Stanisław Wardzyński
WARDZYŃSKI Stanisław Florian (29 II lub 29 IV 1848 Konstantynów lub Biała - 2 X 1877 Kraków), aktor. Był synem Juliusza W. i Florentyny z Kuczyńskich. Jako student Warsz. Szkoły Głównej brał od 1867 lekcje deklamacji u J. Królikowskiego. W 1868 należał do zespołu A. Trapszy w Kaliszu. 9 X 1869 debiutował w WTR w roli Karola Moora ("Zbójcy") i został zaangażowany. Zwolniony 13 VI 1870 wskutek zatargu z dyr. M. Bojanowskim, przeniósł się do Krakowa. W zespole t. krak. występował do października 1870, w listopadzie tego roku w zespole P. Woźniakowskiego w Czerniowcach, w 1871 w zespole M. Stengla, m.in. w Toruniu i Bydgoszczy, potem u A. Trapszy W Piotrkowie i warsz. t. ogr. Tivoli, w styczniu 1872 gościnnie we Lwowie, w marcu 1872 i w 1873 w Czerniowcach, od kwietnia 1873 do marca 1875 w t. krak., potem z powodu choroby opuścił scenę. W 1876 przebywał na kuracji w Steinhoflfen. Wg K. Estreichera "był artystą do ról bohaterskich i deklamacyjnych, lecz nie nadawał się do komedii i salonu, grywał bowiem za namiętnie, z jednostajną miarą uniesienia i istotnego zapału, nawet wówczas, gdy spokojnie mówić należało". J. Kotarbiński napisał o nim, że "rokował piękne nadzieje w rolach serio dramatycznych", był "wykształcony, pełen entuzjazmu, obdarzony dźwięcznym głosem, o wyrazistej twarzy, bystrym oku i pokaźnych warunkach zewnętrznych". Grał m.in. Romea ("Romeo i Julia"), Muleja ("Książę Niezłomny"), Hamleta ("Hamlet"), Ferdynanda ("Intryga i miłość"), Rewizorczuka ("Karpaccy górale"), Edmunda ("Król Lear"), Jagona ("Otello"), Hipolita ("Fedra"). Był autorem przeróbki sztuki B. Aspisa "Pijany" (1874). Żoną jego była Józefa Sroczyńska (ślub 23 XI 1874).
Bibl.: Estreicher: Teatra; Goślicki: Pamiętnik 1870; Got: Teatr Koźmiana; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej; Kotarbiński: Aktorzy i aktorki s. 85; Koźmian: Teatr; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Wspomnienia aktorów; Kur. warsz. 1869 nr 223, 1877 nr 220; Tyg. ilustr. 1877 nr 96; Chomiński; B. Gamski: Wspomnienie przyjaciela, rkps., MTWarszawa; Jasiński; Krogulski.
Ikon.: Fot. pry w. - Bibl. Nar. (Zakład Grafiki), MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
