Artykuły

Nagroda Złotego Gołębia przyznawana jest od 2008 roku. Richard Hillinger, niemiecki artysta, z okazji obchodów sześćdziesiątej rocznicy uchwalenia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka stworzył 30 statuetek złotych gołębi.

Liczba statuetek symbolizuje ilość uchwalonych praw i zasad zawartych w deklaracji. Złoty Gołąb to nagroda szczególna, bo decyzje o jej przekazaniu podejmowane są oddolnie przez osoby lub organizacje, które wcześniej ją otrzymały.

Teatr Węgajty, który rok wcześniej (lipiec 2017) otrzymał Złotego Gołębia od zespołu Na górze, przekaże statuetkę w lipcu podczas festiwalu Wioska Teatralna. Kapituła nagrody, w której skład obok Erdmute i Wacława Sobaszków znaleźli się Magdalena Hasiuk, Dominika Bremer, Barbara Michera i Joanna Drzewiecka-Kozielska nominowała 11 kandydatów do nagrody: twórców, aktywistów, animatorów, pedagogów i zespół teatralny. Wszyscy nominowani wnieśli znaczący wkład w poszanowanie i obronę praw człowieka.

Oto lista nominowanych:

Michał Chomiuk - legenda polskiego ruchu antykłusowniczego. Aktywista ekologiczny, pisarz i malarz, zaangażowany w działalność Obozu dla Puszczy. Założyciel stowarzyszenia Zielona Swoboda, które zajmowało się ochroną przyrody Doliny Dolnego Wieprza i powiatu lubartowskiego oraz prowadziło warsztaty przyrodnicze dla dzieci i młodzieży. Zbieracz legend i podań, aktualnie przygotowuje książkę złożoną z opowieści z okolic Puszczy Białowieskiej.

Alina Czyżewska - aktorka, aktywistka ruchów miejskich i ruchu na rzecz uchodźców. Autorka i koordynatorka programów społeczno-artystycznych dla osób niepełnosprawnych z Domów Pomocy Społecznej, dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, warsztatów międzynarodowych. Na podstawie własnych doświadczeń z pobytu w obozie dla uchodźców na wyspie Lesbos, (skąd pisała publikowane w "Gazecie Wyborczej" "Listy do Jarka i Beatki") prowadzi "lekcje o uchodźcach", objeżdżając szkoły w całym kraju.

Marcin Kostyra - pedagog resocjalizacyjny, dramaturg, reżyser, arteterapeuta, instruktor dramy, nauczyciel etyki, tangsudoka. Od 2013 prowadzi w Miejskim Ośrodku Wychowawczym nr 4 w Warszawie "Teatr Moralnego Niepokoju", w którym stosuje autorską metodę resocjalizacji. Chłopcy, uznani przez sąd rodzinny za zdemoralizowanych, po przebyciu trudnej wewnętrznej drogi, pytają widza o granice między dobrem a złem, zasiewają tym samym niepokój i "rozbrajają" wiele społecznych stereotypów. Teatr zrealizował 7 autorskich spektakli, był wielokrotnie nagradzany. Najnowsze przedstawienie Chcę żyć traktujące o homofobii i agresji rówieśniczej jest dedykowane pamięci Kacpra Zasady - nastolatka który odebrał sobie życie w obliczu agresji rówieśników.

Teatr Kryly Khalopa (znany do 2013 roku pod nazwą "Svabodny") - stworzył 12 spektakli, w tym 5 ulicznych, do tekstów m.in. D. Charmsa, Y. Kupały, F. Kafki, oraz spektakl pt. "Czernobyl" na podstawie własnych badań terenowych w strefie czarnobylskiej. Łączy sztukę i aktywizm, stwarzając niezależną platformę twórczych działań, oraz przeciwstawiając się politycznej opresji, a także społecznej pasywności i depresji. Od początku działa w Brześciu, ale rezonans jego działalności sięga całej Białorusi, krajów sąsiednich i Europy. W 2016 r. Teatr Kryły Hałopa rozpoczął projekt Brest Stories Guide - cykl spektakli dokumentalnych w przestrzeni miasta, którego pierwsza część opowiada o zamordowaniu żydowskich mieszkańców.

