Józefina Bełcikowska
BEŁCIKOWSKA Józefina, zamężna Gede (ur. 1820 - działała do 1851), śpiewaczka. Wystąpiła po raz pierwszy 9 III 1842 na koncercie w Krakowie. 7 IV 1843 śpiewała na popisie szkoły F. Mireckiego, do której uczęszczała. W 1844 występowała w Novi we Włoszech. 27 II 1845 śpiewała partię Adalgisy ("Norma") w t. krakowskim. W tym samym roku debiutowała w t. warsz.: 1 V w partii Adiny ("Napój miłosny"), 22 V - Aminy ("Lunatyczka"). Nie została jednak zaangażowana (wg K. Estreichera wskutek zakulisowych intryg). W czerwcu 1845 wystąpiła znowu w Krakowie i od 22 XI tego roku zaangażowano ją na stałe do t. krakowskiego. Szybko zdobyła sobie popularność. Śpiewała m.in. Lukrecję ("Lukrecja Borgia"), Agatę ("Wolny strzelec"). Porównując ją z Florą Bogdani K. Estreicher pisał: "Bełcikowskiej nie dostawało wzrostu, kształtności, twarz jej była pospolita, za to górowała grą dobrą, wprawną, namiętną, miała pewność śpiewu, głos silny, może zbyt silny i forsowny, znajomość sceniczności. Większość publiki wolała Bełcikowską, może dlatego że wyrosła na bruku krakowskim, znawcy zachwycali się śpiewem Flory Bogdani". W sez. 1846/47 śpiewała z zespołem t. krak. pod kier. J. Pfeiffera m.in. na występach w Kaliszu. W końcu 1847, po likwidacji opery w Krakowie, wyjechała do Jass, potem do Belgradu (koncertowała tu w marcu 1848) i Konstantynopola, gdzie utrzymywała się z lekcji gry na fortepianie. W 1850 przebywała na Malcie, a w 1851 miała być zaangażowana do opery San Carlo w Neapolu. Od tego momentu brak o niej wiadomości. Pisała także poezje, które ogłaszano w "Gazecie Poznańskiej" w 1846. J. Miłkowski napisał komedię o burzliwych kolejach jej życia "Dragon i primadonna" (nie zachowana).
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Sowiński: Słownik muzyków; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 80-83; Pam. teatr. 1962 z. 2 s. 283 (J. Got); Chomiński.
Źródło; Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
