"Parady" w Teatrze Narodów
Jest to w stylu Ludwika XV czy XVI... Schroniwszy się do Paryża Jan Potocki,przesiąknięty językiem francuskim i francuską lekkością,wystawił je w 1792 roku i przez długi czas nie wiedziano o tym,że był także dramaturgiem,bardzo zresztą skromnym. Czy to Watteau? Raczej Florian. Odnajdujemy tu Kasandra,Leandra, melancholicznego Gile'a, niezbędnego doktora a Kolombina przybiera imię Zerzabelli, ładne,przypominające Zerbinettę,ptaszka,szept miłosny... Mój Boże,tych sześć historyjek opowiedzianych ze sceny ani nas specjalnie nie wzrusza ani nie wywołuje śmiechu. Dawniej,za pięknych dni Trianonu,z pewnością by się podobały. Dwie ostatnie "Kasander literatem" i "Kasander demokratą" wydały mi się najbardziej żywe i dowcipne. Niektóre są cherlawe i blade inne mają rumieńce życia i dowcip. Rozczarowanie - zresztą drobne - pochodzi stąd,że nic w tym nie ma polskiego. Ani jednej sceny obyczajowej,żadnej specyficznej cechy społecznej,nic ludowego...W stylu powstającej wówczas operetki czy też komedii na modłę włoską jest to typowa produkcja cudzoziemca, który naturalizował się jak Paryżanin. Wczorajszego wieczoru nie byliśmy w Polsce. A gdy mówię,że przedstawienie rozwijało się coraz lepiej z parady na paradę,myślę o "coraz lepiej i lepiej,jak u Nicoleta" - ale wcale nie myślę o Warszawie. A przecież na scenie występowali autentycznie Warszawiacy,utalentowani,uśmiechnięci,zgrabni...Najlepszy dowód: nie rozumieliśmy ani słowa tekstu,który na szczęście wręczono nam po francusku,do przeczytania w domu,po północy. Głosy były miłe,uśmiechy przyjemne,oczy błyszczały dowcipem. Czegóż trzeba było więcej? Gile przede wszystkim /dlaczego nie Gille? Czy Polacy nie mogą sobie poradzić z podwójnym ll? i Zerzabella byli uroczy.