Marek Kurkiewicz - aktor, reżyser, animator kultury, działacz społeczny. Po wieloletniej pracy w gdańskim Teatrze Snów założył w 2012 roku w Dzierzgoniu Teatr 3.5 zaangażowany w pracę na rzecz społeczności lokalnej, a trzy lata później Wytwórnię Kultury BO-TAK. Dzięki organizowaniu - na przekór niesprzyjającym warunkom ekonomicznym - wielu warsztatów, spotkań i różnego rodzaju wydarzeń artystycznych Teatr i Wytwórnia stały się inkubatorem lokalnej, oddolnej kreatywności i bezinteresownych akcji na rzecz wiejskich społeczności. Teatr 3.5 zrealizował wiele przedstawień prezentowanych w Polsce i w Europie, zarówno w salach teatralnych, jak i w plenerze. Znaczenie szczególne ma praca Sztetl-Welt poświęcona tematowi uchodźców.

Agnieszka Piasecka - teatrolożka, absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, dramaterapeutka i arteterapeutka. Swoje działania kuratorskie, redaktorskie, naukowe i twórcze koncentruje w obszarze projektów artystycznych przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu: przede wszystkim wokół sztuki osób z niepełnosprawnościami. Od 1995 roku jest dyrektorką artystyczną Międzynarodowego Biennale "Terapia i Teatr" w Łodzi. Współtworzyła bogaty program festiwalu złożony z warsztatów, seminariów, pokazów pracy i przedstawień najwybitniejszych zespołów artystów z niepełnosprawnościami z Polski i zza granicy. Autorka i koordynatorka wielu szkoleniowych projektów wspierających osoby pracujące na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Obecnie w Toruniu tworzy przedstawienia z grupą dzieci i młodzieży z zespołem Downa. Współredaktorka książek: Terapia i teatr. Wokół problematyki teatru ludzi niepełnosprawnych (2006) oraz Spektakl jako wydarzenie i doświadczenie (2013).

Jerzy Słomiński, pseudonim Słoma - bębniarz, architekt, aktywista. "Słomę" można uznać za prekursora gry na bębnach w Polsce, jest również autorem tekstów. Śpiewa, grywa na mandolinie, perkusji i akustycznej gitarze. (m.in.: Brygada Kryzys, Izrael, Na Zdrowie, Orkiestra Razem). Założył muzyczną społeczność, złożoną z ok. dwudziestu rodzin w Dąbrówce k. Lublina. Zajmuje się też alternatywnym budownictwem. Znaczącym osiągnięciem "Słomy" jest inicjatywa Światowych Dni Pokoju - niekomercyjnego festiwalu muzycznego o unikalnej formule spotkania. Realizowane już od ośmiu lat wydarzenie nawiązuje do międzynarodowej inicjatywy Peace One Day (Narody Zjednoczone ustanowiły 21 września Międzynarodowym Dniem Pokoju).

Olga Ślepowrońska - terapeutka i animatorka. Od dziesięciu lat realizuje na świecie międzynarodowy projekt Czujczuj. W jego ramach za pomocą technik arteterapeutycznych zajmuje się edukacją emocjonalną w kontekście porozumienia między kulturami. Posiada wyjątkowy dar uruchomienia w swoim otoczeniu chęci pomagania innym. Dzięki temu stała się inicjatorką wielu działań na rzecz dzieci w mikrospołecznościach etnicznych w Europie i na Bliskim Wschodzie takich jak Romowie, Kurdowie i ludy byłego ZSRR oraz w obozach dla uchodźców. Spektakularnym osiągnięciem było m.in. zbudowanie społecznym wysiłkiem upcyklingowego placu zabaw w Jordanii. Kulturę narodów, z którymi działa przybliża polskim dzieciom podczas zajęć podróżniczych i zajęć kulinarnych w szkołach, przedszkolach i Domach Kultury. W ramach jej projektu Historie kuchenne uchodźczynie i uchodźcy uczą w polskich szkołach gotować opowiadając równocześnie o swojej kulturze.

