Artykuły

Aktor z wrodzonym wykwintem

W październiku minie 10 lat od śmierci tego wybitnego aktora. Był synem ziemianina i pisarki. Jego prawdziwe nazwisko brzmiało Jaxa-Chamiec.

Nic nie wskazywało, iż całe swoje życie odda Melpomenie. Ukończył ekonomię na lubelskim Uniwersytecie, ale wkrótce pojawił się w tamtejszym Teatrze Muzycznym. W1954 roku egzaminem eksternistycznym w PWST w Krakowie otrzymał szlify aktorskie. Powiedział kiedyś, iż "teatr jest dla aktora nie wysychającym źródłem emocji. Nawet jeśli chwilowo mam go dosyć, po pewnym czasie powraca jeszcze silniejszą fascynacją". Jego największe kreacje powstawały na scenach Szczecina, Gniezna, Kalisza i Łodzi, a od roku 1970 Warszawy. Ta "wędrówka" teatralna nauczyła go pokory w uprawianiu zawodu. Miał szczęście zagrać Jana w "Żeglarzu" Szaniawskiego, Stawrogina w "Biesach" Dostojewskiego, Wojewodę w "Mazepie" Słowackiego.

Osobnym rozdziałem jego twórczości był Teatr Telewizji. Na trwałe zapisał się jego Ksiądz Robak w inscenizacji "Pana Tadeusza" dokonanej przez Adama Hanuszkiewicza. Był niezrównanym odtwórcą ról inspektorów policji w słynnej "Kobrze". Jego głos zapamiętali zapewne radiosłuchacze w "Przeminęło z wiatrem", gdzie był Rhettem Butlerem.

Debiutował w filmie na początku lat 60. Zagrał w "Komediantach" Marii Kaniewskiej rolę hrabiego Łaskiego. Potem były "Barwy walki" Jerzego Passendorfera, które zaszufladkowały go do ról wojskowych. Czuł się w nich znakomicie. Swoją sylwetką, charakterystycznym głosem nadawał im niepowtarzalny urok. Tak było w "Stawce większej niż życie", kiedy grany przez niego sturmbannfuhrer Lothar "potwierdza" niemiecką tożsamość Hansa Klossa. W swojej filmografii ma także rolę kostiumową w "Kazimierzu Wielkim" Ewy i Czesława Petelskich. W tym ogromnym przedsięwzięciu udało się aktorowi przedstawić króla, który miał wątpliwości, który zasłynął z bujnego życia osobistego. W "Gwiezdnym pyle" Andrzej Kondratiuk dał mu rolę, która pozwoliła mu zmienić swoje emploi. (ego "Stary" to prawdziwy król życia, dla którego nie ma rzeczy niemożliwych. Za tę rolę otrzymał "Złoty Ekran".

W filmie tym dubbingował go Janusz Paluszkiewicz.

Zagrał Zygmunta Modeckiego w ekranizacji "Strachów" Marii Ukniewskiej. Partnerował tam Izabeli Trojanowskiej, dla której "Strachy" były debiutem. Na ekranizację "Kamiennych tablic" czekano z niecierpliwością. Powieść Żukrowskiego, ze wspaniałym wątkiem miłosnym budziła zaciekawienie. Niestety, film nie odniósł sukcesu. Na planie "Kamiennych tablic" poznał swoją największą miłość, Laurę Łącz. Tworzyli wspaniałą parę zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.

Lata 80. w życiu aktora to także ostracyzm, jaki powstał w stosunku do jego osoby, gdy w stanie wojennym "organizował" nowy ZASP. Po dłuższej nieobecności pojawił się w serialu "Na dobre i na złe", gdzie był ojcem Jakuba Burskiego - głównego bohatera serialu. Konrad Eberhardt napisał, iż "wszyscy bohaterowie kreowani przez Chamca, bez względu na zawód, środowisko, epokę, wyróżniają się pewną naturalną elegancją, jakby wrodzonym wykwintem". To chyba najtrafniejsze określenie jego aktorstwa. Zmarł po ciężkiej walce z rakiem płuc 11 października 2001 roku w Warszawie.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji