Artykuły

Podczas tego wydarzenia prezydent Piotr Grzymowicz przeczyta fragmenty "Wesela", zaś Teatr przy Stoliku w niezwykłym przedstawieniu połączy wątki dramatu Stanisława Wyspiańskiego z utworami zespołu Kult i solową twórczością Kazika Staszewskiego.

Norbert Kaczan: Z badań, które przeprowadziła Biblioteka Narodowa wynika, że ponad 60 proc. Polaków w ub. roku nie wzięło nawet jednej książki do ręki. Jak pani ocenia to zjawisko?

Monika Kowalewska: - Polska nie jest odosobniona w kwestii spadku czytelnictwa. Na całym świecie wskaźnik ten nie rośnie. Przyczyną są globalne zmiany cywilizacyjne. W naszym kraju od kilku lat czytelnictwo utrzymuje się na stałym poziomie. Jak wskazują badania Biblioteki Narodowej osób, które przeczytały jedną książkę w ciągu roku jest tyle samo, co w roku ubiegłym, natomiast rośnie liczba osób, które przeczytały 7 i więcej książek, co nas bardzo cieszy. Biblioteki stale podejmują działania, aby zachęcić ludzi do sięgnięcia po słowo pisane, czy to w formie papierowej, czy elektronicznej. Wciąż wzbogacamy swoją ofertę, współpracujemy ze szkołami, przedszkolami czy organizacjami pozarządowymi. Chcemy, aby biblioteki stały się trzecim miejscem, w którym można nie tylko wypożyczyć zbiory, ale także spędzić miło czas w otoczeniu literatury.

Ogromną rolę odgrywają w tej kwestii środki ministerialne, które umożliwiają modernizację budynków bibliotek, dzięki czemu przyciągają jeszcze więcej osób, szczególnie młodych.

A jak to wygląda w Olsztynie, czy mieszkańcy chętnie sięgają po książki?

- Z danych statystycznych wynika, że tak. Zauważamy wzrost, chociaż jeszcze nieznaczny, wypożyczeń zbiorów drukowanych, jak również zbiorów audiowizualnych [audiobooki, filmy] oraz e-booków. Niewątpliwie wpływ na to mają również sukcesywnie rozwijane usługi zdalne oraz wprowadzenie usprawnień wpływających na skrócenie drogi materiałów bibliotecznych do użytkownika (zdalny dostęp do konta czytelniczego; zamawianie zbiorów przez internet, dostęp do platformy ibuk.pl). Większe jest zainteresowanie literaturą piękną, reportażem, biografiami, poradnikami niż literaturą naukową. Wynika to także z udostępniania przez uczelnie materiałów cyfrowych i książek w formie elektronicznej.

Co najchętniej pożyczają olsztynianie?

- Od dłuższego czasu na liście wypożyczeń królują kryminały, ale czytelników interesują także biografie, książki historyczne oraz fantastyka. Oczywiście mamy także dużą liczbę osób sięgających po książki obyczajowe oraz romanse.

Od niedawna obserwujemy ponadto duże zainteresowanie publikacjami dotyczącymi minimalizmu, zdrowego stylu życia i odżywiania, czyli tak zwanego slow life oraz hygge - duńskiej sztuki szczęścia.

Pamięta pani tytuły, po które były szczególnie liczne zapisy?

- Szczególną popularnością cieszą się m.in. "Zapisane w wodzie" Pauli Hawkins; "Macierewicz i jego tajemnice" Tomasza Piątka, "W lesie" Nelly Neuhaus; "Sekretne życie drzew" Petera Wohllebena. Czytelnicy ustawiają się w kolejce także po książki polskich autorów, co wpisuje się w ogólnopolski trend czytania literatury rodzimych pisarzy. Serce czytelników skradli pisarze tacy jak: Elżbieta Cherezińska, Zygmunt Miłoszewski, Remigiusz Mróz, Katarzyna Bonda, Katarzyna Puzyńska, Ałbena Grabowska-Grzyb, Joanna Jax czy Andrzej Sapkowski. Polskich autorów na naszym rynku wydawniczym jest coraz więcej i czytelnicy to doceniają.

Czy Narodowe Czytanie może odwrócić niekorzystny trend?

- Narodowe Czytanie to bardzo cenna inicjatywna, która co roku gromadzi tysiące osób kochających literaturę. Dzięki takim wydarzeniom sięgamy po literaturę z wysokiej półki, po klasykę dobrze znaną, choć nieczytaną codziennie. To także okazja dla nas, organizatorów, by pokazać, że utwory należące do klasyki polskiej literatury mogą być przedstawione w zupełnie inny sposób, że mogą być atrakcyjne i przyjemne. Liczba osób, które co roku uczestniczą w wydarzeniach towarzyszących Narodowemu Czytaniu pokazuje, że jest wiele osób, którym literatura jest bliska.

Narodowe Czytanie to także akcja, która tworzy pewną modę na czytanie. Czytają znani i lubiani artyści, politycy, ludzie kultury i nauki. To jest trend, za którym warto podążać.

W tym roku w głosowaniu internautów wygrało "Wesele", choć murowanym faworytem wydawało się "Przedwiośnie". Była pani zaskoczona takim wynikiem?

