Artykuły

Antoni Libera, Lech Majewski, Tomasz Bagiński, Włodek Pawlik, Józef Broda, Fundacja Jutropera i Jarosław Marek Rymkiewicz - to część laureatów tegorocznych Nagród Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Te nagrody to wyraz naszego hołdu i wdzięczności - mówił Piotr Gliński.

"Jesteście dla nas bardzo ważni, kultura jest nam wszystkim bardzo potrzebna i zrobimy wszystko, żeby ją wspierać" - zwróciła się do nagrodzonych twórców premier Beata Szydło.

Nagroda ministra kultury przyznawana jest od 1997 roku artystom, twórcom, i animatorom kultury w uznaniu całokształtu ich działalności lub za wybitne osiągnięcia w danym roku w reprezentowanej przez nich dziedzinie.

"Te nagrody to jest wyraz naszego hołdu i wdzięczności dla wybitnych przedstawicieli polskiej kultury. (...) To ci twórcy kultury tworzą w największej mierze dobro publiczne" - powiedział wicepremier, minister kultury Piotr Gliński podczas uroczystości, która odbyła się w środę w Łazienkach Królewskich w Warszawie.

"Gdy teoretycy zajmujący się kwestiami republikanizmu i dobra publicznego, zastanawiają się, kto w największy sposób tworzy to dobro, to oczywiście koncepcji jest bardzo wiele, ale dwie kategorie osób są wymieniane na pierwszym miejscu. Po pierwsze to ci, którzy troszczą się o najsłabszych w naszych wspólnotach, i po drugie to ci, którzy są najbardziej utalentowani i potrafią ten talent przekuwać - jak dzisiejsi laureaci - w twórcze dokonania" - mówił, podkreślając, że "właśnie za to jesteśmy im wdzięczni".

"Dlatego powinnością państwa polskiego i jego urzędnika, ministra kultury, jest tę wdzięczność wyrażać w imieniu całej naszej wspólnoty" - dodał.

Zdaniem Glińskiego "kultura pomaga nam zmieniać myślenie, doskonalić naszą świadomość". "Jest także w tej chwili bezdyskusyjnie elementem rozwojowym społeczeństwa, ale także i gospodarki. Dlatego jest tak bardzo cenna. Myślę jednak, że przede wszystkim decyduje o sensie naszego życia, dlatego nagrodzeni dziś twórcy są tak ważni" - skomentował.

Nagrody przyznano w 14 kategoriach: teatr, film, muzyka, literatura, sztuki wizualne, taniec, twórczość ludowa, upowszechnianie kultury, ochrona dziedzictwa kulturowego, edukacja artystyczna, architektura, mecenas kultury oraz w dwóch nowych kategoriach - między historią a literaturą (nagroda im. Tomasza Merty) oraz kultura cyfrowa. Wręczono także nagrody za całokształt twórczości.

Statuetkę w kategorii twórczość ludowa wręczyła Józefowi Brodzie, folkloryście i pedagogowi, który uczy młodzież "jak odkrywać piękno i dobro ukryte w otaczającym nas świecie", premier Beata Szydło.

Premier, podczas uroczystości wyjaśniła, że prosiła ministra Glińskiego o przywilej możliwości złożenia wszystkim laureatom gratulacji i podziękowań za ich twórczość i pracę. "Chciałam znaleźć jakiś pretekst, żebym mogła się tutaj znaleźć (...) Pomyślałam sobie, że tym pretekstem może być wykształcenie. Jestem etnografem z wykształcenia i kiedy rozpoczęłam swoją przygodę z etnografią w katedrze Uniwersytetu Jagiellońskiego, to wówczas przede wszystkim zdobywaliśmy szlify, wędrując po szlakach beskidzkich. Tam spotykaliśmy się m.in. z panem Józefem Brodą" - opowiadała Szydło.

"Jesteście dla nas bardzo ważni, kultura jest nam wszystkim bardzo potrzebna i zrobimy wszystko, żeby ją wspierać" - zwróciła się do nagrodzonych twórców.

