Petronela Drozdowska
DROZDOWSKA Petronela Aleksandra (1761 lub ok. 1767 na Litwie - 4 XI 1812 Warszawa), aktorka. Była córką Ignacego D., komisarza dóbr marszałka starodubowskiego Biszpinga, i Eleonory z Piegłowskich, matką -> Karoliny Elsner. Wg A. Millera występowała już od 1780 - w t. dworskich hetmana M.K. Ogińskiego w Słonimiu (w operze "Telemak", 1780) i K. Radziwiłła w Nieświeżu (1783) - ale wiadomość ta może dotyczyć kogo innego. Wg W. Bogusławskiego debiutowała mając siedemnaście lat w 1784 w Grodnie w zespole t. warsz. pod jego dyrekcją (w "Świętoszku"). Przyjęta do zespołu Aktorów Narodowych wyjechała z nimi do Warszawy (występy w grudniu 1784), potem do Dubna (styczeń 1785). Od marca 1785 do 1790 występowała w zespole W. Bogusławskiego w Wilnie; brała także udział w corocznych występach zespołu w Dubnie oraz w Grodnie i we Lwowie. Do T. Narodowego w Warszawie wróciła wraz z Bogusławskim w 1790; odtąd występowała w Warszawie bez przerwy do końca życia, po 1795 w antrepryzach B. Tuczempskiego oraz A. i T. Truskolaskich, od 1799 - W. Bogusławskiego.
"Drozdowska była średniej ciała postaci, ale kształtnego składu - pisał W. Bogusławski - Twarz pociągła, znaczące rysy, oczy żywe i głos donośny dodawały jej dobitnej mimiki w rolach osobliwiej groźnych ochmistrzyń i matek". Obdarzona była znakomitą pamięcią ("prawie co drugi dzień nowej nauczyć się roli było dla niej właśnie igraszką") i niespożytą energią (cechowała D. "nad wszystko niczym nie zrażona ochota"). Początkowo grała role subretek, w których "pomimo prowincjonalnego akcentu w mowie powszechnie się podobała", i drugoplanowe partie w operach (miała głos "dość mocny, pojętność muzyki, słuch wyborny"); w okresie wil. grała drugie amantki i kokietki, a nawet matki (w dramach, np. Klaudię - "Emilia Galotti"); po 1790 "opuściwszy tak operę, jako i młodych osób role - pisał Bogusławski ok. 1820 - obrała sobie raz na zawsze charakter matek komicznych i w tym na potem nieodmiennie grywając, stała się wyborną, powszechnie upodobaną i dotąd niezastąpioną aktorką". Grała m.in. Zdawnialską ("Syn marnotrawny" S. Trembeckiego), Plotkiewiczową ("Szkoła obmowy"), Małgorzatę ("Henryk VI na łowach"), Dorotę ("Krakowiacy i Górale"), Śpiochajłową ("Zamieszanie"), Matkę ("Antykwariusz"), Panią Fritz ("Najjaśniejsi podróżni"), Zrzędnicką ("Trzpiot"), Jewę ("Rotmistrz Górecki"), Aktorkę ("Hamlet").
Bibl.: Bernacki: Teatr; Bogusławski: Dzieje T.N. s. 44, 54, 56, 233, 355-58; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Prosnak: Kultura muz. Warszawy XVIII w.; PSB V (B. Korzeniewski); Sowiński: Słownik muzyków; Szwankowski: Teatr Bogusławskiego; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
