Artykuły

27 najlepszych i najciekawszych w minionym roku osób, zespołów i zjawisk kulturalnych kandyduje do Gwarancji Kultury, prestiżowych nagród w dziewięciu kategoriach.

Oprócz tego specjalne nagrody mistrzowskie - Supergwarancje otrzymają na gali 11 kwietnia dwaj wybitni reżyserzy Andrzej Wajda i Martin Scorsese.

Kategorie tej wręczanej już po raz dziewiąty nagrody to: literatura, teatr, film, muzyka poważna, jazz, rock i inne, sztuki wizualne, menedżer kultury, kultura w sieci. Ta ostatnia jest nowością i polega na plebiscycie publiczności, która spośród trzech nominowanych może typować zwycięzcę, głosując na stronie www.gwarancjekultury.tvp.pl.

Ogłoszenie laureatów i wręczenie nagród nastąpi 11 kwietnia 2014 r. o godz. 20:00 w Telewizji Polskiej i będzie transmitowane na żywo na antenie TVP Kultura. Uroczystą galę uświetni koncert Tomasza Stańki z krakowskim zespołem Kroke.

LISTA NOMINOWANYCH

LITERATURA

Magdalena Grzebałkowska - za ciekawe studium rodziny w książce "Beksińscy. Portret podwójny". Za opis trudnych relacji ojca i syna, których życie i śmierć obrosły legendą. Za wydobycie niezwykłych barw z szarości Peerelu. Za reporterską rzetelność i wrażliwość.

Ignacy Karpowicz - za powieść "Ości", za celne uchwycenie nowych konstelacji społecznych i zmian, jakie zachodzą w polskiej rodzinie. Za inteligentną ironię. Za pokazanie, że ciągle pod pozorem tolerancji tkwią w nas uprzedzenia i obawy przed odmiennością.

Małgorzata Rejmer - za "Bukareszt. Kurz i krew", zbiór reportaży z miasta pełnego śladów dawnej świetności i upadku. Za przejmujące historie mieszkańców Bukaresztu, zawieszonych pomiędzy spuścizną komunistycznej dyktatury Ceausescu a światem Zachodu. Za język reportażu najwyższej próby.

TEATR

Agnieszka Glińska - reżyserka przedstawienia "Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku", która wraz z aktorami Teatru Studio w Warszawie zaprezentowała znakomitą interpretację sztuki Doroty Masłowskiej. Sprawiła, że publiczność, śmiejąc się z groteskowych przygód młodych bohaterów, poczuła gorycz refleksji o ich życiu.

Paweł Demirski i Monika Strzępka - twórcy przedstawienia "Bitwa warszawska 1920" w Starym Teatrze w Krakowie - za sceniczną wizję historii, w której przegląda się współczesna rzeczywistość. Wizję radykalną, polemiczną i prowokującą do sporu o kształt naszej wolności.

Barbara Wysocka - za brawurowe wykonanie koncertu-przedstawienia "Chopin bez fortepianu", w którym partie fortepianu w Chopinowskich koncertach zastąpiły słowa aktorki. Ten niezwykły eksperyment trafia nie tylko do uszu odbiorców, ale przede wszystkim ożywia ich myślenie o pomnikowym twórcy naszej kultury.

FILM

Filip Dzierżawski - za bezkompromisowy portret grupy muzyków w filmie dokumentalnym "Miłość", będącym równocześnie uniwersalną opowieścią o sile przyjaźni i konsekwencjach bycia artystą. Za pionierskie w polskim dokumencie połączenie inscenizacji, zdjęć archiwalnych i dokumentalnych.

Joanna Kos-Krauze, Krzysztof Krauze, Zbigniew Waleryś - dla duetu reżyserskiego za stworzenie w filmie "Papusza", po raz pierwszy w polskim kinie, panoramy losów polskich Cyganów na przestrzeni ostatniego wieku oraz dla Zbigniewa Walerysia za wykreowanie portretu człowieka zawieszonego pomiędzy tradycją a degradującą teraźniejszością, przed którą nie ma ucieczki.

Paweł Pawlikowski, duet aktorski Agaty Kuleszy i Agaty Trzebuchowskiej - dla reżysera Pawła Pawlikowskiego za mistrzowską formę w filmie "Ida", w którym subtelnie zmierzył się z najtrudniejszymi tematami polskiej historii i pamięci. Reżyser osiągnął także największy sukces frekwencyjny polskiego kina za granicą od 1948 roku. Dla Agaty Kuleszy i Agaty Trzebuchowskiej za wielowymiarowe i magnetyzujące kreacje aktorskie w filmie "Ida".

MUZYKA POWAŻNA

Apollon Musagete Quartett - za płytę "Multitude" - poświęconą kwartetom Lutosławskiego, Góreckiego i Pendereckiego. Zespół ukazuje utwory polskich kompozytorów jako prawdziwe arcydzieła kameralistyki. Indywidualny styl wykonawczy kwartetu został już doceniony przez najważniejsze zagraniczne instytucje muzyczne.

Mariusz Kwiecień - za wspaniałe kreacje wokalne na scenach całego świata, a szczególnie za występ w "Eugeniuszu Onieginie" na otwarcie sezonu 2013/2014 w Metropolitan Opera w Nowym Jorku, w którym artysta potwierdził, że jest jednym z najwybitniejszych współczesnych barytonów świata.

