Artykuły

Polski teatr jest gorący, wyrazisty i z charakterem. Żywy, pełen emocji. Trudno się z nim nudzić. Zaczyna się nowy sezon, a ja z wypiekami na twarzy przeglądam plany teatrów i zapisuję w kalendarzu te tytuły, na które koniecznie muszę się wybrać - pisze Dorota Wyżyńska w Gazecie Wyborczej.

Lista jest imponująca, długa i różnorodna.Nowe interpretacje znanych tytułów, nowe adaptacje ważnych powieści, nowe teksty pisane na scenę. Inscenizacje mistrzów i reżyserskie debiuty, eksperymenty teatralne, ale też musicale i przedstawienia familijne. Na afiszu w najbliższych miesiącach pojawią się: "Krakowiacy i górale", "Książę niezłomny", "Pani Bovary", "Ziemia obiecana", ale też teksty współczesnych autorów: "Możliwość wyspy" Houellebecqa, "Cwaniary" Sylwii Chutnik i felietony parakulinarne Doroty Masłowskiej. Można przez cały rok nie wychodzić z teatru.

WYBRANE PREMIERY WRZESIEŃ - GRUDZIEŃ 2015:

ZNANE TYTUŁY W NOWYCH INSCENIZACJACH

"Kto się boi Virginii Woolf?"

Głośna sztuka Edwarda Albeego w przekładzie Jacka Poniedziałka i w reżyserii Grzegorza Wiśniewskiego. Kampus uniwersytecki, noc po otwierającym rok akademicki przyjęciu u rektora. Historyk George i jego żona Martha goszczą u siebie w domu nowo zaangażowanego wykładowcę biologii Nicka z żoną. W trójmiejskim Teatrze Wybrzeże trwają próby "Kto się boi Virginii Woolf?". Na scenie zobaczymy znakomitych aktorów tego teatru: Dorotę Kolak i Mirosława Bakę oraz Katarzynę Dałek i Piotra Biedronia. Premiera: 2 października.

"Białe małżeństwo"

W Teatrze Narodowym w Warszawie w tym sezonie z okazji 250-lecia istnienia sceny narodowej odbywają się premiery wyłącznie polskich tekstów literackich. Artur Tyszkiewicz reżyseruje "Białe małżeństwo" Tadeusza Różewicza. W obsadzie m.in. Paulina Szostak, Paulina Korthals, Edyta Olszówka i Zbigniew Zamachowski. Premiera: 2 października.

"Wróg ludu"

Jan Klata sięga po Ibsena. W Narodowym Starym Teatrze w Krakowie 3 października odbędzie się premiera "Wroga ludu" w jego reżyserii i ze scenografią Justyny Łagowskiej. Wystąpią m.in. Bogdan Brzyski, Michał Majnicz, Zbigniew Ruciński, Małgorzata Zawadzka i Radosław Krzyżowski. Dramaturgia: Michał Buszewicz.

"Podróże Guliwera"

Nową inscenizację powieści Jonathana Swifta przygotowuje Jarosław Kilian. Premiera tego familijnego spektaklu odbędzie się 29 września w Teatrze Polskim w Warszawie. Muzykę napisał Grzegorz Turnau. W roli Guliwera wystąpi Maksymilian Rogacki.

"Świętoszek"

W Teatrze im. Jaracza w Olsztynie na afiszu pojawi się "Świętoszek" w inscenizacji Michała Kotańskiego, który akcję sztuki Moliera przenosi w dzisiejsze czasy. Kim byłby dorobkiewicz Orgon w obecnym świecie i dlaczego tak łatwo powierzyłby cały swój dorobek Tartuffe'owi? Premiera: 18 września.

"Książę Niezłomny"

W Teatrze im. Jaracza w Łodzi premiera "Księcia Niezłomnego" Calderona/Słowackiego w reżyserii Pawła Świątka. "Chcemy zaakcentować szczególnie problem odpowiedzialności za swoje wybory oraz zwrócić uwagę na rolę postawy w życiu człowieka. Wydaje nam się to szczególnie ważne w sytuacji płynnej codzienności, w której każdy z nas bardziej korzysta z bezpiecznego kompromisu, niż decyduje się na odważny wybór" - zapowiada Sebastian Majewski, nowy dyrektor artystyczny teatru. W roli tytułowej wystąpi Paweł Paczesny, w roli Króla - Andrzej Wichrowski. Premiera: 30 października.

