Depresja według Czechowa
"Iwanow" w reż. Pawła Łysaka w Teatrze im. Jaracza w Łodzi. Recenzja na www.reymont.pl
"Iwanow" to wczesny dramat Antoniego Czechowa. Mniej znany od wystawianych wielokrotnie arcydzieł, ale dla współczesnych reżyserów ciekawy dzięki potencjalnie obecnej w tekście aktualności. W Teatrze Jaracza próbował ją odkryć Paweł Łysak.
Spektakl zaczyna się klasyczną sceną - bohater moczy w misce nogi, próbując opędzić się od administratora majątku, który męczy go problemami z wypłatą dla robotników. Trzydziestopięcioletniego Iwanowa drażni wulgarny rządca, zresztą pieniędzy zawsze jest za mało. Nudzą go i męczą także pospolici sąsiedzi i zdziecinniały rezydent z tytułem hrabiowskim. Po prostu nie chce mu się brać udziału w ich codziennych rytuałach. Co gorsze, nie chce mu się tez opiekować kochającą go, śmiertelnie chorą żoną. I tu rodzi się konflikt z opiekującym się nią młodym lekarzem.
Coś, co kiedyś było nazywane melancholią, a dziś zapewne byłoby zdiagnozowane jako depresja, nie tylko prowokuje do pytań o sens życia, ale też obnaża jałowość życia pozostałych bohaterów. Kto widział plakat przedstawienia, wie, jak musiało się to skończyć.
Interesującym zabiegiem reżyserskim było zilustrowanie rozpadu więzi społecznych w portretowanym środowisku stopniowym demontażem dekoracji. Zbudowany z drewnianych palet oklejonych tapetą pokój, w którym rozgrywa się akcja, stopniowo traci fragmenty sufitu, podłogi i ścian. Przy czym aktorzy grają, jakby tego nie zauważali.
Takie usunięcie już nie tylko czwartej, ale i fragmentów trzeciej i drugiej ściany zmusza aktorów do wzięcia kreowanych postaci w pewien cudzysłów. Naturalistyczne aktorstwo musi się tu wpisać w poetykę scenicznego kolażu. Najlepiej wyszło to chyba Matyldzie Paszczenko, grającej żonę Iwanowa. Świetny jest też stworzony do ról czechowowskich Mariusz Jakus.
