Antoni Zawadzki
ZAWADZKI Antoni Erazm, Józef (ok. 1797 Bełz - 26 XI 1829 Zamość), aktor, śpiewak. Był synem Jana Z. i Anny ze Skrzeszkowiczów, mężem -> Tekli Zuzanny Z. Od 1815 uczył się w warsz. Szkole Dramatycznej i równocześnie był chórzystą w T. Narodowym. 14 VIII 1816 wystąpił na popisie szkolnym i został przychylnie oceniony. W t. warsz. występował do poł. 1821. Powierzano mu epizodyczne role w dramatach, komediach, operach, a nawet w baletach. W latach późniejszych grał większe role, np. 15 II 1820 Bardosa ("Krakowiacy i Górale"), a 10 VIII tego roku Zamora ("Alzyra"). Od czerwca 1821 do 1827 występował w t. krakowskim. 17 X 1821 w Krakowie ożenił się z aktorką Teklą Zuzanną Urban. Z zespołem t. krak. był na występach w Poznaniu (1822, 1826) i Kaliszu (1826). W 1827 występował w zespole K. Skibińskiego w Grodnie, w sez. 1827/28 (na pewno od sierpnia 1827 do kwietnia 1828) w Wilnie, potem w Zamościu u J. Aśnikowskie-go, w 1829 w zespole K. Nowińskiego w Zamościu. Grał m.in. Kieresza ("Kościuszko nad Sekwaną"), Edwina ("Odludki i poeta"), Zdzisława ("Cudzoziemczyzna"), Lubomira ("Zrzędność i przekora"), Grzegorza ("Łukasz spod Łukowa"). Śpiewał także partie tenorowe w operach. J.T.S. Jasiński pisał, że był aktorem "pomiernych zdolności", który "patetycznością zastępował uczucie, moc krzykiem, prawdę napuszystością; naturalność odtrącił zupełnie". Na prowincji Z. miał jednak lepszą opinię, np. S. Krzesiński napisał, że był "niezgorszym aktorem i dobrym śpiewakiem".
Bibl.: Dąbrowski: Teatr w Lublinie s. 330, 331; Estreicher: Teatra I s. 85, 218, 220; Got: Repertuar 1781-1843; Grot: Dzieje sceny w Poznaniu; Krzesiński: Koleje życia s. 66, 75, 81-83; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Recenzje Iksów; Rulikowski: Teatr na Litwie s. 72; Skibiński: Pamiętnik; Akt ślubu, parafia Wszystkich Świętych w Krakowie i akt zgonu w jednej z parafii Zamościa (wg informacji S. Dąbrowskiego); Chomiński; Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