"Na czworakach"

Jerzy Stuhr w warszawskim Teatrze Polonia reżyseruje "Na czworakach" Tadeusza Różewicza - tekst, który fascynuje go od lat, o którym napisał nawet pracę magisterską. Na scenie poza Jerzym Stuhrem zobaczymy także Dorotę Stalińską, Wiesława Komasę, Annę Karczmarczyk, Michała Breintenwalda, Wojciecha Chorążego, Andrzeja Glazera i Macieja Kosmalę. Premiera odbędzie się 5 listopada na dużej scenie Teatru Polonia.

"Kordian"

Jan Englert reżyseruje "Kordiana" Juliusza Słowackiego. To jedna z najważniejszych premier, która uczci 250-lecie istnienia sceny narodowej. Odbędzie się 19 listopada w Teatrze Narodowym w Warszawie (Sala Bogusławskiego). W obsadzie cały zespół teatru.

"Krakowiacy i Górale"

W Teatrze Polskim w Poznaniu w grudniu premiera spektaklu "Krakowiacy i Górale" według Wojciecha Bogusławskiego w reżyserii Michała Kmiecika ze scenografią Justyny Łagowskiej. "Chcemy dyskutować z mitami ustanowionymi przez Bogusławskiego i z jego wizją nowoczesnego narodu. Posługując się tekstami z epoki, chcemy mówić o współczesności - o micie zgody i o widmie rewolucji" - zapowiada Maciej Nowak, nowy dyrektor artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu.

"Opowieści o zwyczajnym szaleństwie"

W Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku na afiszu znana czeska komedia "Opowieści o zwyczajnym szaleństwie" Petra Zelenki. Reżyseruje Marek Mokrowiecki. Premiera: 26 września.

"Niepoprawni"

Maciej Englert sięga po "Fantazego" Juliusza Słowackiego. Premiera spektaklu "Niepoprawni" - bo taki tytuł pojawi się na afiszu - odbędzie się w Teatrze Współczesnym w Warszawie w listopadzie. W obsadzie m.in. Katarzyna Dąbrowska, Agnieszka Pilaszewska, Weronika Nockowska, Damian Damięcki i Janusz Michałowski.

"Dybuk"

Teatr Polski w Bydgoszczy zajmie się "Dybukiem". "Ale jak opowiedzieć arcydzieło literatury jidysz w czasach, kiedy języka jidysz nikt nie rozumie?" - zastanawiają się twórcy. Punktem wyjścia do spektaklu, który wyreżyseruje Anna Smolar, ma być opowieść o uczennicy jednej z bydgoskich szkół, która zaczyna się dziwnie zachowywać. Nie wykonuje poleceń, krzyczy, mówi dziwne rzeczy dziwnym głosem... Czy ma to związek z filmikiem, którym jej koleżanki i koledzy dzielili się na Facebooku? Premiera w grudniu.

"Płatonow"

Rosyjski reżyser Konstantin Bogomołow, którego autorski spektakl według "Lodu" Sorokina mogliśmy oglądać w ostatnich sezonach w Teatrze Narodowym w Warszawie, wraca do Polski. W Narodowym Starym Teatrze w Krakowie zmierzy się z "Płatonowem" Czechowa. Premiera w grudniu.

***

NOWE ADAPTACJE

"Francuzi"

Krzysztof Warlikowski sięga po powieść Marcela Prousta "W poszukiwaniu straconego czasu". Polska premiera "Francuzów" - 3 października w Warszawie.

"Możlwość wyspy"

Na afiszu TR Warszawa pojawi się spektakl na podstawie powieści Michela Houellebecqa "Możliwość wyspy". Rzecz o świecie przyszłości, w którym człowiek za pomocą technologii klonowania przezwyciężył barierę śmierci.

Przedstawienie przygotowuje Magda Szpecht, studentka wydziału reżyserii krakowskiej PWST, która w ubiegłym sezonie zwróciła uwagę niezależną produkcją "Dolphin_Who_Loved_Me", nagrodzoną na festiwalu w Berlinie, prezentowaną także na festiwalach w Marsylii i Hanowerze oraz na poznańskiej Malcie. Będzie to jej debiut w teatrze repertuarowym. Wystąpią: Jan Dravnel, Sandra Korzeniak, Rafał Maćkowiak, Sebastian Pawlak, Justyna Wasilewska. Dramaturgia i adaptacja: Michał Buszewicz. Premiera: 19 listopada.

