Józef Mączyński
MĄCZYŃSKI Józef (1805 Kraków - 13 X 1862 Kraków), dyr. teatru. Ukończył Uniw. Jagiell., potem uczestniczył w powstaniu listopadowym. Był posłem na sejm Wolnego Miasta Krakowa i członkiem Tow. Naukowego Krakowskiego. Od chwili objęcia dyr. t. krak. przez H. Meciszewskiego jesienią 1843 był jego wspólnikiem finansowym. 8 I 1844 został przez senat mianowany członkiem dyr. t. krakowskiego. W sez. 1845/46 (od 21 VIII 1845) objął po H. Meciszewskim (w porozumieniu z nim) dyr. teatru. Pozostał na tym stanowisku do 1852. Prowadził głównie sprawy administracyjne, faktyczne kierownictwo artyst. t. pozostawiając kolejno J. Pfeifferowi i T. Chełchowskiemu. Wydarzenia 1846 (część zespołu wyjechała wtedy do Płocka i t. był od 1 V przez sześć miesięcy zamknięty) i 1848 w Krakowie i Galicji, a także brak zdolności organizacyjnych M. doprowadziły scenę krak. do upadku. Zarzucano mu zbyt małe zainteresowanie t. i zespołem. Uważano, że zabiega głównie o własne interesy. Najważniejszym wydarzeniem teatr. za czasów jego dyr. było wystawienie, po raz pierwszy w Polsce fragm. III części "Dziadów", 3 IX 1848. M. był również literatem. Napisał m.in. przewodnik "Pamiątki Krakowa".
Bibl.: Brayer: Teatr Krakowa s. 53-56; Bar: Dzieje t. krak. s. 99-102; Estreicher: Teatra; Got: Teatr Meciszewskiego; Afisz teatr. 1965 nr 7; Czas 1862 nr 237.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
