Artykuły

- To jest jedna z najlepiej napisanych książek dla dzieci. Ma w sobie i element akcji, i intrygującej fabuły, bardzo wyraźnie przeciwstawiony jest świat dobra i zła. Baum wiedział wiele o życiu - reżyser JERZY BIELUNAS przed premierą "Czarnoksiężnika z krainy Oz" w Teatrze Capitol we Wrocławiu.

Magda Piekarska: Czym zaczaruje Pan młodych widzów?

Jerzy Bielunas: - Mój "Czarnoksiężnik..." będzie barwny, z ciekawą, bardzo zmienną muzyką, kilkoma niezwykle emocjonującymi scenami. Publiczność zobaczy, jak Dorotkę porywa burza, przeżyje atak Kalidachów. Mam nadzieję, że te rozbudowane wizualnie obrazy będą miały dużą siłę. Ponadto jestem przekonany, że aktorzy swoją grą potrafią oczarować widzów.

Czy nad spektaklami dla dzieci pracuje się trudniej czy łatwiej niż nad "dorosłymi" przedstawieniami?

- Na pewno nie łatwiej. Zwłaszcza jeśli traktuje się serio takie wyzwanie i chce zrobić opowieść atrakcyjną i głęboką. Spektakle dla dzieci rządzą się ściśle określonymi prawami. Nie ma miejsca na złożone monologi wewnętrzne czy spekulacje psychologiczne. Powinno być więcej fantazji, nastrojowości, przedstawienie nie może zawierać scen nużących czy zbyt długich, bo dzieci mają ograniczone możliwości koncentracji. Aktorzy muszą nauczyć się techniki grania dla dzieci, która jest inna niż w teatrze czechowowskim czy u Dostojewskiego.

Pytam o to m.in. dlatego, że współczesna oferta multimedialna - internet, gry komputerowe, filmy 3D w kinach - stanowi dużą konkurencję w oczach młodych widzów, dla których ten nowoczesny język jest czymś naturalnym. Nie ma Pan poczucia, że teatr może wydać się im anachroniczny?

- Nie, chociaż oczywiście dostrzegam tę konkurencję. W teatrze nie możemy zastosować ani elektroniki, ani całego spektrum efektów specjalnych dostępnych w kinie. I chyba nie powinniśmy się z kinem ścigać. Trzeba wrócić do tego, co w teatrze jest pierwotne - do żywego aktora, momentu wzruszenia, dialogu. Dzieci, wydawałoby się, rozkapryszone, nauczone pewnego rodzaju lenistwa, patrzenia na szklaną szybkę, traktują przekaz teatralny bardzo emocjonalnie. Cały szkopuł w tym, żeby był on autentyczny i wychodził naprzeciw gustom dzieci. Żeby to nie był wciąż dziewiętnastowieczny Kopciuszek. Chociaż nie jestem wcale przekonany, że taki eksperyment musiałby być skazany dziś na porażkę.

Pan jednak nie wybrał współczesnej opowieści - "Czarnoksiężnik z krainy Oz" ma już 110 lat.

- Ale współpracując z Maćkiem "Glebą" Florkiem, tancerzem, który wygrał pierwszą edycję "You Can Dance", czy z Mateuszem Pospieszalskim, staram się wprowadzić język bardziej współczesny. A przede wszystkim jestem przekonany, że ta opowieść nie zestarzała się ani trochę. I wciąż uważam, że to jest jedna z najlepiej napisanych książek dla dzieci. Ma w sobie i element akcji, i intrygującej fabuły, bardzo wyraźnie przeciwstawiony jest świat dobra i zła. Baum wiedział wiele o życiu. I jest to wpisane w jego baśń.

Co chciałby Pan "Czarnoksiężnikiem..." dzieciom powiedzieć?

- Przede wszystkim, żeby uwierzyły w siebie i się nie zniechęcały. A po drugie, żeby nie przechodziły obojętnie obok tych, którzy mają kompleksy czy się wycofują. Dorotka, spotykając Drwala, który chce odzyskać serce, Stracha, który marzy o rozumie, czy Tchórzliwego Lwa, który chce być odważny, bierze ich ze sobą w podróż i pomaga im odzyskać pełnię osobowości. My też nie powinniśmy przechodzić obojętnie obok ludzi, którzy mogą marzyć o tym, żeby ktoś ich dostrzegł.

A czy mopsik, którego Dorotka trzyma na rękach na plakacie promującym spektakl, pojawi się na scenie?

- Tak. Nie wybierze się wprawdzie w podróż z Dorotką, bo jest dość niesforny, ale pojawi się na początku spektaklu, zanim wiatr porwie bohaterkę, a na koniec przywita ją w domu. To piesek Oli Listwan, która gra Dorotkę. Na scenie mówimy do niego Toto, ale tak naprawdę wabi się Freud.