"Pianistka"

Ewelina Marciniak zajmie się skandalizującą powieścią austriackiej noblistki Elfriede Jelinek. Premiera "Pianistki" (adaptacja i dramaturgia - Łukasz Wojtysko) odbędzie się 21 listopada w Teatrze Polskim we Wrocławiu (Scena im. Jerzego Grzegorzewskiego). Muzyka - Marcin Masecki, choreografia - Dominika Knapik. Występują: Małgorzata Gorol, Ewa Skibińska, Katarzyna Strączek, Andrzej Kłak, Piotr Nerlewski, Michał Opaliński i Paweł Smagała.

"Pani Bovary"

Kuba Kowalski (reżyseria i adaptacja) oraz Julia Holewińska (dramaturgia i adaptacja) przygotowują w Teatrze im. Osterwy w Lublinie inscenizację "Pani Bovary" Gustawa Flauberta. W obsadzie m.in. Justyna Bartoszewicz, Marek Szkoda, Daniel Dobosz, Krzysztof Olchawa, Janusz Łagodziński, Przemysław Gąsiorowicz, Marta Ledwoń, Daniel Salman, Wojciech Rusin, Paweł Kos, Nina Skołuba-Uryga, Jerzy Rogalski, Jolanta Rychłowska, Tomasz Bielawiec, Jerzy Kurczuk i Wojciech Dobrowolski Premiera: 5 grudnia.

"Cwaniary"

Agnieszka Glińska przenosi na scenę "Cwaniary" Sylwii Chutnik. Spektakl będzie miał premierę w warszawskim Teatrze Studio dopiero w styczniu, ale już w grudniu zobaczą go widzowie festiwalu Boska Komedia w Krakowie. Wystąpią: Monika Krzywkowska, Natalia Rybicka, Monika Obara i Agata Góral. Aranżacje i opracowanie muzyczne: Jan Młynarski i Warszawskie Combo Taneczne.

"Ziemia obiecana"

Teatr Nowy w Łodzi zapowiada nową inscenizację "Ziemi obiecanej". Nad adaptacją powieści Reymonta pracować będzie Michał Kmiecik, spektakl wyreżyseruje Remigiusz Brzyk. Premiera zaplanowana jest na grudzień.

***

NOWE TEKSTY NA SCENIE, POLSKIE PRAPREMIERY

"Błogie dni"

Teatr Ateneum w Warszawie nowy sezon zaczyna sztuką młodej irlandzkiej autorki Deirdre Kinahan "Błogie dni" (przekład Joanna Crawley) o błogich dniach samotnej starszej pani i równie niemłodego byłego aktora. Na scenie znakomity aktorski duet: Jadwiga Jankowska-Cieślak i Jan Peszek. Spektakl reżyseruje Wojciech Urbański. Premiera: 19 września.

"Wojny, których nie przeżyłam"

W Teatrze Polskim w Bydgoszczy trwają próby do spektaklu "Wojny, których nie przeżyłam" w reżyserii Weroniki Szczawińskiej (dramaturgia Agnieszka Jakimiak). "Jak doświadcza się wojny, której się nie przeżyło?" - pytają twórcy. Występują: Marta Malikowska, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk i Piotr Wawer jr.

Premiera: 23 września.

"Więcej niż możesz zjeść"

W Teatrze Nowym w Łodzi powstaje spektakl na podstawie felietonów parakulinarnych Doroty Masłowskiej "Więcej niż możesz zjeść". Reżyseruje Marcin Nowak, który do tej pory zajmował się głównie produkcją filmową, efektami specjalnymi i grami komputerowymi. Premiera odbędzie się 2 października. Wystąpią m.in. Dominika Biernat, Malwina Irek, Mirosława Olbińska i Danuta Rynkiewicz.

"Media Medea"

W Teatrze Polskim we Wrocławiu prapremierowa realizacja sztuki Marzeny Sadochy, która porusza problematykę dzieciobójczyń i ich funkcjonowania w mediach. Autorka porównuje swoją bohaterkę do Paris Hilton, która "notorycznie łapana na posiadaniu kokainy, notorycznie 'magicznie' unika kary. (...) To takie symboliczne pochodzenie zła".

