Ckliwie i brutalnie
O brytyjskiej dramatopisarce Sarze Kane, autorce "Oczyszczonych", których premierę obejrzymy już jutro we wrocławskim Teatrze Współczesnym, zrobiło się głośno już po premierze jej debiutanckiej sztuki "Zbombardowani" w 1995 roku. "Skandal!", "Obrzydliwość!", "Rzeźnia, nie teatr!" - krzyczały tytuły artykułów ...że Sara Kane wpisuje się w nurt tzw. dramaturgii "prosto w twarz" czy "nowego brutalizmu", w którym pokazać można wszystko - nawet najbardziej mroczne i okrutne strony tego, co kryje w sobie ludzki gatunek. I tak też, pod szyldem "nowego brutalizmu" na deski teatralnych scen trafiły sztuki, w których wala się mięso, leje krew, podgryza się zwłoki, obcina penisy, wysysa oczy, gwałci, zabija.
Nie obeszło się bez ekscesów i w Polsce. "Zbombardowanych" w rodzimej wersji mogliśmy oglądać w 1999 roku, w Warszawie, w wykonaniu Towarzystwa Teatralnego (w reżyserii Pawła Łysaka i Pawła Wodzińskiego). Wtedy też zbulwersowani do granic prawicowi radni stolicy nie wytrzymali - wyzwali spektakl od "reali-zmów kloacznych" i opluli go tak, jak opluwano słynne "grówno" w "Królu Ubu" Jarry'ego. Napomknę szeptem tylko, że Jarry'ego wygwizdano pod koniec XIX wieku, a dziś mamy wiek XXI... Myśląc, że nasza era DVD niewiele ma wspólnego z wiekiem lokomotywy parowej, mylimy się bardzo - taki chyba wniosek należy tu wyciągnąć. Reakcje zbulwersowanych dziwią szczególnie, kiedy mamy do czynienia z pisarstwem Sary Kane. Pomiędzy (a zwłaszcza pod) scenami pełnymi najgorszych okrucieństw kryje się bowiem rzadka wrażliwość, sporo poezji, a nawet - powiedziałabym - ckliwości.
Sądząc po tym, co o "Oczyszczonych" mówi reżyser (Krzysztof Warlikowski) i ekipa wykonująca spektakl (zespół aktorów z Wrocławia, Poznania, Warszawy, Krakowa, Berlina), sobotni wieczór w Teatrze Współczesnym nie usatysfakcjonuje tych, którzy na samo nazwisko brytyjskiej autorki reagują oburzeniem i którzy już dziś ćwiczą gwizdanie na palcach. Szansę na ekscytację mają raczej ci, co na spektakl przyjdą bez uprzedzeń, po cichu, po pożywkę dla ducha.
