Artykuły

Szanowni Państwo, drodzy przyjaciele z Ukrainy i Polski! Jako człowiek teatru, a także reżyser współpracujący od 2012 roku z Narodowym Akademickim Teatrem im. Tarasa Szewczenki w Charkowie pragnę wyrazić swój sprzeciw wobec działań rządu ukraińskiego wymierzonych przeciw wolności słowa, wolności osobistej oraz wolności twórczości artystycznej na Ukrainie - pisze do e-teatru Andrzej Szczytko.

Reżyserując spektakl "Żegnaj, Judaszu" (na zdjęciu) Ireneusza Iredyńskiego na scenie "Berezil" - która jest spadkobiercą i kontynuatorem działalności legendarnego teatru założonego przez Łesia Kurbasa w 1922 roku - przekonałem się, że wolności wypowiedzi artystycznej na Ukrainie nadal są ograniczane.

"Czy można być szlachetnym i wolnym w kraju rządzonym przemocą?" - to pytanie przyświecało mi i całej obsadzie podczas pracy nad tym spektaklem, a w perspektywie obecnego konfliktu, z dnia na dzień staje się coraz bardziej aktualne. Nie dziwi zatem fakt, że spektakl nie pojawia się w repertuarze na najbliższe miesiące.

Wydarzenia ostatnich dni niepokoją przede wszystkim z powodu eskalacji przemocy na Majdanie oraz ofiar śmiertelnych po stronie opozycji demokratycznej. Warto jednak również zwrócić uwagę na sytuację w ukraińskim teatrze - teatrze, który w tak trudnym i bolesnym okresie dla narodu ukraińskiego powinien być wyrazicielem jego głosu. Nie mam tu na myśli teatru publicystycznego, ale teatr będący miejscem kultu żywego słowa, gdzie stawia się pytania i prowokuje do refleksji.

Niestety na Ukrainie wiele teatrów oduczyło swoich widzów chodzenia na sztuki "ambitne", a w ich repertuarze dominują przeważnie komedie i farsy. Zdarzają się oczywiście wyjątki, jednak w obliczu narastających konfliktów są one czym prędzej zdejmowane z repertuaru na czas nieokreślony. Nie gra się nawet przedstawień nagrodzonych w zeszłym roku Państwową Nagrodą im. Tarasa Szewczenki w dziedzinie teatru.

Niepokojące i niezrozumiałe jest to, że w teatrach sąsiadujących niekiedy z miejscami tragicznych wydarzeń grane są komedie i farsy.