Motion Trio - za pełne energii i mistrzostwa wykonawstwo ukazujące szerokie spektrum możliwości interpretacyjnych akordeonistów. W szczególności za niezwykły projekt płytowy "Polonium" z muzyką Lutosławskiego, Pendereckiego, Góreckiego i Kilara, z gościnnym udziałem Leszka Możdżera.

JAZZ, ROCK I INNE

Zespół Pustki - za nieustanny rozwój wyraźnie widoczny na najnowszej płycie "Safari", która potwierdza profesjonalizm, talent i konsekwencję zespołu w dążeniu do artystycznej oryginalności.

Waglewski/Fisz/Emade - za umiejętne połączenie różnych odcieni muzyki rockowej i bluesowej na płycie "Matka, Syn, Bóg". Za pełne głębi, refleksji i ironii teksty oraz osobiste emocje zawarte w najbardziej dojrzałym materiale stworzonym przez Wojciecha, Piotra i Bartosza Waglewskich.

Dominik Wania - za otwartość stylistyczną i szerokie horyzonty jazzowe, od mainstreamu do awangardy, a przede wszystkim za pierwszą autorską płytę "Ravel", na której pokazuje z subtelną i wyważoną wirtuozerią swój wielki talent i umiejętność przekładania muzyki poważnej na język jazzowy.

SZTUKI WIZUALNE

Olaf Brzeski - za spajanie klasyki z nowoczesnością, rzeźby z rysunkiem, fantazji z rzeczywistością. Za wypracowanie oryginalnego stylu i ożywienie języka rzeźby. Za wnikliwe rozważania dotyczące źródeł zła i bestialstwa, których podsumowaniem jest wystawa "Samolub" w warszawskim CSW.

Paulina Ołowska - za wszechstronność artystyczną i umiejętne łączenie sztuki wysokiej z popularną. Za pełne humoru ingerencje w przestrzeń publiczną europejskich miast. Za wystawę "Czar Warszawy" w galerii Zachęta skłaniającą do refleksji nad zapomnianą estetyką i ideologią.

Slavs & Tatars - za szeroko zakrojone badania artystyczno - archeologiczne nad kulturą Eurazji i za wskrzeszenie we współczesnej sztuce idei twórczego kolektywu, za traktowanie sztuki jako projektu badawczego na całe życie. Za promowanie idei przyjaźni i współdziałania między ludźmi różnych kultur i nacji.

MENEDŻER KULTURY

Ewa Łączyńska-Widz, dyrektorka BWA w Tarnowie - za ożywienie przestrzeni publicznej Tarnowa dzięki przeniesieniu galerii do nowej siedziby w Parku Strzeleckim. Za nowoczesną edukację i atrakcyjny program wystaw, który całkowicie podważa stereotypowy podział na kulturę centrum i prowincji.

Obywatelskie Forum Sztuki - za niełatwą inicjatywę skonsolidowania środowisk artystycznych i stworzenia wspólnego frontu w drażliwej kwestii wynagrodzeń i ubezpieczeń dla twórców kultury.

Monika Sznajderman, szefowa wydawnictwa "Czarne" - za osiemnaście lat konsekwentnej i tytanicznej pracy wydawniczej, za odkrycie dla polskich czytelników nowych autorów, rejonów i tematów. Za wierność przekonaniu, że literatura polska reportażem stoi.

KULTURA W SIECI (zwycięzca zostanie wyłoniony głosem internautów)

Culture.pl - za konsekwentną budowę portalu, łączącego zalety żywej encyklopedii i kulturalnego dziennika. Za rozszerzanie i tłumaczenie na język angielski największej multimedialnej bazy wiedzy o polskiej kulturze.

Dwutygodnik.com - za prowadzenie internetowego czasopisma, dostarczającego opiniotwórczych tekstów i znoszącego sztuczny podział na kulturę wysoką i popularną. Za autorski pazur i niezależność sądów, a w szczególności za przypominanie jak ważny dla życia kulturalnego jest wnikliwy esej krytyczny.

Trzejkompozytorzy.pl - za stworzenie unikalnego na skalę światową kompletnego zbioru dzieł trzech polskich kompozytorów: Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego.

SUPERGWARANCJE

Martin Scorsese - za przeprowadzoną z wielkim rozmachem akcję "Martin Scorsese przedstawia arcydzieła polskiego kina", promującą najważniejsze polskie filmy w Stanach Zjednoczonych, a zarazem polską kulturę i sztukę. Za pasję z jaką śledzi i wspiera światową kinematografię, przywracając międzynarodowej publiczności zapomniane arcydzieła z najdalszych zakątków globu.

Andrzej Wajda - za odwagę w artystycznym zmierzeniu się z legendą Lecha Wałęsy w filmie "Wałęsa. Człowiek z nadziei", za mistrzowskie połączenie zdjęć archiwalnych ze scenami fabularnymi. Za ciągłe poszukiwania artystyczne, za otwartość na nowy język filmowy, za dzieła pomagające zrozumieć naszą historię, które jednocześnie współtworzą narodowe mity.