Artykuły

Teksty Tadeusza Kantora w estetyce gier komputerowych lat 80. i filmów science fiction. W studiu Radia Kraków rozpoczęło się nagrywanie LORDA KANTORA - kolejnego niezwykłego przedsięwzięcia artystycznego, które w ten niecodzienny sposób włącza się w uroczystości otwarcia nowej siedziby Cricoteki - Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora.

Pilot statku kosmicznego John 102 (Wiktor Loga-Skarczewski), jego wierny komputer pokładowy Miszel Komodore (w tej roli Jan Peszek), dryfujący w kosmosie obrońca Johna 102 Kosmiczny Karzełek (Zuzanna Skolias) i Lord Kantor - kosmiczny czarny charakter - autorskie słuchowisko Mateusza Pakuły to tragikomiczna kreskówka dźwiękowa i przygoda w vintage'owej oprawie muzycznej rodem ze starych gier komputerowych.

Tekst Mateusza Pakuły pełen jest odniesień do ikon popkultury lat 80 i 90 ubiegłego wieku: starych gier komputerowych w typie legendarnych "Space Invaders", czy filmów science fiction, np. Odysei Kosmicznej 2001. Ale, jak mówi Mateusz Pakuła, Tadeusz Kantor i science fiction czy podróże kosmiczne to tylko pozornie dalekie od siebie światy:

Myślę, że tak naprawdę to jest tylko pewna powłoka czykonwencja, której używamy w tym słuchowisku. Natomiast sam tekst i przedstawienie wchodzi, jak sądzę, w dosyć głęboki dialog z myślą i ideami Kantora, przede wszystkim zawartymi w jego pismach, ale też w przedstawieniach i całej twórczości.

O tym, że połączenie tych dwóch światów to pomysł znakomity przekonany jest Jan Peszek, choć - jak przyznaje - nigdy poważnie nie traktował twórczości science fiction:

Tadeusz Kantor dla ówczesnych odbiorców był człowiekiem nie z tej planety. Był artystą o silnej, zupełnie niepowtarzalnej osobowości - można powiedzieć zupełnie nie z tego świata. Ulokowanie go w kontekście scince fiction wydaje mi się czyś całkowicie na miejscu.

LORD KANTOR to kolejny projekt artystyczny Radia Kraków, który nie tylko wychodzi poza ramy tradycyjnie rozumianego słuchowiska, ale też podobnie jak wcześniejsze słuchowiska Radia Kraków - "Dumanowski" czy "Nietoty" Jana Klaty - tworzą zupełnie nową jakość:

Słuchowisko często kojarzy się z radiowym skansenem: ze stukiem filiżanek, rozmowa przy stolik- mówi Marcin Pulit, Prezes i Redaktor Naczelny Radia Kraków. - My każdą naszą produkcją staramy się udowadniać, że formuła słuchowiska może być nowoczesna, atrakcyjna dla słuchaczy i pociągająca dla najwybitniejszych współczesnych twórców. Jeszcze dalej poza radiowy skansen wyjdziemy z najnowszymi naszymi produkcjami: przedpremierowe odsłuchanie LORDA KANTORA towarzyszyć będzie otwarciu nowej siedziby Cricoteki, a słuchowisko "Hejt Radio", które dla Radia Kraków reżyseruje Maja Kleczewska, będzie pierwszym słuchowiskiem oficjalnie wpisanym w program i zaprezentowanym podczas Krakowskich Reminiscencji Teatralnych. To pokazuje, jak daleką drogę pokonaliśmy w ciągu ostatnich lat, ale też jak ogromne możliwości jeszcze są przed nami.

Nowoczesna, atrakcyjna, często zaskakująca forma w słuchowiskach Radia Kraków przejawia się także w starannie dobieranej oprawie muzycznej czy identyfikacji wizualnej. Muzykę do słuchowiska Lord Kantor skomponował młody krakowski kompozytor Antonis Skolias, który do jej wykonania zaprosił swego ojca Jorgosa Skoliasa. To, że oprawa graficzna może być równie twórcza jak proces powstawania samego słuchowisko a wręcz erudycyjna, udowadnia Kuba Woynarowski, znakomity grafik, rysownik, twórca eksperymentalnych komiksów, który stworzył oprawę wizualną do LORDA KANTORA:

Oprawa graficzna słuchowiska LORD KANTOR stanowi próbę połączenia estetyki dwóch utworów z lat 70-tych, powstałych w odległych od siebie rejestrach kultury: spektaklu "Umarła klasa" (1975) Tadeusza Kantora i kultowej gry komputerowej "Space Invaders" (1978) Tomohiro Nishikado (podobnie jak "Lord Kantor" inspirowanej filmową epopeją "Gwiezdnych wojen") - tłumaczy Wojnarowski.- Tym, co łączy oba pozornie nieprzystające do siebie światy, jest proces destrukcji - zarówno jako problem filozoficzny rodem z "teatru śmierci", jak i banalna statystyka odzwierciedlająca logikę gier typu "shoot 'em up".

Warto przypomnieć, że wśród artystów, którzy tworzyli oprawę wizualną słuchowisk Radia Kraków jest także Maciej Sieńczyk, pierwszy w historii twórca komiksu nominowany do Nagrody Literackiej Nike., a za oprawę muzyczną wcześniejszych produkcji teatru Radia Kraków odpowiadali m.in. Olo Walicki, CeZik, czy Jan Klata.

Słuchowisko LORD KANTOR będzie częścią oficjalnych uroczystości związanych z otwarciem nowej siedziby Ośrodka Dokumentacji Twórczości Tadeusza Kantora Cricoteka.

Premiera na antenie Radia Kraków: 12 września o godz. 21.15.

Szczegóły: www.radiokrakow.pl

..

Słuchowisko LORD KANTOR:

Tekst i reżyseria: Mateusz Pakuła

Muzyka: Antonis Skolias, gościnnie: Jorgos Skolias

Oprawa graficzna: Jakub Woynarowski

Realizacja radiowa: Wojciech Gruszka

Występują:

Wiktor Loga-Skarczewski jako JOHN 102 i LORD KANTOR

Jan Peszek jako MISZEL KOMODORE

Zuzanna Skolias jako KOSMICZNY KARZEŁEK