Artykuły

Nieczęsto zdarza się, aby na festiwalu prezentowane były utwory tylko jednego kompozytora. Ale sytuacja jest wyjątkowa. To 80. urodziny mistrza.

Trwają ostatnie przygotowania do festiwalu muzyki Krzysztofa Pendereckiego. Na zaproszenie Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, które jest organizatorem wydarzenia, do Warszawy przyjadą najwybitniejsi artyści, ze skrzypaczką Anne-Sophie Mutter na czele. Utwory jubilata interpretować będą Lorin Maazel, Charles Dutoit, Valery Gergiev, Leonard Slatkin, Laurence Foster, Marek Janowski i wielu innych.

Festiwal zacznie się w najbliższą niedzielę, a zakończy 23 listopada, w dniu urodzin Krzysztofa Pendereckiego. W programie znalazły się dzieła z różnych okresów twórczości kompozytora, z przewagą jego późniejszych utworów z dwóch ostatnich dekad.

"Nasi wielcy przyjaciele"

Dyrektorem artystycznym festiwalu jest Elżbieta Penderecka, prezes Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, żona kompozytowa. Przekonała wybitnych wykonawców do przekazania praw do rejestracji i transmisji koncertów, które zabrzmią na antenie Programu Drugiego Polskiego Radia (z wyjątkiem środy).

- To są naprawdę nasi wielcy przyjaciele - mówi Elżbieta Penderecka. W tym roku mija 48 lat, od kiedy państwo Pendereccy są razem. Poznali się w Krakowie, pobrali w 1965 roku, zanim Krzysztof Penderecki ukończył słynną "Pasję według św. Łukasza". - Krzysztof tak naprawdę jest bardzo nieśmiały, ma ogromne poczucie humoru, nie jest nieprzystępny, wprost przeciwnie - jest bardzo sympatyczny. Jest też patriotą, nigdy Polski nie opuścił, nawet jeśli tymczasowo mieszkaliśmy za granicą. Chciał wrócić, pozostał jej wierny - mówi Elżbieta Penderecka.

Niezwykle zapowiada się finałowy koncert, 23 listopada w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, w dniu urodzin kompozytora, z udziałem przyjaciół. Wśród gwiazd: Anne-Sophie Mutter, dla której Krzysztof Penderecki skomponował kilka znakomitych utworów. Wraz z Romanem Patkolo wykona jeden z nowszych utworów mistrza, "Duo Concertante" na skrzypce i kontrabas z 2011 roku. - Gdyby Anne-Sophie mnie do tego nie namówiła, z własnej inicjatywy nie napisałbym utworu na taki zestaw instrumentów, bo to bardzo trudne - przyznaje Krzysztof Penderecki.

Znakomity polski dyrygent młodego pokolenia Krzysztof Urbański wraz z Sinfonią Varsovią zaprezentuje jeden z najsławniejszych utworów Pendereckiego - niezwykle ekspresyjny "Tren ofiarom Hiroszimy". Trzech wybitnych wiolonczelistów Arto Noras, Ivan Monighetti i Daniel Mueller-Schott pod dyrekcją Charlesa Dutoit wykonają "Concerto grosso", na koniec zabrzmi "Credo" na trzy chóry, solistów i orkiestrę z 1998 roku. Dziełem, które jest osobistym wyznaniem wiary, zadyryguje Valery Gergiev. Bezpośrednią transmisję z Warszawy nadadzą francuska telewizja Arte oraz TVP Kultura.

"Udało mi się stworzyć nowe dzieło"

Ów galowy koncert zostanie poprzedzony uroczystą mszą św. w Archikatedrze św. Jana, podczas której Polski Chór Kameralny wykona "Missa brevis" (2012).

Krzysztof Penderecki urodził się w podkarpackiej Dębicy, od 60 lat mieszka w Krakowie w pięknej dzielnicy Wola Justowska, ale najważniejszy jest dla niego dwór i ogród w Lusławicach pod Tarnowem. - W młodości komponowałem bardzo agresywną muzykę. Od czasu, gdy zamieszkałem w Lusławicach, moja muzyka złagodniała, stała się bardziej sielankowa. Kilka utworów napisałem na ganku, patrząc na drzewa, które posadziłem - mówi Penderecki. Kompozytor, którego życie ułożyło się w pasmo sukcesów i sławy, spełnił niedawno swoje największe marzenie ostatnich lat - w Lusławicach powstało Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, rodzaj pomnika dla kolejnych pokoleń, zarazem pomyślane jako kuźnia młodych talentów. - Udało mi się stworzyć nowe dzieło - podkreśla jubilat. Wciąż komponuje, ma szeroko zakrojone plany, na zamówienie Staatsoper w Wiedniu tworzy teraz operę "Fedra", także kilka koncertów. Chce powrócić do pisania na chór a cappella.

W Operze Narodowej trwa ekspozycja partytur wybranych dzieł jubilata, m.in. "Diabłów z Loudun" oraz wystawa pt. "Dali u Pendereckich".

Bilety na wydarzenia Festiwalu Krzysztofa Pendereckiego można kupić w salach koncertowych, w których realizowane są poszczególne wydarzenia festiwalowe: Filharmonii Narodowej, Operze Narodowej i na Zamku Królewskim. Szczegóły: www.beethoven.org.pl.