Artykuły

Zmarłego w minioną sobotę Witolda Pyrkosza wspomina Witold Sadowy.

Był wybitnym aktorem teatralnym. Profesjonalistą najwyższej klasy. Jego role weszły do historii polskiego teatru. Jego osobowość ukształtowali Jerzy Krassowski i Krystyna Skuszanka. Do współpracy z nimi wracał kilkakrotnie. Występował na wielu scenach. Wśród nich na scenie Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Teatru Ludowego w Nowej Hucie, Teatrów Dramatycznych we Wrocławiu, Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz na scenach teatrów stołecznych - Polskiego, Rozmaitości, Narodowego, Teatru na Woli i Teatru Ochota. Grał wielkie role w Teatrze Telewizji i Teatrze Polskiego Radia. Pracował z wybitnymi reżyserami. Był tytanem pracy. Czynny zawodowo niemalże do końca. Odszedł 22 kwietnia 2017 roku, mając 90 lat.

Dla przeciętnego widza prawdziwy aktor to ten, którego można oglądać w filmach a zwłaszcza w serialach telewizyjnych. Witold Pyrkosz miał to szczęście, że występował w licznych filmach i serialach telewizyjnych, które zapewniły mu długowieczną pamięć. Zwłaszcza rola ciepłego i sympatycznego seniora rodu Mostowiaków w serialu "M jak miłość". Cenił ją. Sprawiała mu przyjemność. Ale to teatr był dla niego najważniejszy. W nim budował swoje największe i najciekawsze role.

Urodził się 24 grudnia 1926 roku w miejscowości Krasnystaw. Ukończył studia aktorskie w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie w roku 1954. Po dyplomie zaangażował się do Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Debiutował tam rok później rolą Janka Topolnickiego w "Lekkomyślnej siostrze" Włodzimierza Perzyńskiego w reżyserii Tadeusza Kubalskiego za dyrekcji Ireny i Tadeusza Byrskich. Na lata 1955-1964 związał się z nowo powstałym Teatrem Ludowym w Nowej Hucie tworzonym przez Jerzego Krasowskiego i Krystynę Skuszankę. Grał w nim mnóstwo różnorodnych ról. Dojrzewał i kształtował swoją osobowość pod czujnym okiem Krasowskich. Zagrał tam Kalifa w "Księżniczce Turandot" Carlo Gozziego, Georga Miltona w "Myszach i ludziach" Johna Steinbecka, Chudogębę w "Wieczorze trzech króli" Szekspira, Łatkę w "Dożywociu" i Cześnika w "Zemście" Aleksandra Fredry, Sganarela w "Don Juanie" Moliera i szereg innych interesujących ról. Prasa rozpisywała się o tym teatrze i o wielkim talencie Witolda Pyrkosza. Z pobytu w Teatrze Polskim w Warszawie zapamiętałem go przede wszystkim jako doskonałego Podkolesina w "Ożenku" Gogola w reżyserii Jerzego Rakowieckiego.

Nasza znajomość zaczęła się w latach 80-tych, w Teatrze Rozmaitości, w okresie dyrekcji Andrzeja Marii Marczewskiego. Próbowaliśmy a potem graliśmy zaledwie kilka zamkniętych przedstawień, bo były problemy z cenzurą, sztukę Tadeusza Micińskiego "Termopile polskie". Był to znakomity spektakl. Niestety nie znany szerszej publiczności. Witek grał w nim jedną z ważnych ról. Był sympatycznym kolegą. Pogodnym, dowcipnym, o wielkim poczuciu humoru. W Rozmaitościach zagrał jeszcze Felicjana Dulskiego w sztuce Gabrieli Zapolskiej "Moralność pani Dulskiej" z Hanką Bielicką w roli tytułowej. Kiedy po spaleniu Teatru Narodowego i zdymisjonowaniu Adama Hanuszkiewicza Krasowscy objęli we władanie Scenę Narodową w zastępczej Sali Teatru na Woli i prowadzili ją od 1983 do 1988 roku, Witek Pyrkosz przeniósł się do nich.

Grał tam wiele czołowych ról, ale był to już zmierzch Krasowskich, choć w zespole pozostało wielu wybitnych aktorów. Jego role z tego okresu to między innymi Cześnik w "Zemście" Fredry, Lech w "Lilli Wenedzie" Słowackiego i Clov w sztuce Becketta "Końcówka". Stale imponował talentem i utrzymywał się na fali. Końcowy jego etap pracy to Teatr na Woli w latach 90-tych i Teatr Ochoty u Tomasza Mędrzaka. Do końca występował w serialu "M jak miłość". Mimo upływu lat i dolegliwości zdrowotnych nie wyobrażał sobie życia bez pracy i teatru.

Żegnaj Witku. Śpij spokojnie. Wykonałeś wspaniałą robotę.