Stanisław Giżewski
GIŻEWSKI Stanisław (6 IV 1806 Wola k. Warszawy - 23 VI 1873 Warszawa), aktor. Był synem Marcina G. i Katarzyny ze Szpinglerów, mężem -> Emilii Maire. W 1822 uczył się w warsz. szkole dramatycznej. Debiutował w t. Warsz. 16 X 1823 w roli Sierżanta ("Gracz"). Zaangażowany do zespołu t. warsz. początkowo pracował jako chórzysta, od 1 VIII 1825 wszedł w skład zespołu dramatu. W Warszawie występował do 1860 (jedynie w sez. 1827/28 występował m.in. w Radomiu, Lublinie, Puławach i w zespole K. Nowińskiego w Zamościu). Od 1 IX 1829 zaangażowany został do nowo powstałego T. Rozmaitości. Początkowo grał amantów, potem role komiczne, m.in. Adolfa ("Powiernik"), Zdzisława ("Pani koniuszyna"), Fryderyka ("Żywy nieboszczyk"), Miłosza ("Ton modny pod schodami"), Silvia ("Sługa dwóch panów"), Montivona ("Szczęście i nieszczęście"), Walczyńskiego ("Doktór damski"), Pomysłowicza ("Ojciec debiutantki"). Wg J.T.S. Jasińskiego, mimo staranności w wykonywaniu ról nieco wadliwa wymowa i nienajlepsze warunki zewnętrzne (mało wyrazista twarz) nie pozwoliły mu zająć wybitnego stanowiska w WTR. Po raz ostatni wystąpił 10 IX 1860 w roli Kapitana ("Spis wojskowy"). Potem pracował na stanowisku kontrolera biletów i na tej posadzie dosłużył się emerytury. Po śmierci pierwszej żony ożenił się po raz drugi z Emilią Kołudzką.
Bibl.: Album teatr. I s. 26 (U.); Estreicher: Teatra; Goślicki: Pamiętnik 1870, 1871; Krzesiński: Koleje życia s. 32, 42; Rocz. t. we Lwowie 1852; Pam. Sceny warsz. 1838 s. 91; Kłosy 1885 nr 1018 (il.), 1019; Chomiński; Jasiński; Krogulski; Afisze, IS PAN.
Ikon.: J. Głowacki (zakład lit. F. Schustra): G. jako Freitag (Syn narzeczoną), lit., J.T.S. Jasiński: Prace dramatyczne 1838/39, t. IV.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
