Szymon Włodek
WŁODEK Szymon (28 VII 1796 Warszawa - 23 XII 1829 Płock), aktor, dyr. teatru. Był synem Walentego i Marianny W., mężem -> Marianny W. W 1811-14 uczył się w warsz. Szkole Dramatycznej. W maju 1812 podczas pierwszego popisu otrzymał (jako najzdolniejszy uczeń szkoły) złoty medal. 21 VII 1814 debiutował w T. Narodowym w Warszawie grając rolę Walerego ("Syn marnotrawny"). Zaangażowany, występował tu w sez. 1814/15. W 1815 zzespołem pod kier. W. Bogusławskiego, a następnie Jana Milewskiego wyjechał do Kalisza i Poznania. W 1816 występował nadal w Poznaniu, potem w Gnieźnie (od marca do maja brał tu udział także w przedstawieniach amatorskich) i Pyzdrach. Prawdopodobnie jeszcze w 1816 zaangażował się do zespołu K. Bauera i występował z nim w Kaliszu, a następnie w Krakowie. W końcu lutego 1818 przybył do t. lwow. i występował od 1 III do 2 IV; grał wówczas Zamora ("Ahyra"), Pułkownika ("Nienawiść kobiet"), Pazia ("Próba przez ogień"), Pontifexa ("Koriolan"). W kwietniu 1819 powrócił do t. krak. i pozostał w nim do 1827. 18 II 1822 w Krakowie ożenił się z aktorką Marianną Górecką. Uczestniczył w wyjazdach zespołu krak. do innych miast, m.in. w 1822 do Kalisza i Poznania, w 1823 i 1825 do Kielc, Radomia i Płocka, w 1826 do Poznania, Kalisza i Płocka. W 1827-28 (na pewno od września 1827 do listopada 1828) występował w Wilnie. 101 1829 w t. warsz. grał gościnnie Astolfa ("Odludki i poeta"), a 27 I Astolfa ("Zamki na lodzie, czyli Kawaler wojażujący"). W kwietniu 1829 był dyr. zespołu występującego w Siedlcach. W lipcu 1829 przyłączył się do zespołu krak. pod kier. K. Skibińskiego i występował z nim w Kaliszu i Płocku. Podczas występów w Płocku zachorował, a następnie zmarł. W początkach kariery zapowiadał się na dobrego aktora. Później spotykał się często z zarzutami nienaturalności i przesady. Wg K. Estreichera był to aktor "grywający niekiedy znamienicie (w "Ludgardzie", "Puszczy pod Hermanstadt", "Inez de Castro"), lubo należał do szkoły pozujących. Więc przybierał stałe pozy, wyprężał prawą rękę, afektował wiersz wygłaszany". Grał najczęściej amantów, podobno najlepiej w komediach. Role: Walery ("Syn marnotrawny"), Filip ("Joanna z Montfaucori"), Kościuszko ("Kościuszko nad Sekwaną"), Hamlet ("Hamlet"), Rodrygo ("Cyd"), Król ("Kazimierz Wielki i Brózda"), Ernest ("Nienawiść kobiet"). Szarmancki ("Spazmy modne"), Bardos ("Krakowiacy i Górale"), Alfred ("Mąż i żona").
Bibl.: Brayer: Teatr Krakowa s. 16, 17; Estreicher: Teatra; Got: Repertuar 1781-1843; Grot: Dzieje sceny w Poznaniu; Kaszyński: Dzieje sceny kaliskiej; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Pepłowski: Teatr we Lwowie I; Recenzje Iksów; Rocz. t. we Lwowie 1822; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 34, 35,40, 44; Szwankowski: Teatr Bogusławskiego; Wspomnienia aktorów; Kur. warsz. 1829 nr 112, 1830 nr 2; Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
