Artykuły

PC Drama od ośmiu lat odbywa się w gdańskim klubie Żak. Ostatni poniedziałek jest szansą na spotkanie z dramatem z zupełnie innej strony. - Całe przedsięwzięcie jest po to, aby wspólnie zrozumieć sposób powstawania tekstu, przeniesienia go na scenę i sensy, jakie niesie - wyjaśnia kuratorka PC Dramy, Marta Maciejewska, i zdradza plany na nowy sezon, który otworzy dziś sztuka "Tylko dla dorosłych" w reżyserii Mirosława Baki.

Małgorzata Muraszko: Czym właściwie jest PC Drama? Na czym polegają comiesięczne spotkania w klubie Żak?

Marta Maciejewska: Spotkania zaczęły się w 2010 roku jako projekt Agaty Grzybowskiej (wtedy jeszcze Brzóski). Ich celem było zbliżenie twórców teatru i publiczności - po każdym performatywnym czytaniu dramatu odbywało się spotkanie z twórcami i moderatorem związanym ze środowiskiem teatralnym. W czasach, kiedy PC Drama rozpoczynała swoją działalność, podobnych wydarzeń w Trójmieście było niewiele. Teraz jest ich więcej - takie czytania organizuje np. Teatr Boto, a także pojawiają się przy okazji Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej

Czego można się spodziewać po takim performatywnym czytaniu? Czy odbiór takiego spektaklu wymaga specjalnego przygotowania od widza?

- Jeśli ktoś wybiera się na PC Dramę, to warto kupić bilet z wyprzedzeniem. Liczba miejsc jest ograniczona, maksymalnie może wejść około 200 osób i ze względów bezpieczeństwa nie jesteśmy w stanie wpuścić więcej widzów. Każdy widz może spodziewać się nowych, współczesnych dramatów, bo takie wybierają zaproszeni przez nas twórcy. Po każdym czytaniu jest dyskusja, w czasie której można swobodnie porozmawiać z twórcami i wymienić się swoimi przemyśleniami bez obaw, że zostaną one wyśmiane czy odebrany w zły sposób. Całe przedsięwzięcie jest po to, aby wspólnie zrozumieć sposób powstawania tekstu, przeniesienia go na scenę i sensy, jakie niesie.

Jak na przestrzeni ośmiu lat rozwinęła się PC Drama?

- Spotkania na samym początku były darmowe, jednak chętnych było na tyle dużo, że trzeba było wprowadzić bilety - ich wcześniejszy zakup gwarantuje widzom miejsce na czytaniu. Zwyczajnie zminimalizowało to także kolejki w dniu czytania. Wprowadziliśmy też karnety na cały rok, czyli łącznie na dziewięć spotkań, a ich sprzedaż wzrosła w tym roku blisko dwukrotnie, co nas bardzo cieszy. Jest więcej osób, które z góry wiedzą, że będą z PC Dramą na stałe w tym roku, co jest dla nas bardzo budujące.

Jak dobierany jest program spotkań?

- PC Dramą zajmuję się od września zeszłego roku, jednak wtedy kontynuowałam program, który był już z góry ustalony. Od tego roku realizuję moją autorską koncepcję. Staram się wybierać twórców, o których już słyszałam bądź których pracę znam. Wierzę, że mogę im zaufać pod kątem doboru tekstów dramatycznych. Nie narzucam reżyserom dramatów z góry: przedstawiam im listę tekstów, które już były czytane, mówię o naszych możliwościach technicznych, ewentualnych oczekiwaniach i jaki jest możliwy zakres obsady. Reżyserzy, którzy z nami współpracują, mają wolną rękę, jeśli chodzi o interpretację i prezentację wybranych dramatów.

Pierwszym spektaklem w tym roku jest "Tylko dla dorosłych" George'a F. Walkera w reżyserii Mirosława Baki. Jak doszło do tej współpracy?

- Już wcześniej wiedziałam, że Mirosław Baka był zainteresowany reżyserowaniem sztuki w Żaku. Równo dwa lata temu występował na naszej scenie w "Terrorystach" Ireneusza Iredyńskiego w reżyserii Adama Nalepy. Zgłosiłam się bezpośrednio do Mirosława, który od razu przystał na moją propozycję. Podszedł do zadania bardzo profesjonalnie i w pracy nad debiutem reżyserskim na deskach Żaka radzi sobie bardzo dobrze. Do współpracy zaprosił aktorów, z którymi pracuje w Teatrze Wybrzeże: Katarzynę Dałek, Justynę Bartoszewicz, Michała Jarosa i Roberta Ninkiewicza.

Co jeszcze przygotowałaś na ten sezon?

- Mam bardzo dużo zgłoszeń do udziału w PC Dramie, nie tylko od trójmiejskich artystów. Te propozycje współpracy muszę odkładać na dalszy plan, ponieważ spektakle na ten sezon mam już wstępnie zaplanowane. Zależało mi, żeby zachować względny parytet, żeby zapraszać więcej utalentowanych kobiet teatru. W ostatnich latach na wielu listach twórców teatralnych pojawiają się nazwiska interesujących reżyserek, w tym przedstawicielek młodego pokolenia. Już w lutym czytanie performatywne przygotuje Magda Szpecht. Od 2015 roku robi bardzo ciekawe i przykuwające uwagę projekty, a w 2014 brała udział w festiwalu Sopot Non-Fiction. Obawiam się, że gdybym zdecydowała się na zaproszenie jej do Żaka za kilka miesięcy czy rok, ze względu na inne projekty mogłaby już nie mieć czasu na udział w tym przedsięwzięciu. Będzie reżyserowała tekst Łukasza Wojtyski "VV / Nie jestem już psem" (opublikowany rok temu w "Dialogu"). Co więcej, w czytaniu udział wezmą młodzi aktorzy - Karol Kubasiewicz i Lena Schimscheiner - z którymi Magda już współpracowała, a ponadto na scenie będzie im towarzyszył sam autor sztuki. To bardzo ciekawy zabieg teatralny, a poza tym w ostatnich latach autorzy tekstów, które były u nas czytane, nieczęsto odwiedzali PC Dramę.

Często w czytaniach performatywnych udział biorą aktorzy związani z Teatrem Wybrzeże. To przypadkowe działanie czy umacnianie dwóch teatralnych ośrodków: wywodzącego się z kultury studenckiej Żaka i miejskiego Wybrzeża?

- Na miejscu mamy bardzo wielu aktorów, którzy jeszcze nie wyczerpali, i długo nie wyczerpią, swojego potencjału, co pokazuje przypadek chociażby Mirosława Baki, który dzięki reżyserii wchodzi w nową rolę. Jego nazwisko też przyciągnęło publiczność, która chciałaby oglądać znanych z teatru aktorów w nowych odsłonach. Staram się także współpracować z aktorami z Trójmiasta, którzy byli lub są związani z Teatrem Wybrzeże i chcą zasmakować czegoś nowego. Tym sposobem Dorota Androsz, która występowała w PC Dramie w grudniu zeszłego roku, pojawi się w marcu w roli reżyserki. Z kolei prawdopodobnie w czerwcu Piotr Jankowski, który przed laty związany był z Teatrem Wybrzeże, będzie reżyserował sztukę, którą przeczyta m.in. Marta Kalmus-Jankowska.

Pierwsza w nowym roku PC Drama odbędzie się w poniedziałek, 29 stycznia, o godz. 19 w Klubie Żak