Antonina Komorowska
KOMOROWSKA Antonina Wirginia, z domu Wittge, 2°v. Tunzelman (ur. 13 VI 1826 Warszawa - działała do 1854), aktorka. Była żoną -> Józefa K. Początkowo przygotowywała się pod kier. J. Quattriniego do kariery śpiewaczki operowej. 28 IV 1844 debiutowała w t. warsz. w partii Julii ("Montecchi i Capuletti"), ale bez powodzenia. Pod wpływem swego przyszłego męża aktora Józefa K. (ślub 16 VII 1844) postanowiła zostać aktorką dram.; 7 VI tegoż roku debiutowała w roli tyt. w "Estelli" na scenie T. Rozmaitości i została zaangażowana do zespołu t. warszawskich. Przez kilka lat (do 1851) pozostawała w cieniu L. Halpertowej, nie dorównując jej, mimo niewątpliwych zdolności. Uderzało to zwłaszcza w dramacie, np. w roli Marii ("Dymitr i Maria"). Z upływem lat talent jej rozwijał się i, jak podkreślał A. Lesznowski, opanowała warsztat aktorski (głos, gest) do tego stopnia, że przeobraziła się w "artystkę skończoną" ("Gazeta Warszawska" 1848 nr 128). Z powodzeniem grała zwłaszcza w komediach salonowych. Ważniejsze role: Francesca ("Joanna Neapolitańska"), Ludwika ("Dwie hrabianki"), Królowa Anna ("Szklanka wody"), Księżna de Bouillon ("Adrianna Lecouvreur), Julia ("Serdeczna przyjaciółka"), Amelia de Mailly ("Księga trzecia rozdział pierwszy"), Baronowa de Vaubert ("Helena de la Seigliere"). Po odejściu ze sceny L. Halpertowej (1851) objęła część jej ról, jak np. Księżna Marlborough ("Szklanka wody"), i zdobyła sobie jedną z głównych pozycji w zespole; jednak już w 1854 po poślubieniu urzędnika Tunzelmana (rozwód z Józefem K. w 1849) zrezygnowała z pracy w teatrze. Ostatni raz wystąpiła 30 VIII 1854 w roli Berty ("Fortepian Berty"). Była tłumaczką kilku utworów dramatycznych, m.in. "Księga trzecia rozdział pierwszy".
Bibl.: H. Świetlicka: Józef Komorowski, Warszawa 1960 (odbitka z Pam. teatr. 1960 z. 2); Gaz. warsz. 1845 nr 318, 1846 nr 280, 1848 nr 128, 1851 nr 70; Kur. warsz. 1844 nr 340, 1851 nr 82, 121, 185, 1852 nr 30, 72, 1853 nr 8, 27, 45, 91, 116, 133, 150, 1854 nr 13; Chomiński; Jasiński.
Ikon.: J. Simmler, J. Melcher: Portret, lit., 1853 - MNWarszawa, MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
