Ludwik Siedlecki
SIEDLECKI Ludwik, właśc. L. Kowalczewski (25 XI 1842 Kraków - 6 V 1918 Warszawa), aktor, reżyser. Był mężem najpierw - Anny S., później -> Bolesławy S., ojcem pisarza i aktora Adama S. W 1863 brał udział w powstaniu styczniowym, m.in. w bitwie pod Miechowem. Pracę na scenie rozpoczął prawdopodobnie w 1864 w objazdowym zespole K. Łobojki, u którego był m. in. w Żółkwi (październik, listopad 1864) i Rzeszowie (lato 1865). W 1865-67 grywał role epizodyczne w t. krak., trudno jednak ustalić bliższe szczegóły dotyczące tego okresu, ponieważ w tym samym czasie występował w Krakowie -> Antoni S. W 1870-74 grał w zespole P. Woźniakowskiego, m.in. w Czerniowcach (1870), Tarnopolu, Tarnowie, Stanisławowie, Samborze, Czortkowie (1874). W końcu 1872 lub początku 1873 ożenił się z aktorką Bolesławą Kołogórską. Od października 1875 do stycznia 1876 występował w Kaliszu, kolejno w zespołach: J. Łuby, S. Mikulskiego, A. Lubicza (był tu także reżyserem); od stycznia 1876 do maja 1878 grał w t. pozn., biorąc udział także w letnich wyjazdach zespołu do warsz. t. ogr. Tivoli (1876) i Belle Vue (1877). W 1878-81 był aktorem i reżyserem w zespole J. Puchniewskiego, m.in. w Piotrkowie (sez. 1878/79), Kaliszu (1879), Lublinie (sez. 1879/80) i warsz. t. ogr. Alhambra (1879, 1880, 1881). W 1882 grał u J. Teksla w Lublinie, w sez. 1882/83 u J. Teksla i F. Wesołowskiego w Petersburgu, w lecie 1883 w warsz. t. ogr. Alhambra i Nowy Świat. Od jesieni 1883 do wiosny 1891 grał stale w t. pozn., uczestnicząc w letnich wyjazdach zespołu, m.in. do warsz. t. ogródkowych. W lecie 1884 był kier. zespołu działowego tutejszych aktorów, którzy grali w Poznaniu i w objeździe w Poznańskiem. W sez. 1884/85 i 1886/87 pełnił w t. pozn. funkcję reżysera. 7 III 1889 obchodził tutaj jubileusz dwudziestu pięciu lat pracy scenicznej. W 1891 występował w warsz. t. ogr. Wodewil; później grał i reżyserował w zespołach: Ł. Kościeleckiego, m.in. w Petersburgu, Rydze, Mitawie, Suwałkach (sez. 1891/92), Cz. Janowskiego w Lublinie i Łodzi (sez. 1893/94), L. Dobrzańskiego w warsz. t. ogr. Wodewil (1894), I. Józefowicza w Lublinie (sez. 1894/95), F. Kwaśniewskiego w warsz. t. ogr. Nowości (1895), F. Ratajewicza w Łowiczu i Płocku (sierpień-październik 1895), J. Grabińskiego w warsz. t. ogr. Belle Vue (1896). W 1898 starał się o przyjęcie do WTR, ale nie został zaangażowany i w sez. 1898/99 grał w warsz. t. Odeon, a w lecie 1899 w t. Wodewil. W 1899-1905 występował w T. Ludowym w Warszawie; tu też od października 1903 pełnił funkcję zastępcy reżysera. Później grał nadal w Warszawie, m.in. w 1906 w Nowym T. Polskim i t. Renaissance, w 1909 w T. Współczesnym na Dynasach. Jesienią 1914 był w komitecie kierującym T. Zjednoczonych w Warszawie. Być może niektóre wiadomości z lat po 1905 dotyczą nie jego, lecz syna. Wg E. Webersfelda był to "aktor użyteczny w rolach płasko-komicznych, grywał także starców i poważniejsze role charakterystyczne". Spośród jego różnorodnych ról ważniejsze to m.in. Wurm ("Intryga i miłość"), Bartek Kozica ("Emigracja chłopska"), Jenialkiewicz ("Wielki człowiek do małych interesów"), Benet ("Pan Benet"), Tarapatkiewicz ("Krewniaki"), Bartolo ("Cyrulik sewilski"), Sołoducha ("Miód kasztelański"), Jago ("Otello"), Poloniusz ("Hamlet"), Horodniczy ("Rewizor"), Klepacki ("Wicek i Wacek"), Heliodor i Ignacy ("Marcowy kawaler"), Ciaputkiewicz ("Grube ryby").
Bibl.: Gliński: Teatr w Petersburgu I s. 28, 31; Got: Teatr Koźmiana; Koryzna I s. 135, 141, 155, 157, 158, 165, 168, II s. 17, 30; EMTA 1889 nr 312, 1898 nr 39; Kur. warsz. 1918 nr 124; Scena i Sztuka 1908 nr 43 (E. Webersfeld); Afisze, Bibl. Jagiell., Tow. Naukowe Płockie; Mika; Straus: Repertuar 1914-15.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