Za całokształt twórczości minister wyróżnił w tym roku trzy osoby: krytyka literackiego, felietonistę i aktora Andrzeja Dobosza; rzeźbiarza, scenografa, witrażystę, performera i autora koncepcji narracji plastycznej ekspozycji Muzeum Katyńskiego w Cytadeli Warszawskiej Jerzego Kalinę oraz eseistę, dramaturga i autora m.in. tomu "Zachód słońca w Milanówku" Jarosława Marka Rymkiewicza.

Nagrodę w kategorii teatr otrzymał pisarz, tłumacz i reżyser, znawca twórczości Samuela Becketta Antoni Libera.

W dziedzinie filmu wyróżniono reżyserów: Tomka Bagińskiego, który za film "Katedra" był w 2002 roku nominowany do Oscara, oraz Lecha Majewskiego, którego ostatni film - "Onirica" - był oparty na "Boskiej Komedii".

Za osiągnięcia na polu muzyki doceniono dyrygentkę, profesorkę sztuk muzycznych oraz wieloletnią dyrektorkę Opery Krakowskiej i Opery Wrocławskiej Ewę Michnik. W tej samej kategorii statuetkę odebrał kompozytor, pianista jazzowy, pedagog i pierwszy polski laureat nagrody Grammy Włodek Pawlik.

W kategorii literatura nagrodzono Jana Polkowskiego - poetę, pisarza, wydawcę i działacza antykomunistycznego podziemia, którego najnowszy ton nosi tytuł "Gorzka godzina".

Teresa Murak - rzeźbiarka, autorka instalacji artystycznych i jedna z najważniejszych polskich artystek konceptualnych - odebrała wyróżnienie w kategorii sztuki wizualne.

Jacka Przybyłowicza, choreografa pracującego z tancerzami z całego świata, nagrodzono w dziedzinie taniec.

Za upowszechnianie kultury uhonorowano Fundację Jutropera z Poznania, która powstała siedem lat temu przy Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki i która obecnie działa niezależnie, realizując projekty m.in. z trudną i niepełnosprawną młodzieżą.

Eugenię Maresch, zamieszkałą w Wielkiej Brytanii badaczkę historii i kustoszkę polskiego dziedzictwa narodowego na emigracji, doceniono za Ochronę dziedzictwa kulturowego. Stefana Wojtasa - absolwenta Akademii Muzycznej w Krakowie i pedagoga muzycznego - nagrodzono w kategorii edukacja artystyczna.

Autor projektu siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach Tomasz Mikołaj Konior to tegoroczny zwycięzca w dziedzinie architektury, a 11 Bit Studios - przedsiębiorstwo growe, które stworzyło grę "This War of Mine" pozwalającą wcielić się w rolę cywila podczas konfliktu zbrojnego - w dziedzinie kultury cyfrowej.

Laureatem nagrody "między historią a literaturą. Nagroda im. Tomasza Merty" został historyk, publicysta, nauczyciel akademicki prof. Andrzej Nowak.

Za misję na rzecz polskiej kultury i sztuki wyróżniono mecenasa kultury, firmę Ceramika Paradyż.

Wśród zgromadzonych w środę w Teatrze Królewskim gości znaleźli się także m.in. prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński, wiceministrowie kultury Jarosław Sellin i Magdalena Gawin.

Laureaci nagrody otrzymali pamiątkowe statuetki wykonane w technologii druku 3D.

Uroczystość uświetniły występy Agnieszki Kopackiej i Zwycięzcy Eurowizji dla Młodych Muzyków 2016, Łukasza Dyczko, studentów Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie pochodzących z Grodna na Białorusi oraz zespołu Motion Trio.

W poprzednich latach nagrodę otrzymali m.in. Henryk Mikołaj Górecki, Julia Hartwig, Gustaw Holoubek, Jacek Kaczmarski, Erwin Axer, Anna Seniuk, Jerzy Stuhr, Marek Nowakowski, Jan Kobuszewski, Paweł Szymański, Maja Kleczewska, Andrzej Franaszek i Jan Kulczyk.