Odtworzone z pamięci
Znakomity reżyser teatralny i wieloletni dyrektor Teatru Współczesnego w Warszawie, Erwin Axer jest także autorem dwóch tomów "Listów ze sceny" i "Rzeczy teatralnych", pisał również przez długi czas felietony w "Dialogu". Porzucając felietony, zabrał się za pisanie krótkich opowiadań, które w latach 1992 - 1998 były publikowane w tymże "Dialogu" pod tytułem "Ćwiczenia pamięci", a dziś znalazły się w tak samo zatytułowanej książce. Axer jak mało kto potrafi pisać o teatrze i aktorach, utrwalając to wszystko, co ulotne, zapamiętane niewyraźnie i tylko na chwilę, to wszystko, po czym niegdyś zostawały bodaj recenzje. Ale sztuka pisania, a i czytania recenzji nie przetrwała do naszych czasów, zatem źródłem wiedzy o dawnym teatrze są dla Axera raporty kasowe i wysokość gaż ("Żaden dyrektor wysokich gaż bez poważnej przyczyny nie płacił"). A przede wszystkim pamięć, jedyny instrument, który potrafi odtworzyć cząstkę minionych kreacji aktorskich. I autor odtwarza z pamięci intonację, gest, pozę, spojrzenie wielkich aktorów kreujących genialne role, odtwarza klimat trwającego spektaklu, analizuje związki i różnice między sztuką a życiem. Sypie też często anegdotami, a to o Eichlerównie, która po przedstawieniu potrafiła zjeść pudełko sardynek lub wypić oliwę, by mieć "podkład pod dalszy ciąg kolacji", a to o Kurnakowiczu, który "miał pociąg do mocnego trunku i uchodził za skąpca, choć bywał niezwykle szczodrobliwy". Ciekawa lektura nie tylko dla miłośników teatru.
