Artykuły

Najważniejsze polskie spektakle o kobietach, historii, pamięci. O współczesnej Polsce i Polakach oczami głośnych twórców - Garbaczewskiego, Kleczewskiej, Siksy. XI edycja Bliskich Nieznajomych, czyli spotkań teatralnych organizowanych przez Teatr Polski rozpocznie się pod koniec maja.

W tym roku Bliscy Nieznajomi stoją pod znakiem pytań o rzeczy ważne: "Czy pamięć może nas uchronić przez przemocą?", "Jak reagować na mowę nienawiści, antysemityzm i nacjonalizm w polityce i debacie publicznej?", "Kto jest odpowiedzialny za niszczenie przyrody?", "Jak stawiać opór?" - to tylko kilka z nich zadanych w tekście kuratorskim. - To pytania, które nieustannie zadajemy sobie, żyjąc w tym kraju - komentuje Agata Siwiak, kuratorka festiwalu.

Festiwal w tym roku ponownie nie dostał dofinansowania z ministerstwa kultury. - Dlatego pokazujemy tylko cztery spektakle. Na więcej nas nie stać - przyznaje Marcin Kowalski, dyrektor Teatru Polskiego. I dodaje: - Szczególnie boleśnie odczuliśmy to w roku ubiegłym, kiedy obchodziliśmy jubileuszową edycję festiwalową. Zawsze staraliśmy się o blisko 40 proc. dofinansowania. Dziś działamy tylko dzięki wsparciu miasta.

Garbaczewski remiksuje "Chłopów" Reymonta

Zacznie się nietypowo - nie od spektaklu, a od spotkania z cyklu "Nie-boskie narracje". Rozmowę z antropolożką kultury prof. Joanną Tokarską-Bakir poprowadzi prof. Przemysław Czapliński. Tokarska-Bakir jest autorką dwutomowej książki "Pod klątwą. Portret społeczny pogromu kieleckiego" o pogromie żydów z 1946 r. - Z nierozliczenia tych tematów jak należy wynika to, co się w Polsce dzieje w tej chwili: lęk przed każdym, kto jest obcy, inny - mówi Siwiak. 28 maja, godz. 19, Teatr Polski.

Pierwszym spektaklem festiwalu będzie produkcja Teatru Powszechnego w Warszawie - "Chłopi" według Władysława Stanisława Reymonta w reż. Krzysztofa Garbaczewskiego. - Garbaczewski remiksuje rzeczywistość z science fiction i przeszłością. Każdy w tym spektaklu znajdzie coś innego. Dla mnie wpisuje się on w sytuację w Polsce. Wywieziona na gnoju Jagna pokazuje, że nie potrafimy myśleć o prawach kobiet, o stygmatyzacji kobiet - uważa kuratorka.

- Wydawałoby się, że ta proza sprzed wieku jest odległa, lekturowa, wiemy o niej wszystko. Tymczasem Garbaczewski znalazł w klasycznym dziele literatury niesłychaną świeżość. Figura Jagny wywożonej na wozie pełnym łajna za granice wsi przy satysfakcji społeczności okazuje się aktualna - dodaje Maciej Nowak, dyrektor artystyczny Teatru Polskiego. 29 maja, godz. 19. Sala Wielka CK Zamek.

Kleczewska zaciera granice na MTP

Historię kobiet, które straciły pracę, w spektaklu "Workplace" pokażą aktorki, które tak jak swoje bohaterki zostały w pewnym momencie bezrobotne. Tekst spektaklu jest autorstwa pisarki i wokalistki Natalii Fiedorczuk, reżyseruje Bartek Frąckowiak. 3 czerwca, godz. 19, Teatr Polski.

Wyjątkowo zapowiada się "Golem" [na zdjęciu]. To trzecia część trylogii reżyserki Mai Kleczewskiej, twórczyni głośnego i docenionego "Malowanego Ptaka" - koprodukcji Teatru Polskiego i Teatru Żydowskiego w Warszawie oraz "Dybuka" z Teatru Żydowskiego. Legenda o sztucznym człowieku przybierze wyjątkową formę. Siwiak mówi o widowisku, Nowak nazywa go spektaklem instalacją czy sytuacją performatywną, gdzie granice między sceną a widownią się zacierają.

