Artykuły

Pierwszy powojenny "Makbet"

9 kwietnia 1958 - pierwsza powojenna premiera {#re#20790}"Makbeta"{/#} w Teatrze Wybrzeże w Gdyni reżyserii Zygmunta Hübnera. W programie do spektaklu reżyser definiował sztukę jako "tragedię konsekwencji" - konsekwencji pragnienia i zdobycia władzy - a zatem tragedię polityczną, w głębokim i współczesnym tego słowa znaczeniu. "Utrzymanie władzy wymaga chytrości, dyplomacji, demagogii, umiejętności przewidywania, wymaga bezwzględności. Cały arsenał zróżnicowanych środków działania. Makbet ze wszystkich korzysta. Usiłował parokrotnie porozumieć się z Malkolmem (...), prawdopodobnie w celu stworzenia rządów 'zgody narodowej'. W znakomitej scenie z mordercami daje nam piękną lekcję demagogii. (...) Posuwa się wreszcie do skrytobójstwa, wprowadza rządy terroru. Nie dlatego, aby w naturze jego leżało okrucieństwo. Nic podobnego. Każdą zbrodnię okupuje walką wewnętrzną i wyrzutami sumienia. Ale taka jest konieczność polityczna". Hübner czytał Szekspirowski tekst odwołując się do koncepcji Wielkiego Mechanizmu historii, o którym Jan Kott pisał w opublikowanym rok wcześniej eseju "Królowie". Esej Kotta dotyczył jedynie kronik historycznych, a zatem Hübner - jak podkreśla Jarosław Komorowski - wyprzedził autora "Szekspira współczesnego" w zastosowaniu jego koncepcji do interpretacji szkockiej tragedii. Inna rzecz, jak tę nowoczesną interpretację udało się na scenie zrealizować. Recenzje przynoszą raczej świadectwo klęski reżyserskich zamierzeń, ale czy recenzjom takiego spektaklu można było w ówczesnych politycznych realiach ufać? "Tak czy inaczej - konkluduje Komorowski - jeśli nie w rezultatach, to w precyzyjnie wyrażonych intencjach, inscenizacja Hübnera wpisała "Makbeta" w rodzącą się wówczas ogólną tendencję mówienia za pomocą sztuk Shakespeare'a o współczesności, o 'tu i teraz'." (J. Komorowski, "Piramida zbrodni. Makbet w kulturze polskiej 1790-1989", Warszawa 2002.)

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji