Artykuły

Ukazanie jak doświadczenie ojcostwa zmienia perspektywę widzenia świata zostanie zaprezentowane podczas performatywnego czytania opowiadań Etgara Kereta w ramach "Warszawy Singera". Zaplanowano też czytanie ludowej komedii o biednym szewcu, który wygrywa na loterii.

- Jestem wielkim fanem Etgara Kereta, to jeden z moich ulubionych współczesnych pisarzy. To mistrz krótkiej formy, który ma wielu fanów na całym świecie i w Polsce, gdzie jednak nie był dotąd wystawiany, co bardzo bym chciał zmienić. Keret jest niezwykły. W jednym z opowiadań ze zbioru "Siedem dobrych lat" jego matka mówi "Ty nie jesteś wcale izraelskim pisarzem. Ty jesteś polskim pisarzem na emigracji". To ma oczywiście ironiczny wydźwięk, bo Keret mimo polskiego pochodzenia, nie zna języka polskiego i właściwie odkrył Polskę na nowo po latach - powiedział PAP reżyser czytania performatywnego Jacek Papis.

Jego zdaniem zbiór opowiadań Kereta "Siedem dobrych lat" jest wyjątkowy, bo opisuje doświadczenia pierwszych lat ojcostwa. - Oczywiście nie ogranicza się do doświadczeń rodzicielskich, ale jest w ogóle obserwacją świata i pokazaniem jak bycie rodzicem zmienia perspektywę jego widzenia. Jest np. opowiadanie, w którym matki w piaskownicy dyskutują czy puszczą dziecko do wojska, co oczywiście w Izraelu ma zupełnie inny wymiar. A polski odbiorca czytając Kereta dowiaduje się też wiele o świecie może mniej mu znanym, o Izraelu, o takim życiu w nieustannym zagrożeniu. To jest też takie lustro współczesnego świata i wiele z tych opowiadań można przenieść do Polski i emocje towarzyszące naszym widzom będą identyczne - mówił.

Reżyser podkreślił, że w twórczości Kereta bliskie jest mu połączenie ogromnej ironii i patrzenia z wielkim humorem na rzeczywistość. - Ale jednocześnie jest to podszyte rodzajem melancholii i smutku nad światem współczesnym, bardzo zmieniającym się, w którym pojawiają się różnego rodzaju zagrożenia, niebezpieczeństwa, obawy o przyszłość. I właśnie Keret, myślę jak niewielu twórców, idealnie oddaje i nazywa te wszystkie nasze lęki i obawy. Myślę, że samo czytanie performatywne jest też bardzo atrakcyjne dla widza, bo wiele pozostawia jego wyobraźni. Odbiorca nie ma narzuconej pewnej interpretacji, tylko obcuje z przekazywanym przez aktorów tekstem - zaakcentował Papis.

Opowiadań Etgara Kereta będzie można posłuchać w środę w Teatrze Kwadrat. Tego samego dnia w Centrum Kultury Jidysz zaplanowano czytanie perfomatywne ludowej komedii "Wielka Wygrana" Szolema Alejchema z 1915 r.

- Sztuka trafiła do mnie dzięki cyklowi "Przepisy domowe" organizowanemu przez Mike'a Urbaniaka i stołeczny Teatr Żydowski. Pomysł cyklu był bardzo prosty. Dawano młodym dramaturgom stare teksty żydowskie do przepisania, do stworzenia nowej wersji, pewnej reinterpretacji. I tak powstały materiał trafiał w ręce młodego reżysera, który miał przygotować czytanie performatywne. Ja otrzymałem tekst na nowo przepisany przez Martę Guśniowską o przygodach żydowskiego szewca, który wygrał dosyć pokaźną sumę. Widzowie mają tu okazję zobaczyć co tak naprawdę robią pieniądze z ludźmi i może też, że czasem lepiej nie mieć dużych pieniędzy - opowiadał PAP reżyser czytania Tomasz Szczepanek.

Jak zaznaczył, sztuka jest niesamowicie zabawna i ten humor przede wszystkim go do niej przyciągnął. - Podczas czytań na próbach widzowie byli równie zachwyceni jak aktorzy. Marta Guśniowska ma niesamowitą łatwość w odzwierciedlaniu charakterów ludzkich, nadawaniu im wyrazistej formy. Sztuka ma świetny rytm i dramaturgię, słucha się jej z niezwykłą przyjemnością. Samo czytanie planujemy prosto, bez dodatkowych atrakcji. Opieramy się na tekście i aktorach, bo najbardziej atrakcyjne w tym czytaniu jest dawanie życia opisanym postaciom. I to życie ma ciekawą formę dzięki aktorom Teatru Żydowskiego, którzy udostępniają swój warsztat i humor sprawiając, że całość jest wyjątkowa - mówił.

- Przesłanie tej sztuki jest bardzo uniwersalne. Temat pieniędzy staje się tam pretekstem do powiedzenia czegoś więcej o człowieku, jego celu i miejscu na ziemi. Będzie więc humor z jednej strony, ale także chwila na refleksje i głębsze przemyślenia - dodał Szczepanek.

Tegoroczny XIII Festiwal Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera", którego organizatorem jest Fundacja Shalom, potrwa do 4 września. Poza atrakcjami muzycznymi i teatralnymi, towarzyszy mu prawie 200 wydarzeń kulturalnych m.in. spotkania literackie, filmowe i kulinarne oraz warsztaty dla najmłodszych.