Przemysława Waleria Żarska
ŻARSKA Przemysława, Waleria, z Gołębiowskich, pseud. Kowalska (działała 1870-1893), aktorka, śpiewaczka. Była żoną -> Wincentego Z. W 1870 występowała pod nazwiskiem panieńskim u P. Ratajewicza w Lublinie, w sez. 1871/72 w t. pozn., w 1877 w warsz. t. ogr. Arkadia oraz w Nowym Mieście. Ok. 1877 wyszła prawdopodobnie za aktora Wincentego Ż. i odtąd używała jego nazwiska. W 1878-79 występowała w zespole J. Piaseckiej w Tarnowie i Szczawnicy, w lecie 1879 w warsz. t. ogr. Eldorado, w listopadzie i grudniu 1880 w zespole H. Krauzego w Puławach i Sandomierzu (tu podano imię Waleria), w 1881 u M. Trapszy m.in. w Lublinie, od 10 IX 1881 do 12 II 1882 w t. krakowskim, w 1882-83 w zespole F. Ratajewicza, m.in. w Zamościu i Hrubieszowie, w 1886 u H. Lasockiego w Stanisławowie, w lecie 1888 w Lublinie w zespole K. Sarnowskiego i H. Swaryczewskiego (tutaj podobno pod pseud. Kowalska), w 1889 w zespole K. i S. Sarnowskich, m.in. w warsz. t. ogr. Eldorado, w Łowiczu i Radomiu, w 1893 w "działówce" w Sandomierzu. Grała m.in. Helenkę ("Radcy pana radcy"), Elizę ("O chlebie i wodzie"), Klarysę ("Fircyk w zalotach"); śpiewała też w operach i operetkach, m.in. partie Łucji ("Bojomir i Wanda") i Germeny ("Dzwony kornewilskie"). Nie jest pewne, czy wszystkie te wiadomości dotyczą jednej aktorki.
Bibl.: Got: Teatr Koźmiana; Koryzna I s. 122; Kur. warsz. 1871 nr 159; Afisze, WAPLublin; Krzesiński: Raptularz.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
