Jerzy Waliński
WALIŃSKI, Woliński, Jerzy, także George, Żorż (ok. 1765 - 28 VI 1840 Warszawa), tancerz. Podawane niekiedy w opracowaniach daty ur. 1750 i 1755 są mylne. Był poddanym z dóbr podskarbiego A. Tyzenhauza (pochodził z Postaw na Białorusi) i wychowankiem jego szkoły baletowej w Grodnie i Postawach (uczył się pod kier. F.G. Le Doux). W 1785-94 należał do królewskiego zespołu "tancerzy narodowych" (jako solista). Brał udział w występach zespołu w królewskich t. na Zamku i w Łazienkach oraz na scenie T. Narodowego; m.in. tańczył w baletach "Kozaki", "Lucas et Colinette", partię Ministra królowej w balecie "Królowa Wanda". W lutym 1789 ożenił się. Po upadku insurekcji kościuszkowskiej występował zapewne w imprezach baletowych organizowanych w Warszawie przez zespół "tancerzy narodowych" oraz (w pierwszej połowie 1795) przez antrepryzy S. Holnickiego i K. Owsińskiego. W lecie 1795 wyjechał do Grodna (wraz z A. Brzezińskim i S. Holnickim), aby w imieniu zespołu prosić Stanisława Augusta o wypłatę zaległych "należytości" (król odprawił ich z niczym). Od jesieni 1795 do 1810 występował w t. warsz. (początkowo w antrepryzie B. Tuczempskiego, potem Truskolaskich, od 1799 W. Bogusławskiego). Brał także udział w występach zespołu warsz. na prowincji, m.in. w Poznaniu (czerwiec 1805). Po 1823 otrzymał emeryturę z t. warszawskiego. W 1800-23 udzielał lekcji tańca towarzyskiego. "W młodości swej i sile wieku - pisano o W. w nekrologu - należał do rzędu celniejszych tancerzy, szczególnie lubiany w tańcu kozackim" ("Kurier Warszawski" 1840 nr 109).
Bibl.: Bernacki: Teatr; Mamontowicz-Łojek: Szkoła Tyzenhauza s. 71, 86, 88, 90; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Szwankowski: Teatr Bogusławskiego; Teatr Narodowy 1765-94 (W. Zawadzki); Wierzbicka: Sześć studiów; Kur. warsz. 1840 nr 109; Pam. teatr. 1953 z. 1 (K. Wierzbicka).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
