Artykuły

"Wyborcza", Telewizja TOYA, klub Wytwórnia i Narodowe Centrum Kultury już po raz dziewiąty organizują plebiscyt na najważniejsze łódzkie wydarzenie kulturalne.

Ogólnopolska premiera "Powidoków" w Łodzi

Obchody 10-lecia Łódzkiego Funduszu Filmowego otworzyła premiera filmu "Powidoki". To historyczne wydarzenie, w którym udział wzięła plejada polskich aktorów. Do Łodzi przyjechali z Warszawy filmowym pociągiem. Ostatni film Andrzeja Wajdy zobaczyli w Hali Maszyn EC1, która specjalnie na tę okazję została przekształcona w ogromną salę kinową. Tego wieczoru na scenie pojawili się aktorzy, których twarze mogliśmy oglądać w kolejnych dziełach mistrza. Byli wśród nich m.in.: Emilia Krakowska, Katarzyna Figura, Bogusław Linda, Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, Andrzej Seweryn, Andrzej Chyra, Cezary Pazura, Borys Szyc i wielu innych. - Zapewniam państwa, że zebranie w Warszawie takich nazwisk byłoby niemożliwe. Tu wystarczył jeden pociąg i duch Wajdy - mówiła Grażyna Torbicka.

***

"Superorganizm. Awangarda i doświadczenie przyrody"

Wystawa "Superorganizm. Awangarda i doświadczenie przyrody" to pierwsza z serii ekspozycji w Muzeum Sztuki organizowanych w ramach obchodów stulecia awangardy w Polsce. Prezentowana w ms2 wystawa była jedną z najważniejszych, jakie przygotowano w ubiegłym roku. Jej kuratorkom - Aleksandrze Jach i Paulinie Kurc-Maj - zależało na zwróceniu uwagi na rangę awangardy w kształtowaniu współczesnej kultury. W tym celu zgromadziły na ekspozycji ponad 150 prac wypożyczonych z tak prestiżowych galerii, jak: Tate, Centre Georges Pompidou i The Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Były wśród nich dzieła: Pieta Mondriana, Wassilego Kandinskiego, Kazimierza Malewicza, Maxa Ernesta, Edvarda Muncha, Roberta Delaunaya, czy Le Corbusiera.

***

"Czarownice z Salem" w reż. Mariusza Grzegorzka

Mariusz Grzegorzek wrócił do łódzkiego Teatru im. Stefana Jaracza, sięgając przy okazji po głośny, mroczny dramat Arthura Millera "Czarownice z Salem". Reżyser mówił: "Nie spodziewałem się, że będę kiedyś reżyserował ten tekst. Ale polityczne szaleństwo, które pulsuje wokół nas, włożyło mi ten utwór w głowę. Ludzie pytają, czy szykuje się przedstawienie drapieżne? Nie interesuje mnie ambona polityczna, wypada też uniknąć baśni o egzorcyzmach. Robię wszystko, by nasze przedstawienie pulsowało, pochłaniało i odrzucało, bo ma być przede wszystkim opowieścią o manipulacji". Spektakl powstaje w ramach obchodów 70-lecia Wydziału Aktorskiego PWSFTviT w Łodzi, więc rektor Filmówki do udziału zaprosił swoich studentów. W roli pastora Johna Proctora wystąpił Ireneusz Czop.

***

"Triumf Woli" Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego

Znakomitym "Triumfem woli" Pawła Demirskiego i Moniki Strzępki rozpoczęła się XXIII edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych. Tłumy w Teatrze Powszechnym i owacje na stojąco pokazują, że teatr ma ogromną siłę rażenia. Sam "Triumf woli" to spektakl z pozytywnym przesłaniem, nieco odmienny od krytycznego teatru charakterystycznego dla jego reżyserów. Na wyspie na środku oceanu spotykają się ocaleni z katastrofy lotniczej pasażerowie. Są wśród nich m.in.: pierwsza kobieta, która przebiegła maraton, mężczyzna, który własnymi rękami przez 22 lata kopał tunel we wzgórzu oddzielającym wioskę od szpitala, czy geje i lesbijki, którzy wspierali strajki górników w Wielkiej Brytanii. Ze wszystkich historii bije dobra energia, przesłanie o wierze w człowieka. Spektakl doceniono m.in. w plebiscycie "Łódzkie sukcesu".

