Dla kasy czy dla sprawy
Za dyrekcji zwolnionego w trybie pilnym Waldemara Matuszewskiego Teatr Polski był grzeczny, mało wyrazisty i grał głównie dla młodzieży szkolnej. I nie było z nim żadnych kłopotów. Ale oto przyszli młodzi dyrektorzy i postawili na teatr żywy, a więc taki, o którym będzie się mówić, który coś od siebie będzie mieć do zaproponowania Poznaniowi. Oto jednak już po czterech jego premierach wśród radnych, pedagogów i rodziców zaczęły się mnożyć głosy sprzeciwu i oburzenia. Dlaczego tyle tu okrucieństwa, dlaczego tak kontrowersyjne treści pojawiają w "Córkach King-Kinga", dlaczego w "Księciu Niezłomnym" tyle krwi, przemocy i scen okrutnych, skoro na widowni głównie jest młodzież?
Sztuka Theresi Walser rzeczywiście chwilami jest niesmaczna i drastyczna, bo młoda autorka chciała w bardzo ostrym świetle postawić problem stosunku ludzi młodych do starych, niedołężnych i w jej odczuciu nikomu już niepotrzebnych. W "Niezłomnym" krew się leje z filmowych dokrętek, a i na scenie brutalności nie brakuje. Jest tak, bo Paweł Łysak zdecydował się na kanwie klasycznego tekstu Calderona pokazać to, że wojny motywowane narodowo i religijnie na przestrzeni wieków wcale nie zmieniły swego oblicza. I tak samo są okrutne teraz w Bośni, Czeczenii czy Afganistanie, jak za czasów najazdu chrześcijańskiego Księcia Niezłomnego na muzułmańską Afrykę w czasach średniowiecza. Stary dramat odczytał on po prostu współcześnie i publicystycznie, po to, aby do widowni on przemówił. Krew się tu rzeczywiście leje. Ale przecież nieporównanie więcej jest jej w tak masowo przez wszystkich oglądanym amerykańskim kinie akcji.
Przemocy istotnie jest za dużo na ekranach. Ale dlaczego jest jej tam tyle? Bo to się dobrze sprzedaje. Trzeba jednak umieć rozgraniczyć przemoc eksponowaną w celach komercyjnych od tej, która jest środkiem wyrazu. I na tym chyba cała ta sprawa polega.
