Artykuły

"Uwiedzeni" wg Aleksandra Fredry i Franciszka Bohomolca w reż. Jarosława Tumidajskiego na Scenie Letniej Teatru Wybrzeże w Pruszczu Gdańskim. Pisze Grażyna Antoniewicz w Polsce Dzienniku Bałtyckim.

"Uwiedzeni"- na Scenie Letniej Teatru Wybrzeże w Pruszczu Gdańskim - udana premiera

Rozmowa o Polsce i Polakach z uśmiechem. Zderzenie staroświeckich komedii

Na Scenie Letniej Teatru Wybrzeże w Pruszczu Gdańskim w sobotę, mimo deszczu i porywistego wiatru, odbyła się premiera sztuki "Uwiedzeni" w reżyserii Jarosława Tumidajskiego, który zderzył ze sobą dwie komedie "Małżeństwo z kalendarza" Franciszka Bohomolca i "Cudzoziemczyznę" Aleksandra Fredry.

Na scenie dwie epoki. Dwie wykluczające się ideologie i każda ze stron przekonana, że ma rację, że posiada monopol na prawdę.

- Cały czas, wciąż i wciąż na nowo, rozmawiamy o naszej tożsamości narodowej, spieramy się ojej źródła, kłócimy o to, jaka jest, a jaka powinna być, nie dostrzegając, że prawda rzadko przejawia się w skrajnościach - mówił przed premierą reżyser.

Jarosław Tumidajski podjął się arcytrudnego zadania biorąc na warsztat rzadko graną komedię Fredry i nie wystawianą po wojnie sztukę Bohomolca. "Małżeństwo z kalendarza" zagrano po raz pierwszy w 1766 roku, wtedy to premiera wywołała burzę, a wiele osób poczuło się obrażonymi.

Zarzucano mu, że szkodzi honorowi Polaków. Bohomolec wyjaśniał, że obrażanie narodu nie było jego intencją. Ale przedstawienie szybko zdjęto z afisza, a autor musiał napisać drugą sztukę, w której wszystko było na odwrót.

A przecież "Małżeństwo z kalendarza" to banalna historia, w której toczy się walka o to kto dostanie rękę Elizy, córki imć pana Staruszkiewicza (w tej roli znakomity Grzegorz Gzyl). Zdobyć ją starają się cudzoziemski szlachcic, uczciwy Ernest (gra go Marcin Miodek) oraz przebiegły, a chciwy hulaka Marnotrawski (Michał Kowalski), łajdak pełen wdzięku. Ojciec panienki to staroświecki szlachcic, który życie swoje planuje na podstawie rad z kalendarza i snów. Jest nie tylko zabobonny, ale też uprzedzony do cudzoziemców, niechętny wszystkiemu, co obce. Pewne więc, że wyda Elizę za znienawidzonego przez dziewczynę Marnotrawskiego. Co robić? W tej sytuacji do akcji wkracza rezolutna i przebojowa służąca Agata (pełna temperamentu Agata Bykowska).

Nieoczekiwanie okazało się, że "Małżeństwo..." to zupełnie niezła komedia sytuacyjna, bawią nas cięte riposty i zarysowane nieco zbyt grubą kreską charaktery.

Aktorzy grają w kostiumach współczesnych, bo też język tej napisanej 250 lat temu sztuki wcale nie brzmi archaicznie. Fragmenty "Małżeństwa..." brzmią jakby były pisane dzisiaj.

Inaczej jest z komedią "Cudzoziemczyzna" - mimo interesujących i zabawnych pomysłów reżysera przekonaliśmy się, że jest to jedna ze słabszych sztuk hrabiego Fredry. I choć aktorzy znakomicie poradzili sobie z pięknym wierszem tej komedii to jednak nie angażujemy się w akcję. Oglądamy piękne obrazki, słuchamy elektryzującej muzyki jak za szklaną szybą.

Tu też mamy dwóch amantów starających się o rękę posażnej panny. Tyle, że "Cudzoziemczyzna" jest pochwałą wszystkiego co zagraniczne. Scenografia Mirosława Kaczmarka jak zwykle porywająca i pomysłowa. "Cudzoziemczyzna" odbywa się na zielonych łąkach na których pasie się koń. Stroje są stylowe z epoki, wytworne.

Scena z każdej strony otoczona jest pomalowanymi na biało-czerwono szlabanami. "Uwiedzeni" - to odważna i zabawna próba konfrontacji tego, co zagraniczne - cudzoziemskie z tym co polskie. Tumidajski zachował język obu komedii, dokonał jednak koniecznych skrótów, wyrzucając wątki poboczne. Sprawnie poprowadził aktorów, każdy z nich stworzył wyrazistą postać. Znakomicie podają tekst.

Twórcy przestawienia nie opowiadają się po żadnej ze stron. Spektakl "Uwiedzeni" grany jest na Scenie Kameralnej Teatru Wybrzeże w Sopocie. Są tu klasyczne historie o miłości, złe i dobre charaktery ładnie narysowane, piękna scenografia. Rozbawi nas, ale też skłoni do zastanowienia. Gorąco polecam.