Józef Chmielewski
CHMIELEWSKI Józef (ur. ok. 1771 - działał do 1797), tancerz. Był poddanym z dóbr podskarbiego A. Tyzenhauza (pochodził z Bytenia) i wychowankiem szkoły baletowej w Postawach (uczył się pod kier. F.G. Le Doux). W 1785 po śmierci Tyzenhauza, gdy na mocy testamentu cały zespół baletowy został przekazany królowi i stał się królewskim zespołem "tancerzy narodowych", wśród nich znalazł się i Ch. Należał do tancerzy wybitniejszych. Po klęsce Insurekcji Kościuszkowskiej występował zapewne w imprezach baletowych organizowanych pod koniec 1794 przez zespół. W styczniu 1795 został z rozkazu gen. F. Buxhoewdena wysłany wraz z trzema kolegami do Wilna z poleceniem względom N. Repnina. Od jesieni 1796 do 1 IX 1797 otrzymywał zasiłek z kasy Stanisława Augusta. W 1796-97 należał do zespołu baletu t. warsz. za antrepryzy T. Truskolaskiego; brał też zapewne udział w występach zespołu w Gdańsku w lecie 1797. 1 IX 1797 podpisał wraz z innymi baletnikami pismo do komisji zajmującej się długami Stanisława Augusta z prośbą o wypłacenie zaległych gaż.
Bibl.: Mamontowicz-Łojek: Szkoła Tyzenhauza s. 71, 88-90; Wierzbicka: Sześć studiów.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
