"Mirełe Efros"
"MIREŁE EFROS" Jakuba Gordina należy do najbardziej znanych żydowskich utworów dramatycznych. Sztukę tę grano także na scenach polskich. Przez wiele lat wzruszała widzów ta melodramatyczna historia matki, która szykanowana przez dzieci, a zwłaszcza przez synową opuszcza dom rodzinny, by doń wrócić po dziesięciu latach. Wszystko dzieje się w środowisku wzbogaconego mieszczaństwa w drugiej połowie XIX wieku wśród ludzi rządzących się kanonami moralnymi ustalanymi przez pieniądz. Znamy to dobrze z literatury różnych narodów, mówiącej o tych i późniejszych jeszcze czasach.
Dziś "Mirełe Efros" wydaje się dramatem obyczajowy trochę nadmiernie rozciągniętym i niezbyt mocno przemawiającym do widza. Sztuka ma jednak kilka elementów zapewniających jej powodzenie. Jest w niej parę bardzo dobrych ról - przede wszystkim rola tytułowa. Grała ją kiedyś Ester Rachel Kamińska, wielka aktorka, zwana "matką sceny żydowskiej". Toteż dla uczczenia 30-lecia śmierci E. R. Kamińskiej Państwowy Teatr Żydowski wystawił "Mirełe Efros" z Idą Kamińską w roli głównej. Ta znakomita artystka raz jeszcze miała okazję do pokazania swego wielkiego talentu. Dramat bogatej i dumnej Mirełe, która kocha nade wszystko swe dzieci i gotowa jest dla nich do wszelkich poświęceń, w jej ujęciu narastał konsekwentnie. Stopniowała efekty dramatyczne zawsze utrzymując się w grze bardzo dyskretnej i wymownej, pozbawionej wszelkiej jaskrawości wyrazu.
Ida Kamińska reżyserowała również przedstawienie zachowując jego realistyczny charakter. Jak zawsze bardzo interesująco pokazano stronę obyczajową tego zaginionego dziś u nas całkiem świata. Całość aralia była znakomicie. Z pozostałych artystów trzeba wspomnieć o świetnej sztuce aktorskiej J. Wideckiego, o Zofii Szeftel w roli starej służącej, o M. Melmanie i K. Latowiczu.