Reżyseria - Marcin Liber, scenografia, reżyseria światła i wizuale - Mirek Kaczmarek, wideo - Krzysztof Skonieczny/głębokiOFF, kostiumy - Grupa MIXER, muzyka - Filip Kaniecki/MNSL. Wystąpią: Małgorzata Gorol, Agnieszka Kwietniewska, Katarzyna Strączek, Janka Woźnicka, Andrzej Kłak, Michał Mrozek, Piotr Nerlewski i Marcin Pempuś. Premiera: 3 października, Scena na Świebodzkim.

"Bent"

W Teatrze Dramatycznym w Warszawie (Scena Przodownik) 2 października odbędzie się polska prapremiera sztuki Martina Shermana "Bent" (przekład: Rubi Birden). "Sztuka mówi o prześladowaniu homoseksualistów w faszystowskich Niemczech. To nieznany wciąż temat, przysłonięty innymi historiami. Dyskryminacja różowych trójkątów była przez lata tematem tabu, a wielu gejów po wojnie trafiło do więzienia. 'Bent' to opowieść o człowieku, który boi się kochać" - mówi Natalie Ringler, reżyserka spektaklu. Występują: Mariusz Drężek, Kamil Siegmund, Piotr Bulcewicz, Piotr Siwkiewicz i Maciej Wyczański.

"Nieznośnie długie objęcia"

Iwan Wyrypajew wyreżyseruje swój najnowszy dramat "Nieznośnie długie objęcia" wystawiony niedawno z sukcesem w Berlinie. Czworo 30-latków gdzieś w Nowym Jorku. Za sprawą metafizycznej istoty ich losy skrzyżują się i splotą ze sobą, a ich świat zostanie wywrócony do góry nogami. Razem będą musieli odpowiedzieć na najbardziej podstawowe pytania: czym jest szczęście? Co to znaczy żyć naprawdę? Spektakl powstaje w koprodukcji Teatru Powszechnego w Warszawie i Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Boska Komedia" w Krakowie. Premiera: 4 grudnia na krakowskim festiwalu, na afiszu w Warszawie od 11 grudnia.

"Mgnienie"

Na małej scenie Teatru Polonia w Warszawie będzie można zobaczyć "Mgnienie" - sztukę brytyjskiego autora Phila Portera.

W rolach dwojga młodych ludzi, których losy splatają się pewnego dnia w Londynie, zobaczymy Justynę Ducką i Adriana Brząkałę. Reżyseruje Adam Sajnuk. Premiera: 10 grudnia.

***

OPERA, MUSICAL, SPEKTAKLE MUZYCZNE, TANIEC

"Evita"

Musical mistrza gatunku Andrew Lloyda Webbera inspirowany biografią Evy Perón, drugiej żony prezydenta Argentyny, Juana Peróna. W Teatrze Muzycznym w Poznaniu zobaczymy najnowszą muzyczną wersję "Evity" z 2010 r., która dotąd nie była prezentowana w Polsce. Zawiera ona m.in. piosenkę "You Must Love Me" skomponowaną dla Madonny na potrzeby filmu Alana Parkera z 1996 r. Przedstawienie (tekst w przekładzie Andrzeja Ozgi) reżyseruje Sebastian Gonciarz, autorem scenografii jest Mariusz Napierała, choreografii - Paulina Andrzejewska, a kostiumów - Agata Uchman. Kierownikiem muzycznym spektaklu został Piotr Deptuch. Premiera: 26 września.

"Czas kobiety"

Na impresaryjnej scenie Teatru Starego w Lublinie kolejna, po m.in. "Machii" Juliusza Machulskiego oraz koncercie-spektaklu "Wieczorem" Włodka Pawlika, produkcja własna - "Czas kobiety". Reżyser Leszek Mądzik, obchodzący w tym roku 70. urodziny i 45-lecie pracy twórczej, zaprosił do przedstawienia Annę Marię Jopek, która wystąpi w podwójnej roli - jako jedyna aktorka na scenie oraz, wspólnie z Robertem Kubiszynem, autorka muzyki. Premiera: 26 września.

"Trzej muszkieterowie"

W Teatrze Muzycznym Capitol we Wrocławiu "Trzej muszkieterowie" w wersji musicalowej. Scenariusz według powieści Aleksandra Dumasa: Konrad Imiela i Marek Kocot, reżyseruje: Konrad Imiela, muzyka: Krzesimir Dębski. Premiera: 10 października.

