O przygniecionych i wątpiących.
Dramaturgia amerykańska, podobnie jak film, zawsze obliczona była na ludzką miarę. Mówiła o tym, co bezpośrednio obchodzi obywateli. Tak się złożyło, że to, co dotykało Amerykanów pół wieku temu, dziś bezpośrednio dotyka i nas. Choćby z tego powodu warto się wybrać do Teatru im. Jaracza w Łodzi na "Śmierć komiwojażera" Arthura Millera. Bo czy najgłębiej nie boli to, że lojalność, przyjaźń, zaufanie przestały znaczyć cokolwiek?
Willy Loman, wspaniale grany przez Bronisława Wrocławskiego, to przegrany, wyrzucony z pracy, starzejący się facet. Jeszcze raz cofa się przez życie, próbując nas, a może i siebie przekonać, że jego wybory miały sens, że składały się na gmach wartości. Tyle że był to gmach stawiany na piasku. Kogo obeszło, że Willy budował wielkość firmy, dla której pracował, szanowali go podwładni, a szefowie klepali po plecach? Wylano go jak pierwszego lepszego praktykanta.
A rodzina? Wpajał synom swoje wartości, przelewał na nich ambicje. Tak bardzo chciał, by byli bliscy ideału, że przestał ich słuchać. Pchał ich na piedestał, krzywdził i w końcu stracił. Pozostała mu oddana i lojalna żona (świetna w tej roli Halina Skoczyńska), podtrzymująca jego autorytet wbrew wszystkiemu, walcząca o niego z nim samym. Pewnie świadoma całej mizerii jego pozycji, ale szanująca uczciwość i odpowiedzialność - może jako ostatnia na świecie.
Przed Willym pojawia się brat-bogacz, właściciel fortuny zdobytej gdzieś w surowych pustkach Alaski. Kusiciel. Willy, któremu brat szalenie imponuje, broni się: że pieniądze szczęścia nie dają, że są wartości wyższe... Ale czy to wystarczy na dzisiejsze czasy? Kazimierz Kutz, który "Komiwojażera" wystawił w zeszłym sezonie w Warszawie, zagrał oskarżenie nieludzkiego kapitalizmu. Jacek Orłowski, mniej "politycznie", mówi o słabościach, obłędach, nawet czynionych w dobrej wierze. O ludziach przygniecionych i wątpiących.
"Muszę przemyśleć moje życie", powiedział ktoś za mną w kolejce do szatni. Jak dawno tego w teatrze nie słyszałam!