***

Koncert "Cohen i Kobiety"

Festiwal Łódź Czterech Kultur zamknął koncert "Cohen i Kobiety". To jedno z najciekawszych wydarzeń jubileuszowej 15. edycji imprezy. Bilety na nie sprzedały się na długo przed samą premierą projektu. Jego symbolikę można rozpatrywać na różnych poziomach. To w Łodzi Leonard Cohen zagrał swój ostatni koncert w Polsce. Utwory mistrza wykonały kobiety, które tak wielką wagę odgrywały w jego twórczości. W końcu kanadyjski bard nieraz wspominał, że lubi słuchać, jak to właśnie one mierzą się z jego utworami. W Łodzi z tekstami Leonarda Cohena - w tłumaczeniu Macieja Zembatego - za bary wzięły się więc topowe polskie wokalistki. Wśród nich znalazły się m.in.: Ania Dąbrowska, Gaba Kulka, Iza Lach, Anita Lipnicka, Maria Peszek, Julia Pietrucha, Natalia Przybysz i Daria Zawiałow.

***

"Les Miserables" w reż. Zbigniewa Maciasa

Owacją na stojąco zakończyło się premierowe wykonanie musicalu "Les Miserables" w reż. Zbigniewa Maciasa w Teatrze Muzycznym [na zdjęciu]. "Nędznicy" od ponad 30 lat wystawiani są w Londynie. Globalną popularność musical zdobył dzięki filmowej wersji Toma Hoopera, z Russelem Crowem i Anne Hathaway. "Les Miserables" obejrzało 70 mln ludzi w 44 państwach, a tekst przetłumaczono na 22 języki. Fabuła powieści zgrabnie przełożona została na popularny język musicalu, opowieść rozwija się dynamicznie, a piosenki ("Wyśniłam sen", "Słuchaj, kiedy śpiewa lud") wpadają w ucho i na długo po wyjściu z teatru ma się ochotę je nucić. Premiera Teatru Muzycznego to bardzo solidnie zrobiony spektakl, który trzyma w napięciu i angażuje emocjonalnie.

***

Zdobycie dla Łodzi tytułu Miasta Filmu UNESCO

Na 39. sesji generalnej UNESCO ogłoszono oficjalnie, że Łódź wchodzi do Sieci Miast Kreatywnych. Otrzymała tytuł Miasta Filmu. W Polsce podobnym wyróżnieniem cieszą się tylko dwa miasta. W kategorii Literatura w 2013 r. doceniono Kraków. Dwa lata później Miastem Muzyki zostały Katowice. - Samo wyróżnienie to nie tylko ogromny prestiż, ale też duże zobowiązanie - mówiła Katarzyna Bieńkiewicz, koordynatorka projektu z Narodowego Centrum Kultury Filmowej. W swojej aplikacji miasto zadeklarowało m.in. zakończenie projektu budowy Narodowego Centrum Kultury Filmowej, zaaranżowanie żywej ulicy filmowej, stworzenie podwalin dla wieloletniego programu edukacji filmowej w szkołach, a także powołanie międzynarodowego klastra animacji. Na wszystkie te rzeczy mamy cztery lata.

***

"Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta"

Wystawa "Montaże. Debora Vogel i nowa legenda miasta" przygotowana przez Muzeum Sztuki odkrywała kolejną mniej znaną kartę historii Polski. Skupiała się na postaci polsko-żydowskiej pisarki i teoretyczki sztuki Debory Vogel. To autorka teorii montażu i fotomontażu, a także radykalnych prób przełożenia doświadczeń wizualnych awangardy na język literatury. Jej wiersze często stanowiły literacki odpowiednik malarskiego kubizmu bądź abstrakcji geometrycznej. Uprawiała w nich literacki odpowiednik kolażu, cytując przy tym m.in. fragmenty lwowskich reklam i ogłoszeń. Funkcjonująca w różnych światach (Lwów, Paryż, Berlin, Sztokholm) intelektualistka przybliżyła zwiedzającym awangardowy pejzaż miast międzywojennej Polski, z Lwowem - głównym ośrodkiem jej "prywatnej geografii" na czele.

