Jan Aleksander Markowski
MARKOWSKI Jan Aleksander (4 XI lub 26 XII 1812 Warszawa - 6 VII 1884 Warszawa), śpiewak. Był bratem -> Emilii Borawskiej. W młodości służył podobno w wojsku, następnie był uczniem L. Dmuszewskiego. W 1832 został przyjęty do chóru t. warszawskiego. Wkrótce zaczął występować w małych partiach basowych. 15 VI 1833 wystąpił po raz pierwszy w większej partii jako Alidor ("Kopciuszek"). Obdarzony pięknym, bardzo niskim głosem objął z czasem po J. Szczurowskim główne partie basowe. Był świetnym wykonawcą takich partii jak: Bertram ("Robert Diabeł"), Tom ("Piwowar z Preston"), Kacper ("Wolny strzelec"), Baron ("Jezioro wieszczek"). Później jednak, jak pisał J.T.S. Jasiński, "czy naturą głosu, czy winą zaniedbania, czy chorobą głos coraz malał, znikał - w zamian zarozumienie rosło". Ostatni raz wystąpił w Warszawie 8 IV 1845 w partii Pustelnika ("Wolny strzelec"). Następnie został zaangażowany do t. krak. i w 1845-46 występował m.in. w partiach Rudolfa ("Lunatyczka"), Belcora ("Napój miłosny"). Niektóre źródła podają, że potem wrócił do t. warsz., ale brak potwierdzenia tej wiadomości. Wiadomo tylko, że występował na przedstawieniach amatorskich, m.in. 8 II 1852 w Warszawie w partii Banca ("Makbet") i na koncertach, m.in. w 1853 w Radomiu. Emerytury nie miał i żył w biedzie udzielając lekcji gry na fortepianie i śpiewu. W listopadzie 1873 odbył się w Warszawie koncert na jego korzyść.
Bibl.: Estreicher: Teatra; EMTA 1884 nr 41, 42; Kłosy 1885 nr 1018 (il.); Pam. Sceny warsz. 1839 s. 13, 14; Chomiński; Jasiński; Krogulski.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
