Artykuły

Aktorka Danuta Szaflarska otrzymała w poniedziałek nagrodę Złotego Berła za "wieloletni, najwyższej próby kunszt aktorstwa scenicznego i ekranowego", przyznaną przez Fundację Kultury Polskiej. Wręczenie nagrody odbyło się w Teatrze Narodowym w Warszawie.

Wartość nagrody wynosi 110 tys. złotych. Każdorazowo laureat Złotego Berła otrzymuje od sponsora dodatkową kwotę w wysokości 11 tys. zł, którą przyznaje osobie lub instytucji kontynuującej jego dzieło. Decyzją tegorocznej laureatki nagrodę dodatkową, tzw. Małe Berło otrzymał Teatr Robotniczy im. Bolesława Barbackiego w Nowym Sączu.

- Bolesław Barbacki był moim nauczycielem rysunków z gimnazjum. Pewnego dnia wbrew zwyczajowi, że pacierz przed lekcjami odmawia wspólnie cała klasa, poprosił mnie, żebym odmówiła go sama. Potem powiedział, żebym zgłosiła się na próby w prowadzonym przez niego teatrze amatorskim. I tak debiutowałam - pierwszą moją rolą był epizod w "Horsztyńskim" Słowackiego, grałam tam małego chłopczyka. Potem wystąpiłam w "Weselu" Wyspiańskiego. To był teatr amatorski, ale na bardzo wysokim poziomie. Bardzo mi miło, że taki teatr w Nowym Sączu istnieje po dziś dzień i mogę go wesprzeć - mówiła Danuta Szaflarska podczas poniedziałkowej gali wręczenia nagród, które ufundował Bank Millennium.

Nagrodę Złotego Berła Fundacja Kultury Polskiej ustanowiła w 1999 roku. Pierwszym laureatem nagrody został redaktor Jerzy Giedroyc - za "życie i dzieło, za umysł i wizję, za hart ducha i prawość charakteru". Wśród dotychczasowych laureatów nagrody znaleźli się także: Wojciech Kilar, Stanisław Lem, Roman Polański, Ewa Podleś, Sławomir Mrożek, Janusz Gajos, Tadeusz Różewicz, Maria Fołtyn, Wojciech Młynarski, Krzysztof Penderecki, Józef Wilkoń, Wiesław Myśliwski i Jerzy Stuhr.

Danuta Szaflarska, jedna z pierwszych powojennych gwiazd filmowych, nazywana też "pierwszą amantką powojennej kinematografii", pamiętana z "Zakazanych piosenek" i "Skarbu", ciągle gra w filmach i na teatralnych scenach.

Urodzona w 1915 roku, zadebiutowała rolą Michasia w "Horsztyńskim" Juliusza Słowackiego w amatorskim teatrze w Nowym Sączu, zaproszona do spektaklu przez Bolesława Barbackiego. W latach 30. rozpoczęła studia w Wyższej Szkole Handlowej w Krakowie, jednak ze względu na ciężką chorobę musiała przerwać naukę. Za namową bliskich przeniosła się do stolicy, gdzie w 1939 r. ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej (PIST) Aleksandra Zelwerowicza. Zaraz po studiach rozpoczęła karierę artystyczną w Teatrze na Pohulance w Wilnie (1939-1941).

Po agresji niemieckiej na ZSRR w 1941 r. powróciła z Wilna do Warszawy. Związała się z Teatrem Podziemnym Delegatury Rządu RP na Kraj. Placówką kierowali Leon Schiller i Edmund Wierciński. Próby odbywały się m.in. w mieszkaniu Teresy Roszkowskiej na Saskiej Kępie. Następnie weszła w skład Teatru Frontowego (1943), utworzonego pod auspicjami Biura Informacji i Propagandy (BIP) Komendy Głównej Armii Krajowej.

Po wojnie Danuta Szaflarska występowała w Starym Teatrze w Krakowie (1945-1946), a następnie w Łodzi w Teatrze Kameralnym (1946-1949). W 1949 roku, po likwidacji Teatru Kameralnego, wraz z zespołem Erwina Axera przeniosła się do Warszawy. Tutaj kolejno występowała w Teatrze Współczesnym (do 1957), potem w Teatrze Narodowym, a od 1966 r. do emerytury, na którą "oficjalnie przeszła" w roku 1985, występowała w Teatrze Dramatycznym. Danuta Szaflarska gościnnie przez następne lata aż do dziś występowała i występuje na scenach wielu warszawskich teatrów, aktualnie - w TR Warszawa.

Tuż po wojnie Szaflarska zadebiutowała na ekranie - w "Zakazanych piosenkach" Leonarda Buczkowskiego (1946), mając za partnera Jerzego Duszyńskiego. Ogromną popularność, jaką przyniósł ten film, podbiła wkrótce rolą Krystyny Tokarskiej w "Skarbie" tego samego reżysera (1948).

Danuta Szaflarska szczególnie ceni sobie współpracę z Dorotą Kędzierzawską. Zagrała w jej trzech filmach: Wiedźmę w filmie "Diabły, diabły" (1991) i Jędzę w filmie "Nic" (1998) oraz rolę Anieli w "Pora umierać" z 2007 roku.

Danuta Szaflarska w swojej bogatej karierze aktorskiej łącznie w latach 1946-2012 zagrała w 51 filmach kinowych i telewizyjnych. Równocześnie od 1955 r. związana z Teatrem Telewizji pojawiła się na małym ekranie w 56 spektaklach. Za swoje dokonania sceniczne była wielokrotnie nagradzana i wyróżniana.