W poszukiwaniu minionego czasu
"Dom przeznaczony do wyburzenia" w reż. Jacka Rykały w Teatrze Śląskim w Katowicach. Pisze Danuta Lubina-Cipińska w Raporcie.
Znakomity malarz Jacek Rykała od lat penetruje jeden temat - przemijanie. Dokumentuje w swych obrazach czas, który minął. Z wielką nostalgią i liryzmem. Przed kilku laty Jacek Rykała byt bohaterem mikro-dokumentu, jaki kręciłam dla telewizji Canal+. Oprowadzał w nim po świecie swego dzieciństwa spędzonego w jednej z dzielnic Sosnowca. Wtedy poznałam nie tylko domy "przeznaczone do wyburzenia", ale i ich mieszkańców, z którymi w jakimś sensie artysta był zaprzyjaźniony.
Wspomnienia te powróciły ze zdwojoną siłą, kiedy zasiadłam na widowni Sceny w Malarii Teatru Śląskiego, by zobaczyć debiut teatralny Jacka Rykały. Spektakl zatytułowany "Dom przeznaczony do wyburzenia" nie jest klasycznym dramatem, nie ma w nim liniowej akcji, nie ma klasycznych dialogów. To wiązka monologów, strumień świadomości kilkorga bohaterów, których łączy mieszkanie w domu przeznaczonym do rozbiórki, ale także poczucie, że razem z domem także i oni zostaną zmarginalizowani, odsunięci na boczny tor, odepchnięci w nicość.
To spektakl niemal w pełni autorski - Jacek Rykała jest nie tylko autorem tekstu, ale również zaprojektował scenografię i wyreżyserował przedstawienie. W materii scenicznej widać, że malarz zafascynowany jest demiurgiczną siłą innego artysty plastyka - Tadeusza Kantora, że w jakimś sensie, być może podświadomie, wzoruje się na jego teatrze. W odróżnieniu od teatru Kantora, teatr Jacka Rykały jest jednak nasączony ciepłem, sporą dozą liryzmu i dobrych uczuć.
Znaczący wkład w budowanie nastroju ma złożona przez Zbigniewa Flakusa muzyka z motywów piosenek Marty Mirskiej. Muzyka ta burzy łagodny klimat opowieści, nadając niepokojący rytm spektaklowi i znakomicie punktując artykułowane przez bohaterów emocje. "Dom przeznaczony do wyburzenia" jest moim zdaniem propozycją wyłącznie dla wyrobionego widza, wielbiciele komedyjek i fars nie mają w Malarni czego szukać.
