Białystok. Premiera w Dramatycznym
Na premierę "Balu manekinów" Brunona Jasieńskiego w piątek, 4 lutego zaprasza Teatr Dramatyczny w Białymstoku.
Napisana po rosyjsku, na początku lat 30. XX wieku groteska Bruno Jasieńskiego została przetłumaczona m.in. na język angielski, niemiecki, francuski, fiński, holenderski, włoski i chiński.
Do Polski "Bal Manekinów" trafił dopiero w 1957 roku, na fali "październikowej odwilży". W tłumaczeniu Anatola Sterna opublikowany został w miesięczniku "Dialog".
Białostocki "Bal manekinów" wyreżyserował Bogdan Michalik, który jest także autorem przekładu. Scenografię przygotował Wojciech Stefaniak, kostiumy - Anna Korytowska, muzykę - Zbigniew Zamachowski, choreografię opracował Bohdan Głuszczak.
W "Balu manekinów" na dużej scenie Teatru Dramatycznego zobaczymy: Piotra Dąbrowskiego jako Pana Levasin, Magdalena Kiszko-Dojlidko wcieli się w rolę Manekina, Piotr Półtorak wystąpi jako Pan I i Manekin, Rafał Olszewski - Delagat II oraz Manekin, Krzysztof Ławniczak- Manekin Leader, Monika Zaborska-Wróblewska, Krystyna Kacprowicz-Sokołowska, Agnieszka Możejko-Szekowska Katarzyna Mikiewicz i Aleksandra Maj - ożywią galerię Manekinów. W roli Komisarza Policji zobaczymy Franciszka Utko, Sławomir Popławski wystąpi jako Paul Ribandel, Pan II i Manekin, Marek Tyszkiewicz - Delegat I, Maciej Radziwanowski - Lokaj, Manekin, Bernard Maciej Bania - Devignard i Manekin, Tadeusz Sokołowski - Pan Arnaux, Dorota Radomska - Solange oraz Ismena Maślankiewicz jako Angelika.
Bruno Jasieński (1901-1938)
Sławę zdobył w wieku 20 lat, jako poeta, autor awangardowych wierszy zaszczepiających na polskim gruncie modny w sąsiedniej Rosji, a mający włoskie korzenie, nurt literacki nazwany futuryzmem.
Po kilku latach skandalizujących wieczorów autorskich w gronie kolegów-futurystów, Jasieński wyjechał do Francji, gdzie napisał powieść "Palę Paryż", opublikowaną na łamach komunistycznego dziennika "L`Humanite", a następnie ogłoszoną w wydaniu książkowym. Napisana w duchu ponurej groteski, fantastyczna, prorewolucyjna opowieść stała się skandalem i bezpośrednim powodem wydalenia autora z terenu Francji.
Przyniosła mu także międzynarodową sławę i rozgłos pisarza "postępowego" oraz zaproszenie władz radzieckich na osiedlenie się w Kraju Rad. Przez pierwsze lata darzono go licznymi względami. Wydawano jego utwory w dużych nakładach, powierzano liczne funkcje w bolszewickich organizacjach.
W ZSRR napisał w języku rosyjskim m.in. sztukę sceniczną "Bal manekinów" oraz powieść socrealistyczną "Człowiek zmienia skórę".
W okresie wielkich czystek aresztowano go pod zarzutem szpiegostwa i zamordowano. Nie zdołał ukończyć swojej ostatniej książki "Zmowa obojętnych", w której daje wyraz uczuciu strachu przeciętnego człowieka stającego w obliczu wszechobecnej szpiegomanii.
Okoliczności jego śmierci były nieznane do 1992 roku. Sądzono, że został zesłany na Syberię i zmarł w łagrach sowieckich. Tę legendę utrwalała relacja Aleksandra Wata oraz utwór Jacka Kaczmarskiego.
Dopiero w latach 90. XX wieku w moskiewskich archiwach odnalezione zostały dokumenty, z których wynika, że Jasieński został rozstrzelany 17 września 1938 i pochowany w bezimiennej mogile w Butowie pod Moskwą.