- Nie, "Wesele" to wspaniały utwór pokazujący różnorodność polskiego społeczeństwa, nasze wady, ale też zalety. Wyspiański doskonale ujął w swoim dramacie narodową mentalność, która stanowi przecież część każdego z nas. Poza tym "Wesele" jest dziś szalenie aktualne. Znajdziemy w nim wiele tekstów, które dziś stały się skrzydlatymi słowami. Tak znamienne słowa jak: "Co tam, panie, w polityce?" czy "Miałeś chamie złoty róg" funkcjonują do dziś w naszej kulturze, są częścią naszego języka. Być może również to zadecydowało o zwycięstwie utworu Wyspiańskiego w głosowaniu internautów.

Warto podkreślić, że program tegorocznego Narodowego Czytania w Olsztynie jest atrakcyjne i zróżnicowane. Na co, pani zdaniem, warto zwrócić szczególną uwagę?

- Co roku staramy się by podczas Narodowego Czytania każdy mieszkaniec Olsztyna i regionu mógł znaleźć coś dla siebie. W tym roku w Olsztynie wydarzenia będą odbywały się w dwóch miejscach. Pierwszym z nich jest ul. Rodziewiczówny 2, gdzie atrakcje przygotowała Miejska Biblioteka Publiczna. Zapraszamy tam 2 września już od godz. 12 na uroczyste otwarcie, podczas którego prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz przeczyta fragmenty "Wesela", zobaczymy także Teatr przy Stoliku w niezwykłym przedstawieniu łączącym wątki dramatu Stanisława Wyspiańskiego z utworami zespołu Kult i solową twórczością Kazika Staszewskiego.

O godz. 13 zapraszamy zaś do Starego Ratusza. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie przygotowała Czytelnię Wyspiańskiego. Będzie tam można przeczytać ulubione utwory artysty oraz obejrzeć jego wyjątkowe obrazy. Wystąpi także Wspaniały Teatr Bez Nazwy we fragmentach "Wesela". Szczególnie polecamy Olsztyński Szlak Literacki - grę terenową zorganizowaną przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "Pojezierze" [godz. 11.30, start przy siedzibie stowarzyszenia, ul. Okopowa 15]].

Co przygotowują na tę okoliczność bibliotekarze?

- Narodowe Czytanie to dla bibliotekarzy szczególny dzień, bo ściśle związany z misją, jaką pełnią na co dzień, czyli właśnie promocją czytelnictwa, zachęcaniem ludzi do tego, by sięgnęli po książki. W województwie warmińsko-mazurskim wiele bibliotek organizuje w swoich miastach i gminach wydarzenia związane z Narodowym Czytaniem. Jest to wspaniała okazja, by integrować społeczność lokalną i zwrócić uwagę na to, jak dużą rolę kultura czytelnicza odgrywa w budowaniu więzi międzyludzkich. Wydarzenia organizowane w bibliotekach gromadzą ludzi w różnym wieku, wykonujących różne zawody, mających odmienne poglądy - wszystkich łączy właśnie literatura i chęć wspólnego celebrowania święta książki.

W bibliotece wojewódzkiej zapraszamy również do wzięcia udziału w zabawie Escape Room. Zaczynamy w sobotę o godzinie 13. Celem uczestników będzie wcielenie się w postaci z bronowickiego wesela i odnalezienie Złotego Rogu, który, jak wiemy, został zagubiony.

Oczywiście nie zabraknie także animacji i warsztatów zarówno dla młodszych, jak i starszych czytelników.

Program Narodowego Czytania w Olsztynie 2017

godz. 11:30 Olsztyński Szlak Literacki. Start przy siedzibie Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego "Pojezierze" (ul. Okopowa 15)

godz. 12 Uroczyste rozpoczęcie "Narodowego Czytania" (UWAGA, zmiana lokalizacji na: Spichlerz MOK, ul. Piastowska 13)

godz. 12:20 Teatr przy Stoliku: "Kult Wesela". Wybrane wątki "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego połączone z utworami zespołu Kult i solową twórczością Kazika Staszewskiego. Wykonawcy: Agnieszka Castellanos-Pawlak, Wiesława Szymańska, Jarosław Cupriak, Dawid Dziarkowski. Wprowadzenie: Elżbieta Lenkiewicz (UWAGA, zmiana lokalizacji na: Spichlerz MOK, ul. Piastowska 13)

godz. 13 Staropolska biesiada taneczna. Oberki i mazurki wykona Kapela Braci Zawiejoków pod przewodnictwem Macieja Żurka (UWAGA, zmiana lokalizacji na: Spichlerz MOK, ul. Piastowska 13))

godz. 13:40 Zakończenie biesiady i przejście pod Stary Ratusz WBP (ul. Stare Miasto 33)

godz. 14 Wspaniały Teatr Bez Nazwy przedstawi fragmenty "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, konkurs na interpretacje tekstu "Wesela" w formule otwartego mikrofonu (z nagrodami)

godz. 14:40 Wręczenie nagród, finał Olsztyńskiego Szlaku Literackiego

Wydarzenia towarzyszące:

godz. 11-12 Prezentacja zbiorów Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie (Zamek, biblioteka)

godz. 12-14 Warsztat rzemiosła weselnego - tworzenie tradycyjnych ozdób weselnych; strefa animacji dla dzieci (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Rodziewiczówny 2)

godz. 13-15 Czytelnia Wyspiańskiego oraz escape room w bibliotece (dla grup od 2 do 4 osób, zapisy od godz. 13); strefa animacji - malowanie pawich piór i tworzenie "Weselnej chmury" (plac przy Starym Ratuszu WBP, w razie niepogody atrium biblioteki)