Mozart i seks
- Mozart w operze "Cosi fan tutte" opowiada o imprezie seksualnej dwóch par. Moglibyśmy ją wystawić w realiach warszawskiego klubu Utopia - mówi reżyser MAREK WEISS przed premierą w Warszawskiej Operze Kameralnej.
W Warszawskiej Operze Kameralnej trwają ostatnie próby do czwartkowej premiery opery Wolfganga Amadeusza Mozarta "Cosi fan tutte".
Rozmowa z Markiem Weissem, reżyserem spektaklu
Jakub Panek: Do Warszawskiej Opery Kameralnej przyjeżdża pan w trudnym czasie.
Marek Weiss: To burzliwy okres restrukturyzacji tego teatru i atmosfera wśród zespołu jest napięta. Ten teatr ma wysoką pozycję w Polsce i Europie. Trzeba dołożyć starań, żeby ją zachować. Dzisiejsza opera wymaga pieniędzy nie tylko na etaty i budynek, ale także na premiery i granie spektakli. A dziś lokalnym władzom finansowanie produkcji w takich teatrach jak Warszawska Opera Kameralna kojarzy się ze zbędnym, luksusowym wydatkiem. A przecież to jest część duchowej substancji narodu, która jest tak samo ważna jak nowe drogi czy tramwaje.
Po wielu tytułach operowych, nad którymi pan pracował, przyszedł czas na "Cosi fan tutte" Mozarta.
- Festiwal Mozartowski zdominowany był przez wizję jego pomysłodawców, czyli założyciela i wieloletniego dyrektora WOK-u Stefana Sutkowskiego, oraz reżysera Ryszarda Peryta. Ten festiwal musi być kontynuowany, ale to żywy teatr, trzeba próbować nowych sposobów odczytania dzieł Mozarta. Zaproponowałem dyrektorowi Jerzemu Lachowi podjęcie ryzyka - nowej inscenizacji tytułu istniejącego w repertuarze od lat. Będzie to koprodukcja z Operą Bałtycką w Gdańsku, w której jestem dyrektorem.
Jak dziś "podać" operę z 1789 roku?
- Teatr operowy, tak jak dramatyczny, ważne historie pokazuje w ujęciu współczesnym. Aby uzyskać efekt katharsis nie możemy tej premiery zagrać w barokowych strojach. Mozart w operze "Cosi fan tutte" opowiada o imprezie seksualnej dwóch par. Moglibyśmy ją wystawić w realiach warszawskiego klubu Utopia, ale taka dosłowność zabiłaby powagę przesłania równie skutecznie jak kostium barokowy. Inscenizację z Neapolu zdecydowałem się przenieść do Paryża, do czasów Coco Chanel. Widz nie identyfikuje się dziś z epoką baroku, ale nie chce też oglądać postaci w tych ciuchach, które sam zakłada, mebli ze sklepów IKEA, które kupuje. Wybrałem lata 20. nie tylko dlatego, że są dziś modne. Ale także dlatego, że nie są zbyt odległe, a jednak bardziej od naszych wystylizowane. To również był okres nasilenia perwersyjnych klimatów obyczajowych. Gra prowadzona przez obie pary w "Cosi fan tutte" idealnie mieści się w tej epoce.
Jest tu i Mozart i seks...
- To gorzkie dzieło, tragiczne z bolesnym przesłaniem pod płaszczykiem zabawy. Boska muzyka osłania piękną formą straszliwą prawdę o bezradności ludzkiej wobec sprzeczności pomiędzy pokusami seksu a ideą miłości.
Stary libertyn - taki Don Giovanni na emeryturze - prowokuje dwóch młodzieńców, żeby przebrali się za egzotycznych adoratorów i uwiedli nierozpoznani swoje narzeczone. Zakłada się z nimi, że nie ma wiernych kobiet i wszystkie w końcu zdradzają swoich partnerów. Perfidia pomysłu polega nie tylko na przebierance, ale na jednoczesnej zamianie partnerów. To znaczy, że każdy z panów świadomie i bezkarnie uwodzi narzeczoną kolegi. I to one są piętnowane, kiedy już uwierzą w miłosne przysięgi i ulegną.
Mój spektakl jest przeciwko libertynom i rozpustnikom, którzy niszczą w nas wiarę w honor i cnotę, a swoje zepsucie i pogardę dla kobiet ubierają w filozoficzne mądrości, mające świadczyć o doświadczeniu, a tak naprawdę będące efektem impotencji i poczucia odrzucenia.
Warszawska Opera Kameralna: "Cosi fan tutte" W.A. Mozarta, libretto: Lorenzo da Ponte. Inscenizacja i reżyseria: Marek Weiss, scenografia: Hanna Szymczak, kierownictwo muzyczne: Ruben Silva. Występują m.in.: Anna Mikołajczyk, Karolina Sikora, Marta Boberska, Aleksander Kunach, Tomasz Rak, Robert Gierlach. Premiera 20 czerwca.