Rafał Urbacki - choreograf, tancerz, reżyser. Autor ponad 50 projektów tożsamościowych, społecznych i partycypacyjnych, choreodokumentów, instalacji multimedialnych i projektów muzycznych o charakterze społecznym. Po 11 latach spędzonych na wózku porusza się bez jego użycia dzięki opracowaniu autorskiej metody ruchu. Stworzył m.in.: Mt 9,7 [On wstał i poszedł do domu] (Stary Browar, 2010), kto podskoczy jest pedałem, hej (Inicjatywa Pomada, 2012), Niech nigdy w tym dniu słońce nie świeci (Teatr im. Aleksandra Fredry, 2014), Gatunki chronione (z Anu Czerwińskim, Teatr ROZBARK, 2014), Kształt rzeczy. O węglu i porcelanie (Muzeum Śląskie, 2015), Larmo w Bogucicach. Koncert dzielnicy (Muzeum Śląskie, Katowice 2015), Western (z Robertem Talarczykiem, Teatr Śląski, Katowice 2015). W swojej twórczości koncentruje się na tematach odmienności, wykluczenia, stygmatyzacji, ale i współtworzenia społeczności (mikro-wspólnoty miejskie) oraz na strategiach rozwoju postaw obywatelskich za pomocą sztuki performatywnej.

Katarzyna Wińska - reżyserka, dramatopisarka, animatorka, lingwistka. W 1998 roku założyła autorski Teatr Opera Buffa, którego twórcami są osoby zmagające się ze schizofrenią. Wińska stosuje w nim unikalną formę teatralną na pograniczu teatru, eksperymentu i performansu. Zrealizowała w Operze Buffa dotychczas 15 przedstawień; które były prezentowane w wielu ważnych miejscach w kraju i za granicą i na festiwalach międzynarodowych. Prezentował swoją pracę w 2013 roku podczas międzynarodowej konferencji naukowej International Society for the Psychological and Social Approaches to Psychosis (ISPS). Teatr Opera Buffa działa bez wsparcia instytucjonalnego, przede wszystkim dzięki pracy samej autorki. Poza Warszawą Wińska stworzyła w Dziubielach (warmińsko-mazurskie) teatr Przystanek, którego przedstawienia są głosem lokalnej społeczności. W Kino Teatrze Bluboks - Katarzyna Wińska łączy działania artystyczne osób różniących się miejscem zamieszkania, wiekiem, sytuacją społeczną oraz diagnozą medyczną. Teatr staje się w tym przypadku przestrzenią spotkania.

Anna Wojszel i Wiola Woronowicz-Lingo - pedagożki cyrku, działają w grupie Czupakabra, od lat związane Salezjańskim Ośrodkiem Wychowawczym w Różanymstoku (Anna Wojszel dłużej). W SOW-ie zajmują się pracą socjalną z chłopakami, którzy trafili do ośrodka. Poprzez pracę cyrkową, kuglarską i fire-show poszukują sposobów na wyjście z granicznych stanów i sytuacji, których uczestnikami i ofiarami byli i są wychowankowie ośrodka. Wychowankowie działają razem w grupie Cyrkplozja, jeżdżą na festiwale, działają wolontaryjnie w grupie "Dr Clown". Anna i Wiola od 2010 roku są związane z Festiwalem Młodzieży Bez Granic w Różanymstoku, w którym czynnie uczestniczą wychowankowie ośrodka. Z czasem to sami wychowankowie, nabierając praktyki cyrkowej, sami stają się instruktorami i uczą młodszych wychowanków.