"Golem" pokazany zostanie w hali nr 2 MTP. - Dzięki temu uczestniczymy w tej historii. Jesteśmy nie tylko świadkami pamięci, ale też jej bohaterami. Możemy swobodnie krążyć po sali i wybierać dramaturgię, tak jak chcemy - mówi Siwiak. A Nowak zwraca uwagę, że spektakl odbywa się w scenografii znanej z poprzednich części trylogii Kleczewskiej, ocalonej przez reżyserkę z dawnego i wyburzonego już budynku Teatru Żydowskiego przy pl. Grzybowskm w Warszawie. Pokazy 4 czerwca o godz. 18 i 20.

Punkowy benefis Siksy

Następnego dnia spotkanie z prof. Grzegorzem Ziółkowskim, autorem dopiero co wydanej książki o historii samospaleń "Okrutny teatr samospaleń. Protesty samobójcze w ogniu i ich echa w kulturze współczesnej", poprowadzi teatrolog prof. Dobrochna Ratajczakowa. 5 czerwca, godz. 18, Malarnia Teatru Polskiego.

Podczas festiwalu swój benefis obchodzić będzie punkowa wokalistka i performerka Siksa, która w Teatrze Polskim występuje w przedstawieniu "Kordian". Trudno jednak oczekiwać nadętej atmosfery czy sympatycznego poklepywania się po plecach. Raczej wydarzenia pełnego gorzkiej ironii. - Nie będzie miło i ładnie, to zabawa z konwencją. Bo Siksa śpiewa, a właściwie wykrzykuje, o sprawach najmroczniejszych: gwałtach, przemocy w Polsce - zapewnia kuratorka festiwalu. 5 czerwca, godz. 20.30, Malarnia w Teatrze Polskim.

Festiwal zamknie spektakl "Solidarność. Nowy projekt" w reż. Pawła Wodzińskiego. Jego realizację poprzedziły badania historyczne I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność" z 1981 r. w Gdańsku. - Wodziński zderza marzenia o tym, jakiego kraju chcieliśmy, z tym, co się dzieje dziś. Wtedy rodziła się nadzieja, że Polska będzie lepsza, że będziemy mieli zapewnione podstawowe prawa. Kiedy dziś patrzymy na nasz kraj w perspektywie tego, co się dzieje wokół ludzi z niepełnosprawnościami, społeczności żydowskiej czy LGBTQ+, wiemy, że nie żyjemy w kraju demokratycznym. Nie wykorzystaliśmy tej szansy - uważa Siwiak. 6 czerwca, godz. 19, hala nr 2 MTP.

Po każdym spektaklu (poza "Golemem") odbędą się spotkania z twórcami i gośćmi festiwalu.

Przez cały okres festiwalu w foyer Teatru Polskiego za pomocą gry komputerowej "Kopia zapasowa" będzie można przenieść się do Puszczy Białowieskiej. To wierna wirtualna kopia puszczy stworzona przez agencję Ogilvy & Mather oraz Greenpeace na bazie popularnej gry Minecraft, która według jej twórców polega na "układaniu bloków i szukaniu przygód".

4 i 5 czerwca odbędą się także warsztaty teatralne dla dzieci "Chagiga" (z hebr. świętowanie), które poprowadzi Kamila Jarosińska z JCC Warszawa (Centrum Społeczności Żydowskiej).

Bilety

Bilety normalne na spektakle kosztują 70 zł. Ulgowe - 40 zł. Karnet festiwalowy - 200 zł. Spotkania w ramach "Nie-boskich narracji" oraz wokół książki "Okrutny teatr samospaleń" - 5 zł. Bilet na "Siksa. Benefis twórczości" - 30 zł.