"Serenada" i "Infolia"

W Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu specjalny wieczór, na który złożą się dwa spektakle baletowe: "Serenada" Georges'a Balanchine'a (muzyka: Piotr Czajkowski) i "Infolia" Jacka Przybyłowicza (muzyka: Henryk Mikołaj Górecki, Wojciech Kilar, Prasqual). Premiera: 24 października.

"Ghost"

W Teatrze Muzycznym w Gdyni premiera musicalu "Ghost". Tytuł grany z powodzeniem na West Endzie i Broadwayu (libretto i teksty piosenek: Bruce Joel Rubin, muzyka i teksty piosenek: Dave Stewart i Glen Ballard), znany również z wersji filmowej, w Trójmieście reżyseruje Tomasz Dutkiewicz. Tłumaczenie libretta: Elżbieta Woźniak, tłumaczenie tekstów piosenek: Tomasz Dutkiewicz, kierownictwo muzyczne: Dariusz Różankiewicz, scenografia i kostiumy: Wojciech Stefaniak, choreografia: Sylwia Adamowicz. Premiera: 6 listopada.

"Straszny dwór"

Brytyjski reżyser operowy David Pountney szuka nowego klucza do interpretacji "Strasznego dworu" Stanisława Moniuszki. Zamierza przenieść akcję opery (libretto: Jan Chęciński) z Rzeczypospolitej sarmackiej w 20-lecie międzywojenne, moment pierwszego po okresie zaborów euforycznego zachłyśnięcia się Polaków wolnością. Jednocześnie chce zbudować szereg obrazów, które odnosić się będą do wizji malarskich Stanisława Wyspiańskiego czy Władysława Podkowińskiego. Premiera: 8 listopada w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie.

"Fedra"

Izadora Weiss wraz z Bałtyckim Teatrem Tańca pracuje nad spektaklem "Fedra" z librettem na podstawie utworu Jeana Baptiste'a Racine'a do muzyki Gustava Mahlera. Premiera odbędzie się 7 listopada w Operze Bałtyckiej w Gdańsku.

"Olimpia z Gdańska"

W Operze Bałtyckiej w Gdańsku odbędzie się prapremiera opery "Olimpia z Gdańska", która powstała na specjalne zamówienie tej sceny w ramach cyklu "Opera Gedanensis". Jej autorem jest Zygmunt Krauze, libretto napisali: Krystyna i Blaise de Obaldia. Reżyserem spektaklu będzie Jerzy Lach, za stronę muzyczną odpowiada Maja Metelska.

Rzecz o Stanisławie Przybyszewskiej, której losy splatają się z bohaterami rewolucji francuskiej. Premiera: 20 listopada.

***

WYSTĘPY GOŚCINNE

Goście w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim

W cyklu "Teatry Polskie" w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim od 28 września do 1 października będzie można zobaczyć spektakle z warszawskiego Teatru Polonia, m.in. "32 omdlenia" według Czechowa w reżyserii Andrzeja Domalika - trzy jednoaktówki Czechowa w mistrzowskim wykonaniu Krystyny Jandy, Jerzego Stuhra i Ignacego Gogolewskiego, "Zbrodnię z premedytacją" Witolda Gombrowicza w adaptacji i reżyserii Izabelli Cywińskiej, wreszcie monodram "Ucho, gardło, nóż" według Vedrany Rudan w adaptacji, reżyserii i wykonaniu Krystyny Jandy.

Z kolei od 9 do 16 października w GTS odbędzie się Tydzień Gruziński, organizowany w ramach cyklicznych spotkań z teatrami Europy i świata. W programie m.in. dwa gruzińskie spektakle: "Lady with the Dog" (Kobieta z psem) w reżyserii Levana Tsuladzego, zrealizowany w State Drama Marjanishvili Theater, oraz "Women of Troy" (Kobiety Troi) w reżyserii Daty Tavadzego z Royal District Theater.

Polska w Imce

W Teatrze Imka w Warszawie w ramach trwającego od kilku sezonów przeglądu "PKO Festiwal. Polska w Imce" będzie można zobaczyć "Wesele" według dramatu Stanisława Wyspiańskiego - spektakl dyplomowy, który ze studentami wydziału aktorskiego PWST (filia we Wrocławiu) przygotowała Monika Strzępka. Pokazy: 20 i 21 października.