Artykuły

29 stycznia w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego odbędzie się spotkanie poświęcone albumowi fotografii Tomka Tyndyka.

"Teatr czasem podsuwa jakieś tropy, innym razem je zaciera; osłania coś albo coś przed nami ukrywa. Także o nas samych. Chciałem uchwycić tę wąską szczelinę między tym, co niedostępne, a co za chwilę może zostać ujawnione" - mówi o swoim projekcie aktor i fotograf Tomek Tyndyk. Nie interesuje go w teatrze ani wykreowana przestrzeń teatralnej iluzji, ani jego surowe, materialne podłoże. Tym, co centralne w zdjęciach artysty, jest to, co oddziela od siebie te dwie sfery. To z interwału, korytarza, teatralnego przejścia wyłaniają się jego obrazy, w nich rozgrywa się jego fotograficzny eksperyment.

Tyndyk przygląda się procesowi powstawania spektaklu. Stara się zarejestrować miejsca, przedmioty i ludzi w intymnym procesie kreacji. Ujawnia to, co nienazwane, osobiste, często niewidoczne. Napotykane postaci są fragmentaryczne, a przestrzeń zdezintegrowana. Między czarnymi kotarami, wśród zwoju kabli rozgrywa się bardzo osobista wędrówka Tyndyka przez zakamarki teatru. Z tego błądzenia na granicy realnego i odrealnionego, z powracających natrętnie motywów, nawarstwień i pozornie absurdalnych przepoczwarzeń, powstał niezwykły album - teatralny i nieteatralny zarazem (auto)portret rozszerzony.

Publikacja prezentująca prace Tomka Tyndyka jest kolejnym wydawnictwem Instytutu Teatralnego w serii książek popularyzujących różne nurty fotografii teatralnej. Zaprojektowana przez Anię Nałęcką-Milach książka jest twórczym rozwinięciem projektu Tyndyka, znanego publiczności z wcześniejszych odsłon. Nie stresza go jednak, nie podsumowuje. Staje się jego kolejnym, istotnym elementem. Stwarza odbiorcom możliwość podglądania hermetycznego i często niedostępnego świata, gdzie - w obrębie aktu teatralnego i towarzyszących mu relacji międzyludzkich - zachodzą tajemnicze procesy.

***

"Tomek Tyndyk / Teatr"

zdjęcia: Tomek Tyndyk; teksty: Iwona Kurz, Paweł Mościcki, Maciej Pisuk; edycja i sekwencja fotografii: Krzysztof Kowalczyk, Ania Nałęcka-Milach; koncepcja i projekt książki: Ania Nałęcka-Milach; redakcja: Agnieszka Kubaś

wydawca: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa 2018

ISBN 978-83-63276-85-0

***

Fotografia Tomka Tyndyka to autorska twórczość aktora albo aktorski sposób pełnienia funkcji autora zdjęć. Nie ma tutaj mowy o prostej fotograficznej dokumentacji spektakli teatralnych czy też próbie pokazania siebie jako aktora poprzez wystylizowane, autorskie zdjęcia. Tyndyk tworzy raczej swoisty teatr fotograficzny, w którym relacja między aktorem a autorem jest daleka od jednoznaczności.

Paweł Mościcki, "Śmierć aktora"

Tyndyk pokazuje teatr jako kosmiczną czarną dziurę, z której z powodu siły ciążenia nie może się nic wydostać - to mroczna przestrzeń, miejsce, gdzie czas zawisł niczym drobiny kurzu w powietrzu, a człowiek zastygł w postaci manekina. Ten mrok jest jednak zapowiedzią innego świata, jego blask bije, wydaje się widoczny gdzieś na końcu czarnego korytarza. Z trójkąta, który łączy teatr, fotografię i śmierć, to właśnie fotografia, dzięki potrzebie światła, wskazuje drogę ewakuacji.

Iwona Kurz, "Światło w czarnym pudle"

***

Album zawiera fotografie Tomka Tyndyka z lat 2014-2017, wykonane podczas prób i eksploatacji spektakli TR Warszawa: "Cokolwiek się zdarzy, kocham cię" w reż. Przemysława Wojcieszka (2005), "Anioły w Ameryce" w reż. Krzysztofa Warlikowskiego (2007), "Portret Doriana Graya" w reż. Michała Borczucha (2009), "Miasto snu" w reż. Krystiana Lupy (2012), "Męczennicy" w reż. Grzegorza Jarzyny (2015), "Robert Robur" w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego (2016), "Druga kobieta" w reż. Grzegorza Jarzyny (2014), "Holzwege" w reż. Katarzyny Kalwat (2016) oraz produkcji Nowego Teatru - "(A)pollonia" w reż. Krzysztofa Warlikowskiego (2009).

