedlcach, Łowiczu. W sez. 1924/25 był reżyserem i aktorem warsz. T. im. Fredry (w kwietniu i w maju 1925 odbył z tym zespołem tournee po osiemnastu miastach Polski). W sez. 1925/26 występował w T. Miejskim w Łucku, w maju 1926 z zesp. warsz. T. Nowości w Krakowie, w sez. 1926/27 w t. Operetka-Wodewil w Wilnie, od marca 1927 w warsz. t. Eldorado. W sez. 1928/29 grał w T. Polskim w Poznaniu. W sez. 1929/30 objął administrację t. Jaskółka w Warszawie. W 1933 występował od kwietnia do czerwca w warsz. T. Ateneum, w listopadzie miał grać w przedstawieniu "Żyda na stos" zapowiadanym przez Wolną Scenę. W styczniu 1935 reżyserował (wspólnie z L. Barwińską) przedstawienie dla dzieci w sali warsz. Wielkiej Rewii. W sez. 1935/36 był w zespole T. Wielkopolskiego z siedzibą w Lesznie pod dyr. J. Otrębskiego. Od lutego 1938 (lub wcześniej) do zamknięcia teatru w lutym 1939, występował w t. Wielka Rewia w Warszawie; od kwietnia 1939 do wybuchu II wojny świat. w kabarecie Ali-Baba. Grał takie role, jak: Doktor Tokeramo ("Tajfun"), Abraham Mlaskauer ("Jan Maciej Karol Wścieklica"), Wiedźma ("Makbet"), Felek ("Niespodzianka"), Taj-li ("Krzyczcie, Chiny!"). Reakcjusz Wstecznicki ("Rewolucja w Pikutkowie"). Chwalono go jako wykonawcę skeczów kabaretowych. Reżyserował w T. im. Fredry m.in. "Na dnie" i "Tajfun". Był autorem wystawianych na scenach utworów dram.: baśni scen. "Książę leniuszek" i wspólnie z S. Ślązakiem operetek "Czar nocy" i "Donżuani". Zginął w obozie koncentracyjnym.
Bibl.: Bibliografia dramatu; Boy: Pisma t. 26 s. 832; Degler: Witkacy; Kaszyński: Teatralia; Krasiński: Teatr Jaracza; Krasiński: Warsz. sceny; Sempoliński: Wielcy artyści; Sikorski: Szkoła Aplikacyjna s. 59, 62; Wilski: Szkolnictwo; Dz. Wil. 1926 nr 289; Głos Lub. 1916 nr 12, 264; Głos Pom. 1923 nr 181; Głos Radom. 1918 nr 1, 3, 6; Kur. Warsz. 1925 nr 35, 1933 nr 330, 1938 nr 91; Scena Pol. 1922 z. 8-12; Afisze, IS PAN; Afisze, Uniw. w Poznaniu; Garlicka: Życie teatr, przedmieść; Wosiek: Teatry objazdowe.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
