Agnès
Autor: Catherine Anne
Prapremiera: 7 września 1997
Czas akcji: 1969-1992.
Miejsce akcji: Francja.
Obsada: 7 ról męskich, 8 ról kobiecych.
Druk: "Dialog" nr 1/1997.
Sztuka w pięciu aktach.
Dorosła Agns wspomina swoje życie. W kolejnych scenach pojawia się w trzech "wcieleniach": jako "Agns dorosła", "Agns podlotek" i "Agns dwunastoletnia".
Dziewczynka dorastała w rodzinie pozornie typowej: ojciec prowadzący sklep, matka, babcia i młodsza o cztery lata siostra Françoise. Przyczyną nieszczęścia jest ojciec - despotyczny, psychopatycznie zazdrosny o rodzinę, rządzący w domu żelazną ręką. Uległość słabej, zastraszonej matki sankcjonuje tylko jego samowolę. Gdy Agns kończy dwanaście lat, ojciec dopuszcza się na niej gwałtu i potem bezkarnie przez cztery lata wykorzystuje ją seksualnie. Dziewczynka jest w skrajnej depresji, źle się uczy, nienawidzi ojca, ale nie potrafi ani nikomu powiedzieć o swoich cierpieniach, ani przeciwstawić się temu, co się dzieje.
Matka niczego nie widzi, buntownicze zachowania córki tłumaczy trudnym wiekiem dorastania, pozwala na to, by ojciec izolował Agns od jej znajomych, kontrolował listy, nie pozwalał nigdzie wychodzić, zmuszał do spędzania wolnego czasu w sklepie pod pretekstem nauczania księgowości.
Nikt nie potrafi lub nie chce zainteresować się problemami dziewczynki. Kiedyś właścicielka pralni znajduje w marynarce ojca pornograficzne zdjęcie córki (robił ich wiele), ale drze je w kawałki i wyrzuca uważając, że nie należy się wtrącać w cudze sprawy. W szkole nikt niczego się nie domyśla. Nawet ginekolog, któremu Agns mówi prawdę, nie robi żadnego użytku ze swojej wiedzy. Leczy szesnastolatkę, która poroniła, ale nic więcej.
Po ciężkich zmaganiach z ojcem i dzięki wstawiennictwu matki, Agns udaje się wyrwać na dwa tygodnie z domu i wyjechać nad morze do ciotki, Hélne (profesora uniwersyteckiego), samotnej, zamożnej, wychowującej adoptowanego syna, Ludovica. Dziewczynka odkrywa nowy, piękny, normalny świat. Zachwyca się nieznanymi pejzażami, luksusowym domem, zaprzyjaźnia z chłopcem. Po dwóch tygodniach absolutnie nie chce wyjeżdżać i prosi ciotkę, by ją zaadoptowała. To daje Hélne do myślenia i w końcu właśnie ona wyświetla tajemnicę.
Wstrząśnięta matka ucieka z córkami z domu. Zgłasza sprawę w sądzie i równocześnie występuje o rozwód. Oszalały z wściekłości ojciec śledzi zbiegów i porywa Agns. Przywiązuje ją do krzesła, usiłuje zmusić do miłosnych wyznań, a gdy mu się to nie udaje, zaczyna dusić własne dziecko. Interwencja babci zapobiega zbrodni. Stara kobieta każe synowi zgłosić się do sądu, uwalnia dziewczynkę i jest gotowa zeznawać w jej obronie, niestety umiera nie doczekawszy rozprawą.
Zeznania i proces sądowy są dla Agns niekończącym się pasmem tortur. Ojciec ma obrońcę, a ona nie. Otoczona mężczyznami, musi znów przeżywać cały koszmar, podczas gdy ojciec stanowczo zaprzecza i potrafi sprawiać wrażenie odpowiedzialnego człowieka. Sąd jest nieufny wobec dziewczynki i w końcu skazuje ojca tylko na cztery lata więzienia. On szybko odzyska wolność, zaś jego ofiara nie wyzwoli się z koszmaru do końca życia.
Agns rozpoczyna studia prawnicze, wiąże się z Ludovikiem, ale nie potrafi pokonać natrętnie powracających wspomnień, krzyczy po nocach. Nie potrafi też odpędzić myśli o swojej "współwinie" polegającej na uległości i posłuszeństwie, na tym, że nie walczyła. Wspomina moment, gdy z ukrycia była świadkiem, jak Ojciec próbował to samo zrobić z młodszą, dwunastoletnią siostrą. François zdołała się obronić, zagroziła krzykiem i powstrzymała Ojca swą stanowczością. Wówczas Agns uświadomiła sobie, jak bardzo się myliła cierpiąc w milczeniu, przekonana, że "wszystkie dziewczynki są mordowane przez ojców" i że wszystkie muszą przez to przejść, bo to jest "tajemny rytuał inicjacyjny, o którym się nie mówi".
Koszmary powodują, że Agns przerywa studia, ucieka do Paryża, kradnie, pije, prostytuuje się. Gdy znajduje się na granicy śmierci, ma widzenie: zmarła babcia dodaje jej otuchy i namawia do życia. Po paru ciężkich latach dziewczynie udaje się odbudować rozbite życie. Kończy studia, zostaje cenionym prawnikiem; wiążąc się z zakochanym w niej, mądrym i oddanym Pierre'em, odkrywa w sobie zdolność miłości. To właśnie jemu opowiada historię swojego życia.