***

Spotkanie poświęcone albumowi "Tomek Tyndyk / Teatr" z udziałem aktora i autora fotografii, twórców książki Ani Nałęckiej-Milach i Krzysztofa Kowalczyka oraz filozofa, eseisty i tłumacza Pawła Mościckiego poprowadzi Krzysztof Pijarski. Rozmowie towarzyszyć będzie performatywne czytanie inspirowanej fotografiami Tomka Tyndyka jednoaktówki "Kto patrzy" Macieja Pisuka. Partnerem wydarzenia jest TR Warszawa.

Instytut Teatralny, ul. Jazdów 1, 29 stycznia, g. 19.00

***

Tomek Tyndyk - aktor teatralny i filmowy, absolwent łódzkiej Filmówki. Od 2005 roku należy do zespołu TR Warszawa. Wystąpił m.in. w spektaklach Krzysztofa Warlikowskiego "Oczyszczeni" (2001), "Dybuk" (2003), "Anioły w Ameryce" (2007), Grzegorza Jarzyny "2007: Macbeth" (2005), "Giovanni" (2006), "Druga kobieta" (2014), René Pollescha "Ragazzo dell'Europa" (2007), "Jackson Pollesch" (2011), "Kalifornia / Grace Slick" (2017), a także w "Mieście snu" w reż. Krystiana Lupy (2012), "Holzwege" w reż. Katarzyny Kalwat (2016) i "Robercie Roburze" w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego (2016). W swoim dorobku filmowym ma role m.in. w "Świnkach" Roberta Glińskiego (2009), "Sekrecie" Przemysława Wojcieszka (2012) i "Zjednoczonych stanach miłości" Tomasza Wasilewskiego (2016). Student Instytutu Twórczej Fotografii w Opawie (Czechy). Swoje fotografie publikował w wielu magazynach. Finalista II edycji Konkursu Fotografii Teatralnej, organizowanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Jego prace były prezentowane na wystawach zbiorowych i indywidualnych, m.in. na PraguePhoto (2016) i Miesiącu Fotografii w Bratysławie (2017), w TR Warszawa (2017) i Galerii Miejsce przy Miejscu / BWA we Wrocławiu (2017).

Ania Nałęcka-Milach - absolwentka Wydziału Grafiki, ASP w Katowicach, projektantka książek (jako Tapir Book Design), na stałe współpracująca ze Sputnik Photos (www.sputnikphotos.com). Projektowane przez nią książki zostały wyróżnione i nagrodzone podczas licznych festiwali i konkursów, m.in. na ParisPhoto / Aperture Foundation Photobook Award (2012, 2013, 2014, 2016), Miesiącu Fotografii w Bratysławie (2012, 2014), The New York Photofestival (2011), Photography Book Now (2009, 2011), 69 i 71 POYi The Best Photography Book Award (2012, 2014), Art Books Wanted International Award (2013) oraz w konkursie na Fotograficzną Publikację Roku podczas Fotofestiwalu w Łodzi (2013).

Krzysztof Kowalczyk - fotograf, tłumacz języka angielskiego. Absolwent anglistyki UJ, obecnie w trakcie studiów doktoranckich w Instytucie Twórczej Fotografii w Opawie (Czechy). W swej twórczości skupia się na fotografii dokumentalnej, realizując głównie cykle długoterminowe. Jego prace były prezentowane na wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i zagranicą: "Tama" w ZPAF Gallery w Krakowie (2014) i w Galerii Fotografii Ratusz w Zamościu (2016), "Kazimierz" w Synagodze Nożyków w Warszawie (2002), "Power Flower" na Festiwalu Fotografii w Żorach (2015), "Leica Street Photo" w Leica Gallery w Warszawie (2013). Zdobywca nagród i wyróżnień, m.in. Leica Oscar Barnack Award, Leica Street Photo, "Projektu Przetwórnia" i konkursów IPA. Kurator wystaw fotografii Tomka Tyndyka "Labirynt" w TR Warszawa (2017) oraz Karola Pałki "Gmach" w ZPAF Gallery w Krakowie (2017).