Artykuły

Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA) w Roku Witolda Lutosławskiego udostępnia muzyczną kolekcję i wydaje niepublikowane dotąd utwory.

Unikatowa kolekcja online w portalu nina.gov.pl z wykonaniami wszystkich dzieł kompozytora oraz sześciopłytowe wydawnictwo "Lutosławski / świat" z utworami prezentującymi dorobek artysty w kontekście kulturowym, społecznym i cywilizacyjnym, także tymi, które dotąd nie były wydane, to propozycja Narodowego Instytutu Audiowizualnego (NInA) na odkrywanie mniej i upowszechnianie bardziej znanych kart twórczości Witolda Lutosławskiego w dedykowanym mu roku.

Rok 2013, ustanowiony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Sejm RP Rokiem Witolda Lutosławskiego z okazji przypadającej 25.01.2013 r. setnej rocznicy urodzin kompozytora, to naturalna okazja by przypominać o znaczeniu i różnorodności jego artystycznego dorobku i popularyzować twórczość artysty. Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA), państwowa instytucja kultury powołana w celu digitalizacji, udostępniania i promocji polskiego dziedzictwa audiowizualnego, włączy się w obchody roku poświęconego Witoldowi Lutosławskiemu poprzez działania na polu wydawniczym oraz udostępniania.

W drugiej połowie 2013 roku w specjalnym serwisie w portalu nina.gov.pl udostępniona zostanie wyjątkowa kolekcja z audialną rejestracją wszystkich utworów skomponowanych przez Witolda Lutosławskiego, w jednym przynajmniej wykonaniu. W związku z przypadającymi w 2013 roku okrągłymi, osiemdziesiątymi rocznicami urodzin dwóch innych wybitnych polskich kompozytorów: zmarłego w 2010 roku, Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Krzysztofa Pendereckiego, kolekcja na nina.gov.pl prezentować będzie wszystkie dzieła tych trzech wybitnych twórców.

Ten pionierski w skali europejskiej serwis, zawierający wszystkie utwory Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego, powstaje w oparciu o materiały pochodzące z archiwum Polskiego Radia. Materiały te zostały zdigitalizowane przez Polskie Radio na zlecenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego w ramach Programu Wieloletniego Kultura+, priorytet "Digitalizacja", którego NInA jest operatorem.

Kolekcja utworów trzech wybitnych polskich kompozytorów, o walorach zarówno artystycznych jak i edukacyjnych, zostanie udostępniana przez NInA, w polskiej i angielskiej wersji językowej. Będzie również doskonałym narzędziem upowszechniającym polską muzykę współczesną na świecie. Planowane jest sukcesywne poszerzanie tej monografii online o wersje audiowizualne oraz kolejne wykonania.

W serwisie dedykowanym trzem kompozytorom będzie można znaleźć również teksty poświęcone Witoldowi Lutosławskiemu autorstwa Andrzeja Chłopeckiego, wybitnego krytyka muzycznego, publicysty i dziennikarza Polskiego Radia.

Rok Witolda Lutosławskiego będzie także okazją do wydania przez Narodowy Instytut Audiowizualny niepowtarzalnej sześciopłytowej publikacji "Lutosławski / świat" (5 płyt CD oraz 1 DVD).

Cykl płyt "Lutosławski / świat" ukazuje dorobek artystyczny Witolda Lutosławskiego w szerszym kontekście: kulturowym, społecznym i cywilizacyjnym oraz stanowi wybór problemów naświetlających znaczenie jego dzieła m.in. usytuowanie postawy twórczej Lutosławskiego na tle ruchów awangardowych drugiej połowy dwudziestego wieku czy istota osiągnięć w dziedzinie własnej, oryginalnej koncepcji formy muzycznej.

Wydawnictwo zaprezentuje także mniej znane karty twórczości polskiego kompozytora, nawet te, o których sam twórca czasem pragnął zapomnieć. Przywołanie nielicznych dzieł socrealistycznych, muzyki do filmów czy popularnych piosenek może skłonić do refleksji o niełatwych wyborach, przed którymi stawał wybitny twórca w trudnych czasach wojny czy panowania innego systemu politycznego.

Prezentowane w wydawnictwie utwory, pogrupowane tematycznie według określonych haseł takich jak: historia, nowoczesność, znaczenia, codzienność, zestawione zostaną z tekstami polskich muzykologów najmłodszego pokolenia, które będą pomocne w zrozumieniu choćby tak istotnego dla kompozytora problemu autonomii i abstrakcji muzyki. Do płyt dołączone będą także omówienia utworów, wybór cytatów z wypowiedzi kompozytora oraz informacje sytuujące jego twórczość na tle kultury światowej.

Nagrania pochodzą z archiwum Polskiego Radia oraz, w przypadku płyty DVD, z archiwum Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, a dobrane zostały tak, by uzupełniać aktualną, dostępną na rynku ofertę płytową. Wśród nich znajdą się wersje autorskie o ogromnej wartości historycznej, przygotowywane pod batutą samego kompozytora, jak również interpretacje młodego pokolenia najzdolniejszych polskich wykonawców. Wiele z nich to nagrania koncertowe, ukazujące żywą muzykę i niezwykłe napięcie pomiędzy kompozytorem, wykonawcą a odbiorcą. Zdecydowana większość nagrań ukaże się na CD po raz pierwszy. Premiera płyty pod redakcją Adama Suprynowicza planowana jest w drugiej połowie 2013 roku.

