Poznań. Promocja nowego przekładu "Braci Karamazow"
Wydarzeniem towarzyszącym siódmej w tym roku odsłonie Alternatywnej Szkoły Teatru będzie prezentacja najnowszego tłumaczenia "Braci Karamazow" Fiodora Dostojewskiego autorstwa prof. Cezarego Wodzińskiego - 22 listopada o godz. 17 w sali Teatru Ósmego Dnia.
Spotkanie przewidziane jest na ok. 45 minut, a w jego trakcie zaplanowano projekcję filmu z wypowiedziami tłumacza. Podczas spotkania, które poprowadzi Janusz Opryński, będzie możliwość zakupu książki w promocyjnej cenie.
Nowy przekład powieści Fiodora Dostojewskiego "Bracia Karamazow" jest rozszerzeniem tłumaczenia przygotowanego przez Cezarego Wodzińskiego, na potrzeby wystawienia scenicznego adaptacji powieści w Teatrze Provisorium (koprodukcja Centrum Kultury w Lublinie i Towarzystwa Edukacji Kulturalnej) w roku 2011.
Tłumaczenie Wodzińskiego jest pierwszym w języku polskim, przekładem nie tylko literackim, ale też przygotowanym z głęboką znajomością kontekstu filozoficznego Dostojewskiego i autorów go inspirujących.
Koncepcja przygotowania pełnego wydania pojawiła się wraz z bardzo dobrym przyjęciem tłumaczenia scenariusza - gdzie podkreślano wielokrotnie, głębokie zmiany dokonane przez Wodzińskiego, wobec istniejących tłumaczeń, oraz adekwatność tych zmian w kontekście oryginalnego tekstu rosyjskiego.
"Bracia Karamazow" znajdują swoje miejsce we wszystkich, nawet bardzo wąskich, zestawieniach najważniejszych dzieł literatury światowej, nowe tłumaczenie, tej rangi, pozwoli dotrzymać kroku w recepcji twórczości Dostojewskiego w obszarze języka polskiego.
***
Cezary Wodziński - polski filozof, historyk filozofii, tłumacz i eseista, prof. dr hab., wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 1979-1985 studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach w latach 1986-1998 pracował w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Katedrze Filozofii Współczesnej, kierowanej przez prof. Barbarę Skargę, następnie przez prof. Stanisława Borzyma (od 1996 - samodzielna pracownia badawcza). Członek Collegium Invisibile. W 1989 roku obronił doktorat "Wiedza i zbawienie. Studium myśli Lwa Szestowa" pod kierunkiem prof. Barbary Skargi. Habilitował się w 1994 roku pracą "Heidegger i problem zła", która została nagrodzona przez Prezesa Rady Ministrów. Od 2001 roku profesor zwyczajny UJ w Krakowie.
"Bracia Karamazow" to nie tylko szczyt twórczości Fiodora M. Dostojewskiego i rozwojupowieści dziewiętnastowiecznej, ale bezsprzecznie jedno z najważniejszych dzieł w całych dziejach literatury światowej. Dość może przypomnieć, że to na nich wzorował się Thomas Mann, pisząc "Doktora Faustusa". Na język polski tłumaczono "Braci Karamazow" kilkakrotnie, począwszy od przekładu Barbary Beaupré z 1913 roku, poprzez rówieśne tłumaczenia Aleksandra Wata (1928) i Wacława Wireńskiego (1929), aż po najnowszy przekład Adama Pomorskiego z 2004 roku.
Czy zatem zachodzi istotna potrzeba nowego tłumaczenia tego dzieła?
Na to pytanie trzeba odpowiedzieć twierdząco, gdy okazuje się, że tłumaczem jest ni mniej, ni więcej, tylko Cezary Wodziński - znany filozof, wybitny znawca nie tylko hermeneutyki, ale także myśli rosyjskiej. Wystarczy wspomnieć, że prof. Wodziński doktoryzował się na podstawie rozprawy "Wiedza i zbawienie. Studium myśli Lwa Szestowa" i że dekadę później zasłynął monografią "Św. Idiota. Projekt antropologii apofatycznej", poświęconą zjawisku jurodstwa - zresztą zjawisku zajmującemu centralne miejsce w świecie powieściowym Dostojewskiego (nie tylko tytułowa postać Idioty, ale też postać Aloszy Karamazowa). Krótko mówiąc, mało jest w Polsce ludzi pióra tak jak Wodziński przygotowanych do takiego zadania. I już teraz można powiedzieć, że to tłumaczenie "Braci Karamazow" stanie się wydarzeniem.
Leszek Kolankiewicz
