Maria Czernekówna
CZERNEKÓWNA Maria (działała od 1909 - zm. ok. 1930 w Bydgoszczy lub Świeciu), śpiewaczka, aktorka. Była żoną -> Adama Brokowskiego-Kraka. W listopadzie 1909 została zaangażowana do T. Ludowego w Krakowie, gdzie występowała również w 1911; w 1911 była także w zespole E. Majdrowicza w Sosnowcu. W sez. 1912/13 występowała w t. w Lublinie, w sez. 1913/14 w t. w Wilnie, skąd przeniosła się na prowincję i brała udział w różnych imprezach objazdowych. Podczas I wojny świat. występowała przez dłuższy czas w T. Wielkim w Lublinie pod dyr. H. Halickiego. W 1919-23 pracowała w T. Nowości w Krakowie jako primadonna tamtejszej operetki. W 1923 występowała z zespołem objazdowym T. Pilarskiego, w sez. 1923/24 występowała w T. Miejskim w Bydgoszczy, w 1924 i 1925 znowu w krak. T. Nowości, w 1926 w Warszawie w t. Operetka-Wodewil i w t. Olimpia, w sez. 1926/27 w T. Polskim w Katowicach. Później zapadła na chorobę umysłową, opuściła scenę i wkrótce zmarła. "Obdarzona naturalnym, dźwięcznym głosem, ładnymi zewnętrznymi warunkami, mająca wiele pomysłowości aktorskiej i sporą dozę wprost żywiołowego humoru" ("Krakowski Przegląd Teatralny"), cieszyła się powodzeniem u publiczności. Jej ważniejsze role: Helena Zarembianka ("Polska krew"), Molly ("Gejsza"), Walentyna ("Wesoła wdówka"), Mimi ("Messalinette"), Betsy ("Targ na dziewczęta"), Zuzanna ("Cnotliwa Zuzanna"), Gonda ("Rozwódka"), Rózia Szampańska ( "Wice-małżonek"), Hetty ("Niobe" O. Strausa), Marosza ("Manewry jesienne").
Bibl.: Bar: Dzieje t. krak. s. 165; Sempoliński: Wielcy artyści; Sobański: Teatr pol. na Śląsku; Krak. Prz. teatr. 1920 nr 1 (il.); Almanach t. bydg. s. 85, 86; Kur. warsz. 1926 nr 149, 194.
Ikon.: Fot. w rolach - Bibl. Jagiell., MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
