Antoni Benza
BENZA Antoni, właśc. A. Balawender, Balabajder (ok. 1864 - styczeń 1901 Lwów), aktor, dyr. teatru. Pochodził z rodziny ormiańskiej, prawdopodobnie żoną jego była -> Lucyna B., potem - Helena Sowińska, ale informacje na ten temat są niejasne. Zapewne już w 1872 należał do zespołu P. Woźniakowskiego w Tarnowie. W 1884 występował w zespole A. Kattnera w Złoczowie, w 1886 w zespole objazdowym H. Lasockiego, m.in. w Tarnowie i Stanisławowie. Od 20 X 1888 kierował zespołem, z którym występował w Przemyślu, Rzeszowie (od 14 XI) i w Tarnowie (od stycznia 1889). W 1890 krótko występował u J. Piaseckiego w Tarnowie, a w marcu znów kierował własnym zespołem w Słobodzie Rungurskiej. W 1892 występował kolejno w zespołach J. Winiarskiego (Skałat), J. Piaseckiego (Tarnów), a potem w objazdowym zespole ukr., w 1893 znów u J. Piaseckiego w Tarnowie, w 1894 u J. Myszkowskiego w Przemyślu i Jarosławiu. W sez. 1894/95 należał do zespołu t. poznańskiego. W 1899 występował w zespole W. Freilichowej w Piotrkowie, potem u B. Mareckiego w t. w Parku Krakowskim. Grał role charakterystyczne jak np. Sir Rowland ("Rycerze mgły"), Pastuch ("Krakowiacy i Górale").
Bibl.: Estreicher: Drużyny s. 9; Koryzna II s. 18; Kur. por. 1901 nr 19.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