***

Herta Müller na Salonie Ciekawej Książki

Jednym z najważniejszych wydarzeń Salonu Ciekawej Książki była zorganizowana przez Dom Literatury wizyta noblistki Herty Müller. Z Olgą Tokarczuk wzięła udział w dyskusji zatytułowanej "Europa - demokracja - literatura". Rozmowa rozpoczęła się od cytatów z wygłoszonego przez Müller w Brukseli przemówienia o ksenofobii i rasizmie w Europie oraz stosunku do uchodźców. Oprócz dyktatury Orbana i niemieckiej partii AFD wspomniany został w nim też "Kaczyński podsycający strach wobec obcych". Urodzona w Rumunii, a mieszkająca w Niemczech, noblistka zauważała w Łodzi: - Nacjonalizm usamodzielnia się i traci rozum. Dlaczego to zaszło tak daleko? Musimy być czujni. Miejmy nadzieję, że Europa będzie potrafiła nad tym zapanować i nie dzielić obywateli na właściwych i niewłaściwych - puentowała.

***

"Dom ze snów" w Muzeum Pałac Herbsta

Przestrzenią wystawienniczą "Domu ze snów" są odnowione wnętrza pałacu Herbsta. Kuratorki nie opowiadają dziejów rodziny w sposób tradycyjny, chronologiczno-faktograficzny. Podejmują próbę wniknięcia w sferę prywatności, uchwycenia atmosfery i klimatu lat 20. XX wieku. Na potrzeby wystawy znane łodzianom wnętrza pałacu zostały przearanżowane. Wypełniło je ponad 400 nowych eksponatów, tj. stroje, bibeloty i przedmioty codziennego użytku przywołujące minioną epokę. Tym, co wyróżnia "Dom ze snów", jest komentarz w formie teatralizowanego słuchowiska. Jego tekst na podstawie scenariusza wystawy przygotował Andrzej Bart, pisarz, scenarzysta i reżyser związany z Teatrem Nowym. Nagrania, z udziałem takich aktorów jak Grażyna Barszczewska, Olgierd Łukaszewicz czy Ewa Dałkowska, zrealizowano w Teatrze Polskiego Radia.

***

Koncert "3 Dźwięki Komedy"

"3 Dźwięki Komedy" to jedno z kilku wydarzeń specjalnych 22. Forum Kina Europejskiego Orlen Cinergia. Projekt miał swoją premierę w ubiegłym roku w Częstochowie. Wyreżyserowała go Marzena Kopczyńska-Urlich, a współtwórcą całego konceptu i producentem koncertu był Michał Gawlicz. Wspólnie zdecydowali się zaprosić do współpracy wrocławski septet jazzowy EABS. Łódzkie wydarzenie od częstochowskiej premiery różniło się jednak diametralnie. Największym zaskoczeniem była sala koncertowa, której rolę pełniła przepiękna przestrzeń kościoła ewangelicko-augsburskiego im. św. Mateusza. Magia tego miejsca i elitarność wydarzenia sprawiły, że cała pula przygotowanych biletów rozeszła się w okamgnieniu. Oprócz sali pojawiły się też nowe wizualizacje i artyści biorący udział w projekcie. Wśród nich m.in. łodzianie Łukasz Lach i Witold Janiak.

***

Co dalej?

To już dziewiąta edycja plebiscytu Energia Kultura. W grudniu poprosiliśmy naszych czytelników i widzów telewizji TOYA o wskazanie wydarzeń, które zachwycały w minionym sezonie. Dostaliśmy propozycje, z których stworzyliśmy finałową jedenastkę. Ostateczny głos oddajemy łodzianom. Które wydarzenie podobało im się najbardziej? Odpowiedź poznamy w piątek - 19 stycznia - w trakcie uroczystej gali w klubie Wytwórnia. Laureat konkursu otrzyma kołyskę Newtona - urządzenie pokazujące, jak energia przenosi się w świecie materii - w której jedna z kulek wykonana jest ze szczerego złota.

Głosować można za pośrednictwem formularzy internetowych, które znajdują się m.in. na stronie tvtoya.pl. Głosowanie rozpocznie się 5 stycznia i potrwa do 19 stycznia do godz. 12.