Artykuły

"Zostań przyjacielem" Tomasza Mana w reż. autora w Teatrze Miniatura w Gdańsku. Pisze Dorota Karaś w Gazecie Wyborczej - Trójmiasto.

"Zostań przyjacielem", nowy spektakl Teatru Miniatura, to bajka zwierzęca, która aż kipi energią. Opowiada historię pingwinki Pini, która uciekła z zoo, i porzuconego przez właścicielkę żółwia Franciszka. Dwoje niedopasowanych, egoistycznych (ale pomimo wszystko budzących sympatię) zwierzaków wędruje przez las, by dostać się nad morze. Po drodze spotykają wilki, sarnę, zająca, niedźwiedzia i inne stworzenia. Mogłoby się wydawać, że pomysł wystawienia sztuki, w której niemal wszystkie role przypisano zwierzętom, trąci myszką. Sceniczna opowieść o zwierzętach zaskakuje jednak prostotą, bawi pomysłami i mówi wiele na temat ludzkiego świata.

Wspólna podróż

Główni bohaterowie, żółw i pingwinka, spotykają się w lesie przypadkiem. Decydują się na wspólną podróż, choć wiele ich dzieli. Przedstawieni zostali na zasadzie kontrastu: przebojowa, bezczelna Pinia (rewelacyjna w tej roli Anna Makowska-Kowalczyk) i elegancki, nieco bojaźliwy Franciszek (bardzo przekonujący Marcin Marzec). Poza nimi na scenie zobaczymy kilkanaście innych zwierząt oraz duchy puszczy. Wszystkie pozostałe stworzenia w bardzo udany sposób odgrywa dwójka aktorów - Agnieszka Grzegorzewska i Jacek Majok. Ich przemiany są umowne - wystarczy czapka atrybut (zajęcze uszy czy orli dziób), sarni krok, zmieniona intonacja (niedźwiedź mówiący głosem Kubusia Puchatka), aby przekonać widzów, że do akcji wkraczają kolejni bohaterowie.

Ta umowność dotyczy też innych aspektów spektaklu. Czwórka aktorów ani na moment nie schodzi za kulisy. Całość przedstawienia składa się z krótkich scenek, w których gra zazwyczaj para bohaterów. Dwoje aktorów pozostaje w tym czasie na proscenium, współtworząc warstwę dźwiękową przedstawienia: szeleszcząc gazetami, uderzając o siebie przedmiotami i wydając rozmaite odgłosy. Umowna jest również scenografia Anety Piekarskiej-Man: ustawiona na środku sceny ogromna walizka po otwarciu zmienia się raz w klatkę w zoo, kiedy indziej w las. Zmiany miejsca akcji podkreśla też intensywna gra świateł.

Opowieść o wędrówce przez las toczy się w szybkim tempie. Jej rytm podkreślają krótkie piosenki (nie są to rozbudowane utwory, czasem aktorzy wykonują tylko po kilka wersów). Odpowiednio dobrane gatunki - rock, blues, hip-hop czy heavy metal - podkreślają cechy charakteru bohaterów. Nad muzyczną stroną przedstawienia czuwali znani trójmiejscy muzycy i efekty ich pracy widać w tym spektaklu. Dzięki dobrej grze aktorskiej, zgraniu całego zespołu, świetnej warstwie dźwiękowej przedstawienie - zwłaszcza w pierwszej części - aż kipi energią.

Bohater negatywny - ludzie

Sztukę wyreżyserował Tomasz Man, twórca kojarzony z teatrem dla dorosłych. Trójmiejscy widzowie znają go m.in. ze spektaklu "Dzień świra" Marka Koterskiego, wystawianego przez Teatr Miejski w Gdyni. Spektakl dla dzieci w gdańskiej Miniaturze nie jest banalną opowiastką z morałem o wartości przyjaźni. Tytuł sztuki z pewnością nie wyczerpuje wszystkich jej treści. Nasączona humorem historia bawi zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Pinia i Franciszek nie budzą bezwarunkowej sympatii. Przemianę przechodzą dopiero w trakcie wyprawy. Początkowo brakuje im empatii, nie pomagają napotkanym po drodze zwierzętom. Dopiero własne perypetie, niebezpieczne przygody i fiasko planów pomogą im zmienić nastawienie do świata. Między pingwinka a żółwiem nawiązuje się nić przyjaźni.

Spektakl niesie też przesłanie ekologiczne, a zbiorowym bohaterem negatywnym są w nim ludzie. To oni porzucają zwierzęta, utrudniają im życie, zaśmiecając las, zastawiają sidła, zabijają zające i lisy dla futer, budują autostrady. Nie jest to zbyt optymistyczny wniosek, ale trudno się z nim nie zgodzić. Można jedynie mieć nadzieję, że najmłodsi widzowie wyjdą z tego przedstawienia uwrażliwieni na los zwierząt.