Ludwika Kłyszyńska
KŁYSZYŃSKA Ludwika Antonina Zofia, z Wizembergów, 2° v. Piotrowska (20 I 1809 Kraków - 29 XII 1862 Radom), aktorka, dyr. teatru. Była córką Wincentego Wizemberga i Wiktorii z Adamowskich, żoną -> Józefa K., potem -> Jana Nepomucena Piotrowskiego. W grudniu 1833 T. Chełchowski zaangażował ją w Warszawie do swego zespołu; debiutowała w końcu 1833 lub na początku 1834 (pod nazwiskiem panieńskim) w Kaliszu. W zespole T. Chełchowskiego występowała do 1838. 4 VI 1834 w Płocku wyszła za mąż za aktora Józefa K. i odtąd używała jego nazwiska. W 1837 i 1838 występowała podobno w Krakowie, 16 VII 1839 debiutowała w t. warsz. w roli Amelii ("Jest temu lat szesnaście") i po kilku występach, mimo zastrzeżeń krytyki, otrzymała engagement. Grała poważne role, jak np. Jenny ("Wariatka"), Wiarda ("Precjoza"). Ostatni raz wystąpiła w Warszawie 16 VI 1840 w roli Franciszki ("Rita Hiszpanka"). W lecie tego roku należała do zespołu W. Raszewskiego w Płocku. W 1841 z własnym zespołem występowała w Tomaszowie Lubelskim, Piotrkowie, Modlinie, Zgierzu. W 1842 grała w zespole J.N. Piotrowskiego w Kaliszu i Wieluniu. W tym samym roku została jego żoną i do 1847 występowała pod jego nazwiskiem. W 1843 należała do zespołu H. Popiołka, potem zaś występowała w zespole męża w Łęczycy, następnie w zespole J. Pfeiffera w Kaliszu. Od grudnia 1843 do 1846 grała z mężem w t. krak.; brała też udział w wyjazdach zespołu. W 1847 występowali oboje w zespole K. Nowińskiego w Kaliszu. Wkrótce rozstała się z mężem i wróciła do nazwiska Kłyszyńska. W 1850 występowała w zespole J.Ch. Okońskiego w Busku, następnie mieszkała w Radomiu. W 1851-53 grała role "pierwszych amantek" w zespole J. Barańskiego, w 1854 w zespole P. Ratajewicza w Płocku. W czerwcu tego roku zorganizowała własny zespół, którym kierowała do 1858 (od 1855 do lata 1856 razem z F. Stobińskim, którego zespół połączył się z jej zespołem); do listopada 1856 dawała przedstawienia w Płocku, wyjeżdżała też na występy do Łowicza (1855) i Włocławka (1856), od listopada 1856 do kwietnia 1857 występowała w Łowiczu, od kwietnia do września 1857 w Piotrkowie Trybunalskim, w 1858 w Będzinie, Żarkach, Częstochowie, Radomsku, Radomiu. Po rozwiązaniu zespołu osiadła pod Radomiem i udzielała lekcji tańca. Zmarła wskutek ukąszenia wściekłego psa.
Wg K. Estreichera miała głos "ordynaryjny, zużyty" i najlepiej nadawała się do ról ludowych. Najchętniej jednak grała role amantek i bohaterek, jak np.: Łucja ("Stasio"), Maria ("Dymitr i Maria"), a nawet Bona ("Barbara Radziwiłłówna" A. Felińskiego).
Bibl.: Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Krzesiński: Koleje życia s. 183, 187, 208-210, 290, 307, 326; Simon: Dykcjonarz; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 57, 67, 87, 89; Kur. warsz. 1839 nr 189,1858 nr 346; Pam. Sceny warsz. 1839 s. 194-196; Akt urodzenia, parafia Panny Marii, Kraków; Akt ślubu, katedra, Płock (wg informacji S. Dąbrowskiego); Akt zgonu nr 556/1862, parafia św. Jana, Radom; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