Narodowy Instytut Audiowizualny systematycznie działa na rzecz zachowania oraz promocji polskiego dziedzictwa kulturowego, rejestrując i udostępniając najbardziej wartościowe przejawy kultury muzycznej. W ramach stale prowadzonej działalności wydawniczej, w 2011 roku NInA wydał ekskluzywne wydawnictwo DVD/Blu-Ray/Blu-Ray 3D zawierające zapis serii koncertów polskiej muzyki współczesnej, zarejestrowanych podczas festiwalu Sacrum Profanum we wrześniu 2010 roku m.in. z utworem Witolda Lutosławskiego Łańcuch I w wykonaniu Ensemble Intercontemporain. Wśród wydawnictw NInA znalazł się również audiowizualny zapis koncertu Kronos Quartet w Filharmonii Krakowskiej w ramach II Festiwalu Muzyki Polskiej, podczas którego zespół wykonał Kwartet smyczkowy kompozytora z 1964 roku.

Muzyka, a szczególnie polska muzyka współczesna, jest jednym z głównych obszarów działalności programowej Instytutu, w ramach której NInA, od początku swojego istnienia, już jako Polskie Wydawnictwo Audiowizualne (PWA), jest organizatorem wyjątkowych wydarzeń muzycznych, współtworzy i rejestruje ważne koncerty, stale popularyzuje i upowszechnia wiedzę o muzyce współczesnej i awangardowej oraz jej twórcach. Wśród najważniejszych projektów muzycznych ostatnich lat wymienić należy m.in.: Festiwal Muzyki Pawła Szymańskiego w 2006 roku zwieńczony DVD z rejestracjami poszczególnych koncertów; inscenizację oraz rejestrację Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego w reżyserii Grzegorza Jarzyny w Alwernia Studios pod Krakowem czy projekty muzyczne Europejskiego Kongresu Kultury, jednego z najważniejszych wydarzeń Krajowego Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji 2011 czy wspólne koncerty Krzysztofa Pendereckiego z Jonny'm Greenwoodem oraz Aphex Twinem, nagrodzone Koryfeuszem Muzyki Polskiej.

Oprócz własnej działalności wydawniczej, w ramach której ukazały się m.in. Pawła Mykietyna Speechless Song i Pasja wg św. Marka czy rejestracje oper w reżyserii Mariusza Trelińskiego - Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka oraz Król Roger Karola Szymanowskiego, NInA partneruje również innym ważnym wydawnictwom. Wśród nich m.in. album Krzysztof Penderecki/Jonny Greenwood wydany nakładem nowojorskiej Nonesuch Records; Sztuka fugi Bacha w wykonaniu Marcina Maseckiego (LADO ABC) nominowana do tegorocznej edycji "Paszportów Polityki" czy Experiment: Penderecki (Decca Classics/Universal Music Polska), debiutancka solowa płyta Piotra Orzechowskiego znanego jako "Pianohooligan", będąca swoistym hołdem dla twórczości kompozytora.

Instytut podejmuje ponadto stałą programową współpracę z uznanymi festiwalami muzycznymi m.in. Warszawska Jesień, Sacrum Profanum, Misteria Paschalia, Ogrody Muzyczne, Unsound Festival, OFF Festival czy Open'er Festival. Wspiera produkcje audiowizualne popularyzujące muzykę współczesną, prowadzi serwis edukacyjny Muzykoteka Szkolna (muzykotekaszkolna.pl), stale informuje i komentuje polskie życie muzyczne w opiniotwórczym magazynie kulturalnym Dwutygodnik.com. W systematycznie poszerzanej o nowe treści bibliotece multimedialnej NINATEKA w portalu nina.gov.pl udostępnia niezwykle wartościowe materiały dotyczące polskiej kultury muzycznej. Wśród nich m.in.: zapis trzech utworów Krzysztofa Pendereckiego z lat 60. zarejestrowanych podczas Europejskiego Kongresu Kultury we wrześniu 2011 roku - Ofiarom Hiroszimy - Tren, Kanon i Polymorphia, wykonanych przez AUKSO Orkiestrę Kameralną Miasta Tychy; III Symfonia Pawła Mykietyna na głos i orkiestrę skomponowana na Inaugurację Polskiej Prezydencji - premierowe wykonanie w Studiu Koncertowym Polskiego Radia z udziałem Jadwigi Rappé - alt; dokument będący relacją z koncertu w ramach tegorocznej edycji festiwalu Warszawska Jesień, podczas którego premierowo zabrzmiały utwory: canto Artura Zagajewskiego, happy deaf people Jagody Szmytki oraz Vivarium - Reisen, Kochen, Zoo... Manosa Tsangarisa. W NINATECE obejrzeć i wysłuchać można także utworów i materiałów związanych z twórczością m.in.: Henryka Mikołaja Góreckiego, Witolda Lutosławskiego, Pawła Szymańskiego, Agaty Zubel, Andrzeja Krzanowskiego, Cezarego Duchnowskiego, Eugeniusza Knapika, Wojciecha Ziemowita Zycha i innych.

Więcej na nina.gov.pl